Stoppen: worsteling tussen verstand en gevoel

De meeste ondernemers bouwen hun bedrijf bewust geleidelijk af. Ca 85 % van de ondernemers heeft hierbij geen specifieke ondersteuning nodig. Zij zijn zelf in staat keuzes te maken in de faciliteiten die door o.a. adviesorganisaties beschikbaar worden gesteld. De overige ca 15 % behoort tot de groep beëindigers die om diverse redenen koste wat kost het bedrijf blijft vasthouden en waar uiteindelijke anderen de knoop doorhakken voor beëindiging. Bovenstaande is een van de conclusies die zijn getrokken in een door het LEI uitgevoerd onderzoek, gepubliceerd juli 2008, over de bedrijfsbeëindiging in de land-en tuinbouw, onder de titel 'Op een kruispunt en dan '

Niemand zal ontkennen dat het beter is om zelf te bepalen wanneer en op welke wijze je stopt met je bedrijf. Verstandelijk geredeneerd lijkt het logisch dat je als ondernemer zelf een planning maakt die is gebaseerd op het maken van de juiste keuzes op het juiste moment. Maar de praktijk leert dat 'verstand' en 'gevoel' lang niet altijd met elkaar in overeenstemming zijn. "Mijn verstand zegt dat ik beter kan stoppen, maar voor mijn gevoel ben ik daar nog lang niet aan toe." Een uitspraak die ik in de praktijk van mijn werk regelmatig hoor aan de keukentafel. Uit het door het LEI uitgevoerde onderzoek kan geconcludeerd worden dat verstand en gevoel door 85 % van de beëindigende ondernemers voldoende met elkaar in evenwicht zijn. Ook al is het meestal ook een proces van jaren voordat dit het geval is. Logisch, menselijk en gezond ben ik van mening.

Lastiger wordt het als verstand en gevoel uitmonden in een persoonlijke worsteling.
Ergens wel weten dat stoppen rationeel gezien, om b.v. financiële of gezondheidsredenen, de meest juiste keuze is maar gevoelsmatig er niet aan toe zijn. De realiteit ontkennen of uit de weg gaan, beslissingen voor zich uit schuiven, hopen op betere tijden enz. Elke ondernemer ervaart het beëindigen van zijn bedrijf op een andere manier en elke ondernemer heeft baat bij begeleiding in dit proces, is een van de conclusies uit het onderzoek van het LEI die ik volledig kan onderschrijven.

De meeste ondernemers zijn zich hier ook terdege van bewust en maken tijdig en op maat gebruik van het aanbod voor begeleiding in het proces van bedrijfsbeëindiging. De praktijk leert echter dat wanneer de werkelijkheid in meer of mindere mate wordt ontkent er ook geen of te laat gebruik wordt gemaakt van het aanbod van mogelijkheden voor begeleiding en advisering.

Begeleiding en advisering komen dan vaak pas op het moment dat anderen de knoop
(moeten) doorhakken. De praktijk leert dat begeleiding op maat ook dan van essentieel belang is. Nog belangrijker is echter om mogelijkheden die kunnen voorkomen dat anderen de knoop doorhakken optimaal te benutten. Elke ondernemer moet zichzelf regelmatig een spiegel voorhouden, of het nou goed gaat of niet. Het kan ook heel goed zijn dat een ander je die spiegel af en toe eens voorhoud. Zeker als het minder goed gaat. Wat hierbij vaak wordt onderschat is dat een collega, familielid of iemand met bedrijfsmatige betrokkenheid hierin een belangrijke functie kan vervullen. Een collega, familielid of klant tijdig durven en willen attenderen op het belang van mogelijkheden voor begeleiding op maat, is in dergelijke situaties vaak de eerste stap op weg naar een uiteindelijk betere toekomst.

Sietse Holtrop, LTO Noord Advies