Van Gog bouwt 7,5 hectare paprikakas in Duitsland
Schuin oog naar het oosten
In Noord-Brabant en Limburg kweken ze tomaten, aardbeien en komkommers, verspreid over vier vestigingen. Toch keken Pieter van Gog en zijn zus Marion Leenders-Van Gog al heel lang met een schuin oog naar het oosten. Naar de mogelijkheden om in Duitsland tomaten te gaan kweken.
In 2013 was het dan eindelijk zover. Op zo'n 600 kilometer afstand van Noord-Brabant, in een gebied tussen Berlijn en Leipzig, staat sinds die tijd Wittenberg Gemüse GmbH. In de stad waar Maarten Luther precies vijf eeuwen geleden zijn 95 stellingen aan de slotkerk spijkerde.
Producten van eigen bodem
Het bedrijf kent weliswaar de genen van Van Gog Kwekerijen, maar staat juridisch helemaal op eigen benen. "Duitsers hechten veel waarde aan producten van eigen bodem. Local for local is ook hier ingeburgerd. Daar ligt ook meteen de potentie, want nog geen 10 procent van de glastuingroenten wordt in Duitsland zelf geteeld", zegt Wichard Schrieks. Als fiscalist en bedrijfsadviseur staat hij de familie Van Gog al jaren bij. En toen de plannen voor een vestiging in Duitsland steeds concreter werden, is Schrieks zelfs aan boord gestapt. Hij is nu mede-eigenaar van Wittenberg Gemüse GmbH.
De rode loper
Over de Duitse autoriteiten is Schrieks vol lof. Of het nu ging om het bestemmingsplan of de bouwvergunningen, van alle kanten kwam er medewerking. "Dat was echt een verademing. Tijdens de eerste bouwvergadering wilden ze meteen weten waar we onze hoofdvestiging hadden gepland. Nou, Lutherstadt Wittenberg dus. Meteen vanaf dat moment ging de lokale overheid voor ons aan de slag. Waar kunnen we jullie mee helpen, zo klonk het. En hebben jullie nog iets nodig?", aldus Schrieks.
Die houding is niet louter te verklaren door het potentieel aan arbeidsplaatsen dat je als buitenlands bedrijf te bieden hebt. "In Duitsland betaal je namelijk ook rechtstreeks belasting aan de stad waar je gevestigd bent. Ze zien je ook vooral om die reden natuurlijk graag komen."
Pittige aanloopkosten
Die belasting is overigens wel meteen een puntje van aandacht, want in Duitsland liggen de afdrachten hoger dan in Nederland. Wil je helemaal onderaan de streep dus nog iets overhouden, zul je ruimere marges moeten hanteren. "Zeker als je net begint", zegt Schrieks. "De aanloopkosten voor een vestiging in Duitsland zijn best pittig. We hebben daar een heel nieuwe organisatie moeten opzetten en dat kost naast tijd nu eenmaal ook de nodige investeringen."
"Om het bedrijf gefinancierd te krijgen, zijn we naar de Rabobank gegaan. Glastuinbouw is nu eenmaal relatief onbekend terrein voor Duitse banken."
Andere mentaliteit
Zo'n nieuwe organisatie optuigen betekende natuurlijk ook snel medewerkers aannemen, want glastuinbouw is en blijft een arbeidsintensief proces. Meteen kwamen toen de eerste cultuurverschillen aan het licht. "Toen de eerste medewerker van ons een arbeidscontract kreeg, wilde hij weten of dat door de accountant was opgesteld. Ja, dat was zo. 'Dan boeit me dat contract niet zo', vertelde hij vervolgens. 'Wat ik graag van jullie wil weten zijn mijn plichten en verantwoordelijkheden.'"
"Zo is de mentaliteit in Duitsland", vervolgt Schrieks. "Men verwacht dat je als leidinggevende heel duidelijk vertelt wat iemand wel én niet moet doen. Medewerkers blijven binnen dat kader opereren en bemoeien zich niet met zaken die daar niet onder vallen. Wij Nederlanders staan daar wat anders in."
Marktaandeel veroveren
Wittenberg Gemüse GmbH telt inmiddels 140 medewerkers en 15 hectare glas, waar tomaten worden gekweekt voor de lokale markt. Momenteel wordt er nog eens 7,5 hectare bijgebouwd, bedoeld voor een nieuwe teelt die in 2018 van start gaat: paprika's.
Toch liep de verkoop niet van meet af aan op rolletjes. "De eerste reacties waren heel positief. Maar hoe verder onze plannen vorderden, hoe stiller het werd. Men blijkt in Duitsland dan toch erg voorzichtig. Er zijn in ons gebied een paar grote partijen die de markt voor lokale tomaten verdelen. Toen uiteindelijk de eerste supermarkt onze producten ging verkopen, is het gaan lopen."
Afzetkanalen
"Je moet dus echt investeren in naamsbekendheid en contacten en incalculeren dat het even tijd kost voordat ze van je willen afnemen." Supermarkten zijn voor Wittenberg Gemüse GmbH met afstand het belangrijkste afzetkanaal. Daarnaast komen er regelmatig handelaren over de vloer en zijn het restaurants uit de regio die hun inkopen bij de Nederlanders doen. "Maar ook als we op mooie dagen een tafel met tomaten buiten zetten, staat er soms een lange rij met mensen uit de buurt."
Bron: Rabobank