Het toelaten van meer natuurlijk licht geeft in de potplantenteelt veel potentie voor energiebesparing. Dit blijkt in het project ‘Grip op Licht’. De focus ligt op meer natuurlijk diffuus licht, waarmee wordt gestreefd naar een energiebesparing van 50% ten opzichte van een standaard teelt met minimaal een gelijkblijvende productie.
op de foto: Filip van Noort, Wageningen UR Glastuinbouw
Er wordt gewerkt volgens de principes van Het Nieuwe Telen en behalve dat er meer natuurlijk licht wordt toegelaten, wordt er ook minder belicht en minder gestookt. Drie methoden worden onderzocht: diffuus schermdoek, diffuus kasdek en de Daglichtkas (directe licht wordt weggevangen en gebruikt voor elektriciteit of warmte). Hoeveel meer licht toegelaten kan worden zonder schade, is echter nog niet duidelijk. Om te voorkomen dat meer licht tot lichtschade leidt, wordt er ook plantmonitoring ontwikkeld, waarmee lichtschade direct gemeten kan worden. Met goede plantmonitoring kunnen tuinders vroegtijdig ingrijpen, voordat economische schade ontstaat aan de plant.
Spectaculaire resultaten
In het eerste jaar worden bromelia en anthurium onderzocht. De eerste teelt met bromelia (Vriesea en Guzmania rana) en twee cultivars anthurium liet spectaculaire teeltverbeteringen zien.
De anthuriums waren in 16 weken vermarktbaar terwijl dit in de praktijk 22 weken was. Bovendien waren de planten in de behandelingen met 10 mol.m-2.dag-1 licht circa 25% zwaarder. Dus 25% kortere teeltduur waarbinnen de planten ook nog eens 25% groter waren. Ondanks de hoge lichtniveaus die toegelaten werden, is geen enkele bladschade opgetreden.
Bij de Bromelia’s trad ook een grote verhoging van de groeisnelheid van de planten op. Hierdoor had de bloeibehandeling voor bloei-inductie vier weken eerder uitgevoerd kunnen worden, waardoor dan een teeltversnelling van vier weken was opgetreden. Bij de Vriesea’s onstonden veel ongewenste zijscheuten. Door aanpassing van temperatuur en plantdichtheid verwachten we dat we deze zijscheutgroei kunnen voorkomen en de groei aanwenden voor plantopbouw.
Plantmonitoring
Ook de ontwikkeling van verbeterde plantmonitoring gaat voorspoedig. De aannames die vooraf waren gemaakt over de verbeteringen van monitoring, zijn getest voor een grote range van temperaturen en lichtintensiteiten en blijken goed stand te houden. Hierdoor kan daadwerkelijk worden gemeten hoeveel lichtschade ontstaat gedurende de dag.
Dankzij een simpele aanpassing van de Plantivitymeter is het niet meer nodig om deze elke 2-3 dagen op een ander blad te zetten maar kan de meter een hele week op het zelfde blad aanwezig blijven.
Op dit moment loopt de tweede teelt. In deze teelt ligt de focus op de energiebesparing met behoud van teeltsnelheid en kwaliteit.
Het onderzoek wordt gefinancierd door het Productschap Tuinbouw en het Ministerie van EZ in het kader van Kas als energiebron en door het Biosolar Cells programma. Ook zijn er bijdrages van schermleverancier (Ludvig Svensson) en glasleverancier (Guardian) aan het onderzoek.
