Welke maat kas heb jij nodig?

Het is belangrijk dat je weet welke gewassen je gaat telen. De markt zal hier mede over beslissen, want het is erg moeilijk om een product te verkopen waar geen vraag naar is. Ik benadruk dit vaak in mijn blog, omdat dit de basis van de kasteelt is.

door Phil Bishop

De grootte van een kas is op enkele dingen gebaseerd. Ten eerste natuurlijk op hoeveel producten je wilt telen. Hoeveel gewassen moet je produceren om winst te maken? Natuurlijk zijn er ook meer specifieke zaken waarop gelet moet worden, zoals de grootte van de planten. Om dit uit te rekenen, wordt gekeken hoeveel planten op een vierkante meter passen. Een krop sla die klaar is om geoogst te worden, heeft bijvoorbeeld gemiddeld een stuk grond van 30cm² nodig. Als we dan kijken hoeveel kroppen sla een bedrijf moet produceren om winst te maken, kunnen we berekenen hoeveel ruimte hiervoor nodig is. We nemen als voorbeeld dat een bedrijf 1000 kroppen sla per week moet produceren om winst te maken. Dat zijn 4000 kroppen per maand en dus ook 4000 keer 30cm² om de gewassen te laten groeien. Is dit de ruimte die ook echt nodig is of kunnen we dit nog aanpassen? Er worden maar 1000 kroppen sla per week geoogst, wat betekent dat er ook weer 1000 geplant worden. De kiemplanten en de zaailingen nemen, voordat ze op hun uiteindelijke plek worden geplant, minder ruimte in beslag. Afhankelijk van de variëteit blijft de sla 3-7 dagen in ontkiemingsfase en dan nog 5-7 als zaailingen voordat ze uiteindelijk verplant worden. De slaplant staat daarna nog maar ongeveer 21 dagen in de ruimte van 30cm2. Door de groei van de planten in de gaten te houden en de kiemplanten en zaailingen op aangewezen plekken te laten groeien, wordt er veel ruimte bespaard. Op die manier plan je het gehele groeiproces en niet alleen de output van de kas.

De hoogte van de planten is ook erg belangrijk, zo kun je uitrekenen hoe hoog de kas moet zijn. In vergelijking met tomaat en paprika kan sla in een relatief lage kas geteeld worden. Ook de locatie speelt een rol in de benodigde hoogte van de kas. Als je in een gematigd klimaat woont, kunnen de zijmuren lager zijn dan wanneer je in een klimaat woont met hogere temperaturen. Een hogere kas helpt de gewassen koel te houden doordat er meer lucht boven de planten kan circuleren. 

De ruimte per plant is nu berekend, maar hoe ze geteeld worden is een andere factor waar rekening mee gehouden moet worden. Het doel is om zoveel mogelijk planten in de kas te telen en om zo efficiënt mogelijk met de ruimte die je hebt om te gaan. Ook de ruimte die de apparatuur inneemt, moet meegenomen worden in de berekening. Het groeisysteem, de hydrocultuur en overige benodigdheden zoals irrigatiesystemen horen hier ook bij. Ieder groeisysteem heeft zo zijn eigen eisen.

Zoals bij het genoemde voorbeeld van de sla moet de ruimte voor het oogsten van de gewassen ook ingecalculeerd worden. Deze ruimte is meestal aan het eind van de kas waar de gewassen geoogst en daarna verzonden worden.

Natuurlijk kun je de kas vol gewassen zetten zonder rekening te houden met de nodige ruimte om te planten en oogsten, maar hierdoor kan er minder efficiënt worden gewerkt waardoor de kosten van de gewassen omhoog gaan. Alle processen binnen de kas staan met elkaar in verbinding en daarom is een goede planning van cruciaal belang.

Er is geen gemiddelde correlatie tussen groeiruimte en grootte van een kas, maar ongeveer 25% van de kas wordt gebruikt door andere doeleinden dan het groeien van planten.