1.) Waarom een VIA-cao?
Simpelweg omdat een cao (Collectieve Arbeidsovereenkomst) als deze ontbrak. Er is op dit moment geen cao die is toegesneden op de wensen en behoeftes van het groot aantal arbeidsmigranten dat in Nederland werkzaam is. Hun specifieke situatie wordt wél recht gedaan met de cao die de VIA en de Internetvakbond zijn overeengekomen. Overigens vallen naast de arbeidsmigranten, ook de Nederlandse arbeidskrachten die via VIA-leden worden uitgezonden onder de nieuwe cao. De naam ‘Polen-cao’, die door enkele media wordt gebruikt, bekt misschien lekker, maar dekt de lading dus niet.2.) Met wie heeft de VIA haar cao opgesteld?
De VIA-cao is tot stand gekomen via een principeakkoord met De Internetvakbond. Deze vakbond telt maar liefst 7000 arbeidsmigranten onder zijn leden, beduidend meer dan welke andere vakbond in Nederland. De Internetvakbond is voortgekomen uit De Unie, en is bijvoorbeeld ook mede ondertekenaar van de NBBU-cao (voor de uitzendbranche), de Mitex-cao (modedetailhandel) en de cao voor kinderopvang. Een groot voordeel van De Internetvakbond, de naam zegt het al, is het geïntegreerde gebruik van moderne media en communicatie. Arbeidsmigranten kunnen via het internet vanuit hun thuislanden en in hun eigen taal bij deze vakbond terecht voor alle vragen en een lidmaatschap.3.) Waarin verschilt de VIA-cao van andere cao’s?
Tja, waarin eigenlijk niet. Zoals gezegd: de cao is mede afgestemd op de specifieke groep arbeidsmigranten. Belangrijk voor deze groep is de informatieplicht van werkgevers (uitzendbureaus die lid zijn van de VIA) om arbeidsmigranten in hun thuisland al te informeren over de functie, het loon, de duur van de arbeidsovereenkomst, de verwachte arbeidsomvang, de huisvesting, de zorgverzekering en het inhouden/de verrekeningen van het loon. Dat lijken volkomen logische punten en toch zijn ze nieuw. Eerdere cao’s waren daarin niet uitgesproken genoeg. Daarbij voorziet de VIA-cao in een afspraak die specifiek geldt voor de eerste vier weken (de eerste fase van de contractduur). Mocht de werkgever (het uitzendbureau) onverhoopt in de eerste vier weken geen werk hebben voor de arbeidsmigrant, dan krijgt deze toch vijftig procent van het overeengekomen loon.Daarnaast betaalt de werkgever de terugreis naar het land van herkomst en worden er (logischerwijs) geen kosten verrekend voor huisvesting en vervoer van en naar het werk. Andere relevante punten van deze cao zijn de Nederlandse taaltraining na 26 weken en de sociale begeleiding. Werkgevers moeten, op verzoek, kosteloos bijstand regelen bij het aanvragen van een bankrekening, BSN-nummer, het inschrijven bij het GBA, het aanvragen van een verblijfsdocument, het registreren als EU-burger bij de IND enzovoort enzovoort. Daarbij begeleidt de werkgever werknemers op verzoek kosteloos naar bijvoorbeeld een huisarts, tandarts of ziekenhuis. Allemaal punten die bij Nederlandse werknemers niet nodig zijn, maar voor arbeidsmigranten onmisbaar.
4.) Wie hebben er voordeel?
Je zou kunnen spreken van een win-(win-)win-situatie. Met deze cao zouden namelijk zowel de werknemers, de inleners als ook de uitzendbureaus beter af zijn. De werknemers krijgen een hogere vergoeding en worden beter bediend in hun wensen. Natuurlijk is dat feit voor inleners ook al een voordeel. Daarnaast komen deze ondernemers op termijn waarschijnlijk goedkoper uit. Dat komt doordat er rekening is gehouden met fiscale mogelijkheden van betaling in natura. De Belastingdienst is daarover bij de opstelling van de cao uitvoerig geraadpleegd. Ten slotte is ook het uitzendbureau beter af. Deze kan zijn personeel volledig op maat bedienen en belonen, en ondertussen concurrerend zijn voor de werkgevers. De spagaat waarin het uitzendbureau zich van nature bevindt (tussen belangen van werkgever en werknemer) ontspant zich zodoende.5.) Waar komt de kritiek vandaan?
Verandering brengt altijd kritiek met zich mee. Andere koepelorganisaties, van zowel werknemers als werkgevers, zien beren op de weg en roeren zich, net als hun leden. Een belangrijk deel van de kritiek is te pareren met informatieverstrekking vanuit de VIA en De Internetvakbond. Natuurlijk gaan deze twee partijen daar vol mee aan de slag. Uit de berichten in de media blijkt namelijk dat partijen iets te snel waren met hun oordeel. Het principeakkoord is namelijk nog aangepast na de ledenraadpleging. Maar daarover in het volgende punt meer. Verder klinkt in de kritiek ook iets van angst door. Angst voor verlies van een monopoliepositie of een stevige positie in de markt. Met die angsten kan de VIA weinig tot niets, behalve snappen waar het vandaan komt. Ze wegen in elk geval niet op tegen de belangen van arbeidsmigranten en inleners.6.) Is de cao al bindend?
Nee, dat is de VIA-cao nog niet. Voor iedere cao geldt hetzelfde traject. De eerste fase is het zogenoemde ‘principeakkoord’. In dat akkoord leggen de werkgevers- en de werknemersvakbond de eerste grove lijnen vast. Dat is waarover vorige week maandag werd bericht. In de tussentijd (tussen vorige week maandag en vandaag) zijn de onderhandelaars teruggegaan naar hun achterban voor een ‘ledenraadpleging’. Op basis van die ledenraadpleging zijn aanpassingen gedaan in de cao. Daar staan we nu. De volgende stap is dat de cao wordt aangemeld bij het Ministerie van Sociale Zaken. Deze beoordeelt de cao en bepaalt vervolgens of en wanneer deze ‘geldend’ en ‘bindend’ is. De verwachting is, dat de cao op zijn vroegst op 1 april 2009 in gaat. Dat is de datum dat de ABU-cao als bindende cao zou komen te vervallen.Bron Nieuwsbrief Work Support
