Wageningen UR onderzoekt commerciële introductie vergeten komkommers

In het co-innovatieproject ‘Vergeten soorten, nieuwe marktpotenties’ is een groot aantal komkommertypes en -rassen verzameld, geteeld en multidisciplinair beoordeeld op hun potenties voor commerciële introductie in de biologische glasgroenteketen. Gaande het project zijn er vanuit teelt- of marktperspectief vele afgevallen. Uiteindelijk is er één interessant concept op de markt geïntroduceerd onder de naam ‘Oerkomkommer’ (Duits: ‘UrGurke’).



Onder de afvallers zaten een aantal komkommertypen die door consumenten zeer interessant gevonden werden, maar die om reden van teelt- of producteigenschappen niet geselecteerd zijn. De Mexicaanse komkommer, de Himalaya komkommer en de Vietnamese komkommer waren daarvan de drie typen met de meeste potentie. De vraag is nu of door selectie en veredeling op afzienbare tijd (5 tot 10 jaar) producten gemaakt kunnen worden, die in de professionele (biologische) groenteketen geïntroduceerd kunnen worden. Binnen het onderzoeksprogramma ‘co-innovatie biologische afzetketens’ van het ministerie van LNV was er de mogelijkheid om een haalbaarheidsstudie te doen naar deze vraag.

In de haalbaarheidsstudie zijn op basis van kennis over de markt, kennis over de teelt en beschikbaarheid van genetische variatie de perspectieven voor de drie komkommertypen geschetst. Deze informatie is in een workshop bij elkaar gebracht, en voorgelegd aan twee professionele komkommerveredelaars. Aan hen is gevraagd in te schatten of deze drie typen binnen 5 tot 10 jaar op de professionele markt te brengen zijn.


Kleuring van de Vietnamese komkommervruchten

Het marktperspectief voor de drie komkommertypen is gunstig. De marktvraag naar biologische komkommers is groeiende. Komkommers die afwijken van de traditionele komkommer kunnen op veel interesse rekenen: er lijkt zeker aankoopbereidheid te zijn. De verwachtingen die consumenten hebben op basis van de uiterlijke kenmerken, worden nu niet altijd ingelost. Dit geldt onder meer voor het formaat van de Mexicaanse komkommer, de kleur van de Vietnamese komkommer en de schilstructuur van de Himalaya komkommer in relatie tot smaak. Dit hoeft niet erg te zijn, maar verdient wel aandacht in de communicatie naar de consument toe.
Hoewel de teelt van de drie soorten in de Nederlandse kas goed is verlopen, kennen de rassen nog een behoorlijk aantal problemen, die voor een commerciële teelt opgelost moeten worden.

Elk van de drie rassen heeft daarbij zijn eigen specifieke aandachtspunten: teeltarbeid en smaak van de Mexicaanse komkommer, opbrengst van de
Himalaya komkommer en rijping in samenhang met kleuring en smaak bij de Vietnamese komkommer. Voor alle drie de komkommertypen zijn er kansen voor veredeling en selectie, gezien de genetische achtergrond. De Himalaya komkommer heeft potenties om verder te veredelen, gegeven het reeds beschikbare materiaal en de mogelijkheden om met andere komkommers te kruisen. Die kruisingsmogelijkheden zijn er ook voor de Vietnamese komkommer, alleen lijkt hier minder materiaal van beschikbaar te zijn. Voor de Mexicaanse komkommer is veel materiaal beschikbaar. Deze behoort echter tot een ander genus, zodat kruisen met komkommers niet of nauwelijks mogelijk lijkt.

Van de drie komkommertypen maakt de Vietnamese komkommer de meeste kans om binnen een termijn van 5 tot 10 jaar op de markt geïntroduceerd te worden. Het is voor dit type mogelijk om met bekende komkommerrassen te kruisen, zodat wenselijke eigenschappen ingekruist kunnen worden. Dit is ook mogelijk voor de Himalaya komkommer, alleen moet er voor een commerciële teelt veel meer veranderd worden dan bij het Vietnamese type. In beide gevallen is het de vraag of positieve eigenschappen die de soorten nu hebben, zoals kleur en smaak,
behouden blijven na het kruisen. Voor de Vietnamese komkommer wordt een periode van ongeveer 5 jaar geschat, bij de Himalaya komkommer gaat het enkele jaren langer duren voordat er een ras klaar is voor de commerciële keten. Voor de Mexicaanse komkommer gaat dit type naar verwachting tien jaar of langer duren.

Klik hier voor het onderzoeksrapport