Looije Tomaten
Maatregelen om bestuiving optimaal te krijgen
"In enkele maanden tijd werd de bestuiving op het gewenste niveau gebracht, " aldus Teddy Hriskova. De Bulgaarse tuinbouwkundige is samen met haar collega Bas Oudshoorn op de 18 hectare grote vestiging van Looije Tomaten in Burgerveen verantwoordelijk voor de gewasbescherming. Teddy Hriskova leidt een afdeling van 9 hectare waar conventioneel wordt geteeld. De even grote afdeling van Bas Oudshoorn is semi-gesloten. De afgelopen winter losten zij samen met specialisten van Koppert een aantal vraagstukken rond de bestuiving op. Allereerst was er sprake van een matige bestuiving in de donkerste periode van het jaar: de weken 48 tot en met 2. In deze periode vlogen de hommels te weinig uit en werd de bestuiving in de weken 50 en 51 geholpen door de draden te tikken. Veel werk en zonde van de tijd.
Bij Looije Tomaten zoeken de specialisten voor teelt en gewasbescherming naar wat het beste is voor zowel de teelt als de bestuiving. Het één moet het ander zo min mogelijk in de weg staan.
Moeilijk navigeren
Ook speelde mee dat de hommels door het gebrek aan licht moeilijk konden navigeren en de nestkasten niet goed wisten terug te vinden. Daardoor werd het broed onvoldoende gevoed en waren de volken gauw versleten met een minder goede bestuiving als gevolg.
Teddy Hriskova: "Bij ons staan de nestkasten in hommelhotels langs het hoofdpad. We zetten in de winter elke week drie nestkasten per hectare uit. Remco Huvermann van Koppert adviseerde ons om eenmalig twee extra nestkasten op plateaus aan het eind van de paden boven boven het gewas te installeren, samen met de Wireless Beehome nestkasten van Koppert. De rest van de nestkasten, de wekelijkse inzet dus, werd aan de noordzijde van het hoofdpad geplaatst, niet in de hotels die aan de zuidzijde staan maar op de goot. Zo was meer licht voor de hommels beschikbaar waardoor zij weer konden navigeren. Ook hebben we het aantal hommels per hectare verhoogd. Beide maatregelen hielpen goed. Het probleem werd zienderogen kleiner."
Teelt en bestuiving
Een ander knelpunt kwam voort uit de groeilampen. Op de vestiging in Burgerveen gaan zij om middernacht aan en om 17.00 uur uit. De bloemen sluiten ongeveer 12 uur nadat zij het eerste licht hebben gekregen, dus op de middag. De nestkasten echter gaan om 10.00 uur open. Als het dan nog te donker is (minder dan 30W per vierkante meter, vliegen de hommels (nog) niet. Zo kunnen zij tijd tekort komen als de bloemen zich rond het middaguur al weer sluiten. Door stuifmeel aan te bieden, kunnen de hommels ook na 12.00 uur voedsel verzamelen en zorgen voor een gezond broed en een nieuwe werkster in de komende weken. Bovendien werd het schermen op advies van Koppert aangepast aan de bestuiving. Onder een gesloten scherm wordt het te donker, waardoor de hommels hun kast minder goed terugvinden. Ook sluiten de bloemen zich, terwijl zij nog niet allemaal zijn bezocht. Bas Oudshoorn: "De collega's die voor de teelt en dus voor het schermen verantwoordelijk zijn, overleggen nu met ons. Samen bekijken wij wat het beste is voor zowel de teelt als de bestuiving. En daar komt dan een goed compromis uit voort."
Bestuiving op gewenst niveau
Met een blauwe sticker onder de deurtjes (een eigen idee van Looije Tomaten) werd bevorderd dat de hommels de invliegopening nog beter wisten terug te vinden. En Teddy en Bas plaatsten de extra kasten op de plateaus achter en hoog in de kas, zodanig dat de ventilatoren geen lucht langs de nestkasten zouden kunnen blazen. Want dat zou voor de hommels het invliegen veel moeilijker maken. Teddy Hriskova: "Al met al hebben Koppert en Looije Tomaten veel kennis en ervaring uitgewisseld. Zo is de bestuiving snel op het gewenste niveau gekomen. Na week 51 hebben we niet meer hoeven te tikken. We hebben daarna nog wel een paar donkere dagen gehad en dan kan de bevlieging iets minder zijn. Maar we hebben nu een grote populatie hommels die dat de dag erna kunnen inhalen. De nestkasten gaan ook, met het licht mee, steeds eerder open en later dicht, dus de hommels hebben ook meer tijd."
Partners in vernieuwing
De twee specialisten gewasbescherming benadrukken het belang van een goede bestuiving voor Looije Tomaten. Bas Oudshoorn: "Onze producten zijn zeer exclusief en gaan naar veeleisende afnemers. Een bloem die niet is bevrucht, wordt een tros waaraan een tomaatje ontbreekt. Dat is dan een B-kwaliteit die naar andere afnemers gaat en minder opbrengt. Dat kunnen we natuurlijk niet gebruiken." De belangrijkste reden om met Koppert in zee te gaan, was de expertise van het bedrijf, aldus Teddy Hriskova. "Bovendien bood Koppert aan ons te betrekken bij de vernieuwing. Zij doen dus ook proeven en onderzoek op de bedrijven van Looije Tomaten. Van dit partnerschap profiteren wij uiteraard als eerste"
Voor meer informatie:
Koppert Biological Systems
Veilingweg 14
2651 BE Berkel en Rodenrijs
Tel: 010-5140444
Fax: 010-5115203
www.koppert.com
