Deze directe interactie tussen praktijk en onderzoek leidde tot meer kennis over (semi)gesloten telen. Daarnaast speelde SynErgie een belangrijke rol in de verspreiding van de opgedane kennis in de sector. Kennis die inmiddels ook in de traditionele, ‘open’ kas heeft geleid tot een aantal belangrijke verbeteringen. Na drie jaar wordt het Synergie project afgerond. Maandag 26 januari was de laatste Synergie platformbijeenkomst.
Dank zij de SynErgie-platformbijeenkomsten werd snel duidelijk dat er op teelttechnisch terrein een groot gebrek aan kennis bestond bij de tuinders. Het uitwisselen van onderzoekkennis en ervaringen van de individuele tuinders tijdens de bijeenkomsten vergrootte die kennis. De SynErgie-aanpak leverde de volgende praktische kennis op:
Goed omgaan met de nieuwe stuurmogelijkheid 'koelen': via opgeslagen koude, bevochtigen van de lucht en bijmengen van buitenlucht. Ook werd duidelijk dat de keuze van het moment waarop gestart wordt met koelen belangrijk is, ook voor het ontvochtigen.
- Het belang en de rol van de verticale temperatuurgradiënt: hoe hou je deze in de hand, welke methodes kun je gebruiken. Hoe stuur je door de (omgekeerde) verticale temperatuurgradiënt de plantbalans? Daarnaast kreeg men meer inzicht in de invloed die de diverse technische systemen hebben op de verticale temperatuurgradiënt en de gevolgen daarvan op het te bereiken klimaat. In het onderzoekproject ‘Monitoring teeltomstandigheden bij verschillende technische systemen in semigesloten kassen’ van Wageningen UR Glastuinbouw wordt dit onderwerp verder geanalyseerd.
- Anders naar de plant te kijken: de planttemperatuur in een (semi)gesloten kas is niet hetzelfde als in een open kas. Er moet daarom anders gestuurd worden op kasluchttemperatuur.
- Naast deze ontwikkeling van praktische kennis was natuurlijk het initiëren van nieuwe onderzoeksprojecten voor het geconditioneerd telen een belangrijke functie van Synergie.
Hoewel er mede dank zij het SynErgie-project belangrijke en nieuwe ontwikkelingen in semigesloten telen werden gerealiseerd, staat een groot aantal ontwikkelingen nog in de kinderschoenen. Brede invoering in de praktijk moet nog plaatsvinden, brede ervaring op praktijkschaal opgedaan en vooral voor de techniek van verwarmen en koelen, het ‘nieuwe’ (= geconditioneerd) telen en het geautomatiseerd monitoren van klimaat en teelt vergen nog meer onderzoek.
Op 26 januari werd het laatste SynErgie-ondernemersplatform gehouden bij de orchideeënkwekerij V.d. Weijden in Kudelstaart. Op deze laatse bijeenkomst vatte Harm Maters als projectvoorzitter het als volgt samen; De inventie is gedaan, de ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen en de implementatie moet nog beginnen” . We hebben in de afgelopen periode veel werk verzet, maar “there is a lot to do” voordat het geconditioneerd telen breed zal worden toegepast.
Synergie was een Transforum project en een aantal van de SynErgie-onderzoekprojecten lopen nog door in het Versnellingsprogramma dat gefinancierd wordt door het Productschap Tuinbouw en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
