Substraat en teelt niet los van elkaar te zien

Tholen - "Een alternatief voor zuiveren is emissieloos telen. Dat is, zo weten we uit proeven, goedkoper, duurzamer en kan zonder productieverlies. Toch is het idee 'hoe te zuiveren' bij de teler vaak leidend, en niet 'hoe beheers ik risico's' en 'wat heeft de plant nodig'". Dat zei Eelke Hemperius van Grodan, een van de sprekers op de Kennisdag Substraat, gisteren in Bleiswijk. "Met reguliere technieken als het gebruiken van natriumarm gietwater, effectief ontsmetten met UV, ozon en verhitting en het sturen op plantopname en niet op drain, kan de teler grote stappen maken. Waarom dit toch niet gebeurt heeft veel te maken met conservatisme. Het bewustzijn van de mogelijkheden moet groter worden en de teler moet uit zijn comfortzone durven stappen."

Dat substraat meer is dan een brok kokos of steenwol zal iedere teler bekend zijn, maar met het oog op het terugdringen van chemische gewasbeschermingsmiddelen en het emissieloos telen kan hij vast de nodige hulp gebruiken. Vandaar dat het thema van deze vijfde tweejaarlijkse Kennisdag Substraat, georganiseerd door de Vereniging Potgrond- en Substraatfabrikanten Nederland (VPN), het kenniscentrum op het gebied van substraten en bodem verbeterende materialen (RHP) en Wageningen UR Glastuinbouw, het thema "Uitbreiding en begeleiding van substraatteelten" had meegekregen. Naast Eelke ging een hele batterij sprekers vanuit verschillende invalshoeken in op zaken als risicobeheersing, nieuwe meetmethoden van allerlei voedingsstoffen en materialen, proeven in verschillende teelten, projecten in andere landen en het verwerken van verschillende componenten als biochar en biomeststoffen in substraat.

Eelke Hemperius van Grodan

Mijn probleem of jouw probleem?
De diversiteit aan onderwerpen maakte de middag een feestje voor de fijnproevers. Substraat producenten, logischerwijs goed vertegenwoordigd, en mensen uit de wereld van onderzoek en techniek gingen veelal diepgravend in op nieuw onderzoek en nieuwe inzichten. De stap naar de praktijk en concreet in de zak te steken teeltadvies kwam daarmee wel wat op de achtergrond te staan. Uit een tussentijds vragenrondje, waarbij het publiek middels de smartphone live kon stemmen, bleek dat men zaken als emissieloos telen en het lozen van chemicaliën toch vooral als een 'probleem' van de teler en minder als een probleem van de branche als geheel zag.

John Verhoeven vertelt over de stand van zaken in het telen van aardbei op substraat.

Van linksboven mee met de klok: Gerrit Wever (RHP), Jantineke Hofland (WUR), Rien van der Maas (PPO BBF) en Chris Blok (WUR).

Maar hiermee doen we de middag tekort. In elk geval duidelijk was dat het laatste woord over substraat nog niet gesproken is. Substraat hangt in belangrijke mate samen met het sturen van productie, het beheersbaar maken van ziektedruk en plantweerbaarheid en het steeds efficiënter omspringen met grondstoffen – in allerlei teelten en wereldwijd – wat de ontwikkeling van nieuwe materialen en nieuwe technieken tot een absolute must maakt.

Van linksboven mee met de klok: Adrie Vekken (Attero), Jan Ties Malda (Horticoop), John Verhoeven (PPO AGV) en Michiel Oderwald (TNO).

Rian Visser (Energie Centrum Nederland) en dagvoorzitter Erik van Os.

En na afloop een bloemetje voor de sprekers.