"Toen de Clavibacter-bacterie eind 2007 voor grote opschudding in de tomatenwereld zorgde, waren we allemaal van mening dat er wat moest gebeuren", vertelt Van de Sande. "Uiteindelijk hebben we als branche besloten één gezamenlijk hygiëne-protocol voor tomaat te gaan opstellen, met als voorlopige werknaam ‘Clean Seed-Clean Plant’. Belangrijk hierbij was dat niet de productielocatie het criterium moest zijn, maar de manier van produceren. Op steeds meer plaatsen werken we nu
al volgens die strengere richtlijnen en volgend jaar zal het protocol officieel worden ingevoerd. Voor de duidelijkheid: het zaad dat we dan gaan verkopen is niet béter, maar wel met nóg strengere regels geproduceerd."
Strengere richtlijnen
Die nieuwe regels betreffen aangescherpte eisen op gebied van vier verschillende aandachtspunten: water, personen, productiemiddelen en uitgangsmateriaal. "We gaan werken met afgescheiden ‘clean areas’ waar we er alles aan doen om ziektes buiten de deur te houden. Natuurlijk is dat niet nieuw, maar de regels zijn net nog wat strenger dan we gewend waren. Zo moet bijvoorbeeld al het bassin- en recirculatiewater worden ontsmet en zijn er voor zowel medewerkers als bezoekers al bij de ingang van het bedrijf strenge regels van toepassing. Ook iemand die alleen in de kantine hoeft te zijn moet zich verkleden in de kleedruimte, waar die persoon vanzelf doorheen komt als hij of zij het gebouw betreedt. Bovendien wordt het verkeer tussen verschillende afdelingen veel strikter geregeld. Dat betekent onder meer vaker ontsmetten van productiemiddelen en extra overkleding voor de medewerkers."Controleerbaar en beheersbaar
De uitrol van het nieuwe hygiëneprotocol valt toevallig samen met de bouw van twee grote nieuwe productie-locaties: één vlakbij het hoofdkantoor van Rijk Zwaan in De Lier en één in Mexico. "Ter uitbreiding hadden we die nieuwe locaties sowieso al nodig, maar we kiezen er nu wel voor om de faciliteiten vanaf het begin op de meest ideale manier in te richten. De keuze van de compartimentgrootte is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Want hoe kleiner de afdelingen, hoe kleiner de gevolgen bij een eventuele besmetting. Het liefst zou je elke plant individueel willen kunnen isoleren maar in de praktijk zoek je een werkbare situatie, waarbij je zorgvuldig de risico’s afweegt. Het gaat erom de situatie controleerbaar en beheersbaar te houden." Om diezelfde reden wordt er bijvoorbeeld een aparte ingang gemaakt voor alle goederen. "Die worden allemaal onderworpen aan een risicoanalyse, en zonodig grondig ontsmet voordat ze het bedrijf in mogen."Investeringen
De invoering van het nieuwe protocol zorgt op het moment voor de nodige extra investeringen en kosten voor Rijk Zwaan die, hoe vervelend ook, deels moeten worden doorberekend. "Naast de nodige verbouwingen zit dat bijvoorbeeld in de UV-ontsmetters", vertelt de productiespecialist. "Wanneer er geen schoon bronwater is, moet het water worden ontsmet en daar hebben we nieuwe installaties voor moeten aanschaffen. Maar ook de speciale bedrijfskleding en het wassen ervan vormen een serieuze kostenpost." Uiteindelijk zal het protocol de gehele tuinbouwsector echter goed doen, daar is Van de Sande van overtuigd.“Bovendien heeft juist Rijk Zwaan betrouwbaarheid hoog in het vaandel staan. Dat kunnen we hiermee nog eens extra onderstrepen."
Bron: Seeds & Services, Rijk Zwaan
