Tuinders zijn al langer bekend met de voordelen van UV-licht vanuit hun ontsmetters, maar sinds een aantal jaar wordt deze techniek binnen de kas ook ingezet met een ander doel. Wanneer gewassen met een regelmatige interval beschenen worden met een lage dosering UVC-licht, bestrijdt dit namelijk de groei van onder meer schimmels. Essentieel hierbij is het gebruik van de juiste lampen, en van de juiste behandelingsinterval. Te veel licht en het gewas sterft af, net als bij overmatig gebruik van chemicaliën; te weinig, en het effect is nihil.
De onderliggende techniek, die het mogelijk maakt UV-gewasbescherming toe te passen zonder schade te berokkenen aan mens, gewas en bestrijder, is ontwikkeld door het Nederlandse Clean Light BV uit Wageningen, dat de techniek ook in tientallen landen heeft gepatenteerd. In samenwerking met verschillende leveranciers levert Clean Light, in samenwerking met haar Nederlandse licentiehouder UV Source, wereldwijd installaties waarmee gewassen behandeld kunnen worden, van volledig handmatig tot volautomatisch. Bovendien adviseert het bedrijf de gebruikers over het correcte gebruik van de UV-lampen.
Onnauwkeurig onderzoek
Maar hoewel veel van hun collega’s buiten de landsgrenzen al naar alle tevredenheid gebruik maken van de UV-methode, blijken Nederlandse glastuinders vaak bijzonder terughoudend. Een van de redenen hiervoor is dat verschillende rapporten gepubliceerd door Universiteit Wageningen melden dat UV-gewasbescherming niet of nauwelijks werkt. De gewassen die met UV-licht worden behandeld zouden afsterven, of de schimmel zou niet voldoende worden beïnvloed door het licht. Bovendien zou de techniek te duur zijn om op commerciële basis te worden toegepast.Arne Aiking, uitvinder van de Clean Light-techniek: “Dat UV-licht schimmels doodt is al heel lang bekend. Clean Light heeft de techniek geschikt gemaakt voor gebruik in de land- en tuinbouw.”
"Bizar", noemt Arne Aiking van Clean Light deze beweringen vanuit wat hij omschrijft als ‘de de ivoren toren van Wageningen’. "De techniek werkt, en wij hebben een lange lijst van tevreden klanten in binnen- en buitenland die dat aantoont. Alleen al in Denemarken bijvoorbeeld zijn inmiddels meer dan 30 spuitbomen uitgerust met UV Crop Protectors geleverd door UV Source. UV-gewasbescherming wordt wereldwijd op vele teelten toegepast, en de lijst met gewassen waarvoor de techniek geschikt is groeit nog steeds."
De voordelen zijn dan ook duidelijk, met name op het gebied van residuen en emissies. De consument, en daarmee ook de supermarktketens, stellen hun residunorm voortdurend naar beneden bij. Albert Heijn, zo schrijft het Agrarisch Dagblad op 2 november, dwingt leveranciers tegenwoordig bijvoorbeeld tot een residunorm van onder de 50 procent. Andere supermarktketens sluiten zich hierbij aan. Aiking: “UV-gewasbescherming is een uistekend middel om aan deze steeds strenger wordende voorwaarden te kunnen voldoen. Geen chemicaliën betekent ook geen residu."
Volautomatisch
Toch is er ook een andere reden waarom nog veel aarzeling bestaat rondom de UV-methode, zo is ook Aiking realistisch: “De techniek moet, net als bij het gebruik van chemische contactmiddelen, nauwkeurig worden toegepast om succesvol te zijn. Je moet UV-gewasbescherming dan ook niet zien als een systemisch middel, het is te vergelijken met een contactmiddel, en een techniek die enige discipline en logistieke coördinatie vereist. En dat is lastig in Nederlandse tuinbouwbedrijven, die steeds groter worden en waar op de buisrails eigenlijk nu al de hele dag sprake is van files. De tuinder zit dan ook niet te wachten op nog meer wagentjes op die buisrail."Om die reden heeft Clean Light, in samenwerking met het Nederlandse Klimrek, onlangs een systeem ontwikkeld waarmee de techniek nog eenvoudiger kan worden toegepast: volautomatisch, door de hele kas. Sjaak Van Dijk van Klimrek legt uit: “Wij hebben een systeem waarbij de aanwezige tralieliggers in de kas iets aangepast zijn zodat er overheen gereden kan worden, hierdoor is er een rail beschikbaar voor de hele kas. Dit biedt de mogelijkheid voor bijvoorbeeld een service platform om veilig en efficiënt op hoogte te werken of voor bijvoorbeeld een automatische spuitkar voor een effectievere bestrijding.
Belangrijke voordelen van UV-gewasbescherming zijn dat er geen residu achterblijft op de plant en dat er geen extra vocht in de kas wordt gebracht.
Aan zo’n spuitkar kunnen ook heel goed UV-lampen worden gemonteerd. Na het invoeren van het belichtingsschema neemt de computer het over. De tuinder hoeft zelf nergens meer aan te denken. Iedere plant ontvangt de juiste hoeveelheid UV-licht, ook bij een dichte bebladering. Van Dijk zegt bijzonder enthousiast te zijn over de Clean Light-techniek: "Het is fantastisch, het is de toekomst. Het past prima in deze tijd waarin het gebruik van chemische gewasbescherming steeds meer aan banden wordt gelegd. De klant wil op termijn niet meer anders! Wij zijn dan ook bijzonder blij dat we samen met Clean Light een systeem hebben kunnen opzetten waardoor UV- gewasbescherming in de tuinbouw nog simpeler is toe te passen."
Volgens Van Dijk is het dan ook slechts een kwestie van tijd voordat de methode ook in Nederland op grote schaal wordt ingezet. “Er is enige aarzeling geweest. Niet alleen vanwege de, onterechte, negatieve rapporten uit Wageningen, maar ook omdat kwekers er zelf, zonder enige begeleiding, mee aan de slag gingen, zonder zich eerst te verdiepen in de wijze waarop de techniek moet worden toegepast. Ik merk door de vragen die ik krijg vanuit de markt echter dat, mede door de gunstige berichtgeving vanuit het buitenland, het tij langzaam begint te keren. Ook in Nederland zien steeds meer partijen in dat UV-gewasbescherming een waardevol alternatief of aanvulling is op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.” Dat laatste bleek eens te meer tijdens de afgelopen Horti Fair, toen Clean Light en Klimrek met de nieuwe gezamenlijk ontwikkelde techniek in de top vijf stonden van de Horti Fair Awards.
Van Dijk gaat verder: "Het ongunstige economische tij van dit moment weerhoudt veel kwekers ervan nu een nieuwe kas neer te zetten, maar men kijkt al wel vooruit. Ik adviseer kwekers om, als ze straks met de bouw van nieuwe kassen beginnen, voor het nieuwe tralietype te kiezen. Voor de kosten hoeft men het niet te laten en de kostenbesparing die het oplevert is enorm. Ik ben ervan overtuigd dat over een aantal jaar de paarse lampen van Clean Light niet meer weg zijn te denken uit de Nederlandse kas."
Voor de UV-techniek bestaat ook veel internationale belangstelling. Rozenteler Ferry Brabander in Berkel en Rodenrijs legt de voordelen van UV-gewasbescherming uit aan Jamshed Merchant, staatssecretaris van landbouw in Canada (uiterst rechts).
UV-gewasbescherming: het principe
UV-gewasbescherming is een techniek die het mogelijk maakt schimmels, bacteriën en virussen op vele landbouwgewassen te bestrijden, zonder het gebruik van chemicaliën. Het gewas wordt met tussenpozen behandeld met een lage dosis UVC-licht. Deze dosis is dusdanig laag dat de plant er geen schade van ondervindt. De belangrijkste voordelen van de methode zijn dat er geen residu achterblijft op de planten en dat er geen extra vocht in de kas wordt gebracht.De UV-techniek is uitgevonden en geschikt gemaakt voor gebruik in de praktijk door het Nederlandse Clean Light uit Wageningen. Voor de bouw van de installaties waarmee de planten met UV-licht behandeld worden, werkt Clean Light samen met meerdere fabrikanten in binnen- en buitenland, waaronder het eveneens Nederlandse UV Source.
Voor meer informatie:
www.cleanlight.nl
aiking@cleanlight.nl
www.uvsource.eu
info@uvsource.eu