Zoals ieder goed idee is ook dat van Van Rijsselberghe heel simpel: groenten kunnen ook groeien op water dat een beetje zout is. ,,Voor agrariërs is dit een beetje als vloeken in de kerk. Alsof zij verslaafd zijn aan zoet. De meesten willen niet eens nadenken over mogelijkheden van zilte grond. Die weerstand, zo hebben wij ondervonden, is groot.''
Toch blijkt nut, zo niet noodzaak uit de cijfers die Van Rijsselberghe en De Vos op tafel kunnen leggen. Cijfers die er niet om liegen: ,,Van alle water ter wereld is 2 procent zoet. Daarvan is slechts 1 procent beschikbaar voor de landbouw. Bovendien wordt de helft daarvan bedreigd met verzilting. Mondiaal wordt nu al jaarlijks 800 miljard dollar geleden door die verzilting. 3,5 miljard mensen leven in gebieden waarvan de bodem is verzilt.''
Probleem
Verzilting is ook een steeds groter probleem in Nederland, zo weet wetenschapper Arjen de Vos: ,,De akkers in de polders worden gedraineerd zodat de tractors er vroeg op kunnen. Die drains trekken echter het zoute water steeds verder omhoog. Klimaatveranderingen spelen daarin ook een rol: er valt minder regen in de zomer. Daardoor droogt het zoetwater op en komt het zoutwater verder omhoog. De Universiteit Wageningen heeft berekend dat hierdoor in Nederland over vijftien jaar 125.000 hectare landbouwgrond zeer waarschijnlijk is verzilt.''De verzilting zal wereldwijd bovendien nog fors toenemen. De Vos: ,,Door de stijging van de zeespiegel dringt zout water namelijk ook steeds meer door in het grondwater van alle kuststreken en deltagebieden. Daarnaast zorgt ook irrigatie voor de toename van verzilting. Een onderzoek van de Verenigde Naties heeft aangetoond dat nu al per minuut drie hectare landbouwgrond verzilt. 1,5 miljard hectare is al verzilt. Het probleem wordt dus steeds groter.''
Dat dit een catastrofe kan worden, is echter gebaseerd op een enkel uitgangspunt: voor landbouw heb je water nodig met 0 procent zout. En juist dit cruciale punt is een denkfout, zo stellen Van Rijsselberghe en De Vos in een vurig pleidooi. Maar belangrijker: ze kunnen het ook al bewijzen.
Van Rijsselberghe heeft nu drie jaar een proefbedrijf op Texel waar hij experimenteert met zout water: De testlocatie bestaat uit 56 vakken van elk 160 vierkante meter, in totaal een hectare. Die vakken worden geïrrigeerd met zeven verschillende zoutconcentraties, van zoet tot de zoutconcentratie van de Waddenzee. Elke zoutconcentratie wordt uitgevoerd in acht herhalingen zodat er een nauwkeurig beeld ontstaan van het effect van zout op de gewasgroei.
,,We kijken bij elk gewas met welke concentratie zeewater de groei stopt. Onze topper is al twee jaar lang de Miss Mignonne, een aardappelras, dat het bij ons doet op water met maar liefst 20 procent van het zoutgehalte van zeewater. Dat is niet alleen leuk voor ons bedrijf. Het betekent ook dat dit aardappelras dus te telen is op ongeveer driehonderd miljoen hectare op de aarde, die nu nog braak liggen vanwege verzilting.''
En of ze goed te eten zijn? Van Rijsselberghe glimlacht: ,,Er zijn toprestaurants in Nederland die voor hun gerechten zilte aardappels uit Frankrijk halen. Voor €32 per kilo. Wij hebben een zilte aardappel in de aanbieding voor €3 euro per kilo en die smaakt beter.''
Maar niet alleen aardappelen zijn met zilt water te telen. De Vos: ,,Sla doet het fantastisch, maar ook radijs, ui, rode biet, tomaat, wortels en zonnebloemen doen het goed op zilt.''
