Spaans tomatenseizoen valt tegen

De Spaanse tomatensector is dit seizoen regelmatig in het nieuws geweest vanwege de lage opbrengstprijzen in Almeria. In tegenstelling tot producten als paprika en komkommer was de prijs voor tomaten dit seizoen lager dan in het vorige seizoen. Dit terwijl het koude en donkere weer juist alle aanleiding leek te geven voor een goede prijs van het geringe aantal kilo's dat kon worden geoogst. De redenen die voor de opvallend lage prijs werden aangedragen variëren nogal: te grote exporthoeveelheden uit Marokko, onvoldoende kwaliteit van het Spaanse product als gevolg van het weer of een tegenvallende vraag op de Europese markt. Door het ouderwetse winterweer was er meer belangstelling voor stamppot dan voor tomaten.

Gehele assortiment in mineur

De malaise deed zich voor bij praktisch alle soorten tomaten, waardoor Marokko als veroorzaker minder waarschijnlijk lijkt. Marokko produceert tenslotte vooral losse ronde tomaten en losse cherrytomaten. Anderzijds is er in Marokko dit seizoen wel meer sprake van assortimentsverbreding, maar het valt te betwijfelen of dat genoeg is om de prijs voor specialties te beïnvloeden. De ongunstige weersomstandigheden hebben invloed gehad op het volledige assortiment. Iedere tomatenteler heeft te maken gehad met het langzaam ontwikkelen en afrijpen van vruchten. In de periode januari-februari is de vorming van nieuwe bloemen verslechterd, waardoor medio april minder aanvoer kan worden verwacht, zeker bij trostomaten.

Veel slechte kwaliteit

Zowel de externe als interne kwaliteit van de tomaten heeft geleden onder het weer, zeker ook toen recentelijk de temperatuur weer wat steeg en de planten de vegetatieve groei weer oppakten. De houdbaarheid van de geoogste tomaten is korter dan normaal, waardoor het aantal claims is toegenomen, met name op verafgelegen markten, zoals Noord- en Oost-Europa. Het lagere aanbod uit Almeria is niet door een ander productiegebied in Zuid-Europa of Noord-Afrika overgenomen,omdat men daar met dezelfde problemen te maken had. Ook in Agadir lag de nachttemperatuur in december en het eerste deel van januari verschillende dagen net boven het vriespunt, terwijl het normaal gesproken niet kouder wordt dan 9ºC.

Achterblijvende vraag leidt tot lage prijs

Mede door het feit dat de internationale inkopers weinig vertrouwen in de kwaliteit van het Spaanse product leken te hebben bestond er weinig vraag naar Spaanse tomaten. Hierdoor kon het gebeurendat ondanks het lage aanbod uit Almeria de opbrengstprijzen toch laag waren. In Almeria werd weliswaar met een beschuldigende vinger gewezen naar Marokko, maar daar lijkt het aanbod overeen te komen met dat van andere jaren. De grootste exporteurs in Marokko hebben het exportvolume zelfs naar beneden bijgesteld, omdat de gemiddelde prijzen in december en januari onder de € 0,57/kg lagen, waardoor het ook voor hen niet meer interessant was. Een belangrijke oorzaak voor de kwaliteitsproblemen en lage prijzen die wordt genoemd is de tegenvallende prestatie van een nieuw trostomatenras. Dat zou onder normale omstandigheden een goed rendement en een goede kwaliteitvruchten opleveren, maar heeft bij slecht weer last van een zwak wortelstelsel, waardoor de productie en kwaliteit van de vruchten sterk te wensen overlaat.

Vooral kwaliteitsproblemen bij trostomaten

Het zijn deze winter vooral de trostomaten geweest die geleden hebben onder de kou, waarbij het heel gebruikelijk is om nu trossen te zien met 2,3 of 4 tomaten, waarbij de kwaliteit van de vruchten achterblijft. Een teeltvoorlichter meldt dat tot 60% van de trossen slecht gezet is. De prijs vantrostomaten was soms lager dan die van losse tomaten.In deze situatie, waarbij een trostomaat minder opbrengt dan € 0,40/kg en de productiekosten rond de€ 0,35/kg zijn, en waarin de markt argwanend is ten aanzien van de kwaliteit van de producten,bestaat er veel animo om het voor gezien te houden dit seizoen. Naar schatting hebben zo'n 20% van de telers in het gebied rond Almeria stad (Viator, La Cañada of Pechina) hun tomatenplanten al vervangen door watermeloen, een voorjaarsteelt groene tomaten of courgettes.

Lichte verbetering in zicht

De aanvoer lijkt zich begin maart wat te verbeteren, onder meer door het in productie komen van de voorjaarsteelt die in december is uitgeplant. Toch wijzen verschillende bronnen op een daling van het aanbod medio april, veroorzaakt door de matige vruchtzetting in januari en februari, om vervolgens in mei weer te herstellen.

Bron: AgriDesk Spanje, via Marktbeeld Tomaat, Productschap Tuinbouw, www.tuinbouw.nl