Digitalisering: driver in de tuinbouw

Digitalisering is op dit moment in veel sectoren dé drijvende kracht achter innovatie, sterke dynamiek en structurele veranderingen. Digitalisering is niet van gisteren: bedrijven in alle economische sectoren zijn al decennia bezig om hun bedrijfsprocessen efficiënter en effectiever te maken met informatie- en communicatietechnologie (ICT). Ook in de glastuinbouw is veel informatie over bedrijfsprocessen digitaal beschikbaar. Via sensoren en computers meten ondernemers allerlei data in de kas en verpakkingslijnen, en gebruiken deze gegevens voor hun bedrijf.

door Jan de Ruyter, Sectormanager Plantaardige Sectoren ABN AMRO

Als bedrijven binnen het tuinbouwcluster meer informatie met elkaar gaan delen, kunnen er nog flinke stappen worden gemaakt. De bedrijfsvoering op teelniveau kan bijvoorbeeld efficiënter worden ingericht, op basis van arbeidsdata en informatie over energie- en chemiegebruik uit de hele sector. Systemen moeten dan wel eerst beter met elkaar communiceren; een uitdaging voor de tuinbouwsector. Er zijn allerlei standaarden, protocollen en platforms nodig. Die kan de tuinbouw mooi afkijken van andere sectoren in de keten, zoals retail. Pakt de tuinbouw dit direct goed aan, dan kan ook consumentinformatie van retailers worden gekoppeld aan een productielocatie.

Data helpt tuinbouw bij marktgerichtheid
Op basis van data weet je exact waar kansen liggen voor meer rendement in de tuinbouw. Maar de sector gebruikt beschikbare data nog niet optimaal, en is dus te weinig op de markt gericht. Tot nu toe deelden tuinbouwondernemers hun logistieke processen, (product)informatie en data nauwelijks met elkaar. Gegevens die ze hadden, gebruikten ze vooral om eigen productie en processen te optimaliseren. Ook de handel deelde in- en verkoopinformatie zelden met sectorgenoten. Kortom, Big Data in de tuinbouw is dus nog lang niet op het juiste niveau.

Het gevolg: telers en handelaren kunnen nog te weinig informatie laten zien over hoe hun producten worden gebruikt en gewaardeerd. Hierdoor zijn tuinbouwondernemers nog niet in staat hun managementbeslissingen goed te onderbouwen. Samenwerking binnen de tuinbouw moet uit de kinderschoenen. Door Big Data slim met elkaar te delen en in te zetten, kunnen ondernemers in de hele sector hun processen efficiënter inrichten en strategische knopen doorhakken op basis van de juiste argumenten.

Belangrijkste data voor tuinbouw
De meest relevante data en informatie krijg je door te kijken naar externe factoren die vraag en aanbod beïnvloeden. Denk aan consumentengedrag, het weer, energieprijzen en wisselkoersen. Op het niveau van de consument zijn marktonderzoeken, verkoopcijfers en data uit social media belangrijk. Ook nieuws over gezondheidstrends en voedselveiligheidsincidenten leveren bruikbare gegevens op. Tuinders en handelaren hebben veel aan een totaaloverzicht van alle data over statistiek, voorraad, productie, prognose en areaal.

Voorspellend karakter
Internet of Things, social media en slimme apparaten verzamelen ontzettend veel data. Er zijn geavanceerde systemen nodig om al die gegevens te analyseren en om te zetten in echte inzichten. Big Data maakt ook voorspellende analyses mogelijk. Dankzij social media, internetgebruik en koopdata weten we veel over consumenten. Hiermee kunnen we voorspellingen doen over consumentgedrag waar ook producenten en handelspartijen veel aan hebben.

Data beschikbaar voor de hele sector
Partijen in de tuinbouw moeten hun informatie gaan delen. Van kennisinstituten tot tuinbouwbedrijven en van IT-specialisten tot telersverenigingen, coöperaties en overheidsinstanties. Publiek-private partnerships kunnen een infrastructuur voor marktinformatie mogelijk maken en toegang geven tot uiteenlopende databronnen. Resultaat: relevante data wordt straks daadwerkelijk beschikbaar voor de hele sector, zodat strategische keuzes gemaakt én goed onderbouwd kunnen worden.

Bron: ABN AMRO