Combiteelt vis en tomaten heeft toekomst
EcoFutura, een samenwerkingsverband van Aqua Terra Nova, Green Q, Groen Agro Control en Priva, is gebaseerd op de Cradle-to-Cradle filosofie en dus door en door duurzaam. Zo maakt het gewas gebruik van de in het water opgeloste mineralen die de vis daarin achterlaat. Daarmee wordt het gebruik van kunstmest aanzienlijk gereduceerd. Ook de vaste resten in het water gaan niet verloren. Die wordt namelijk uitgefilterd en via co-vergisting omgezet in biogas of ingezet als bodemverbeteraar. De warmte die vrijkomt bij de tomatenteelt wordt op haar beurt gebruikt voor de verwarming van de visbassins. Bovendien wordt de CO2, die door de vissen wordt geproduceerd, direct opgenomen door het tomatengewas; Er is dus helemaal geen CO2-uitstoot. Om de Cradle-to-Cradle kringloop volledig te sluiten, rest er nog slechts één uitdaging. Willem Kemmers (Priva), projectleider EcoFutura: ‘Het restwater van de tuinbouw zou in de toekomst gebruikt kunnen worden om algen en wieren op te kweken en dat kan weer dienen als vissenvoer.’
Vanuit economisch perspectief blijkt de combiteelt zeer aantrekkelijk. Zowel de tomatenteelt als de viskweek heeft financieel voordeel van de koppeling. Zo kan de viskweker gebruik maken van regenwater in plaats van duur bronwater of leidingwater. Daarnaast hoeft er geen rioolheffing betaald te worden voor het afvalwater van de vissen. Bovendien zijn er zoals gezegd minder meststoffen nodig omdat het gewas mineralen onttrekt uit het water van de vissen die, speciaal voor dit project ontwikkeld, mineraalrijk visvoer krijgen. Ook de energie is vaak goedkoper in een kasomgeving. En voor de teler belangrijk: de jaaropbrengst per vierkante meter combiteeltvis ligt hoger dan de opbrengst van bijvoorbeeld tomaat of paprika per vierkante meter. Overigens biedt het kweken van vis in de kas ook voordelen op het gebied van voedselveiligheid, kwaliteit en een gegarandeerde afkomst.
Kemmers benadrukt dat het combiteeltconcept zeer duurzaam is en daarmee bijzonder goed aansluit bij de standpunten over duurzame vis van de diverse NGO-organisaties als het WNF, Greenpeace en St. Noordzee. ‘Daarmee worden ondernemers ook gestimuleerd om deze business op te pakken.’ Daarnaast speelt de regionale overheid een rol bij de verdere ontwikkeling van de combiteelt. In het rapport zijn suggesties opgenomen voor de ruimtelijke inpassing. Op dit moment laten echter lang niet alle bestemmingsplannen viskweek toe in tuinbouwgebieden.
EcoFutura richt zich in Nederland met de visteelt vooral op nichemarkten, aldus Kemmers. ‘Denk bijvoorbeeld aan restaurants die duurzame en verse kwaliteitsvis willen serveren die op een verantwoorde manier is gekweekt. De concurrentie met de zeer goedkope diepvriesvis uit Azië kunnen én willen we niet aan.’
In de toekomst zullen ook andere vissoorten en gewassen gekweekt worden in de combiteelt. EcoFutura is in gesprek met twee ondernemers die beide in 2009 een combiteelt willen gaan realiseren. Andere ondernemers die ook aan de slag willen met de gecombineerde teelt kunnen zich wenden tot EcoFutura (www.ecofutura.nl).