Op zijn bedrijf in Zuromin teelt Pawel Karpinski tomaten op 3,5. De teler vond het moeilijk uit te breiden door hoger wordende productiekosten, stagnerende prijzen en groeiende internationale competitie.
In 2017 begon Karpinski ook met het telen van sla op water in een nieuwe kas van 6.200 m2. Fase 2 in 2019 betekende een verdubbeling van de kasgrootte tot 12.400 m2, en fase 3 in 2020 voegde nog eens 6.200 m2 toe, met nu een totale kasgrootte van 18.600 m2.
Het telen van sla op water ontwikkelt in Polen met goede groei in de markt voor verse sla. Karpinski is een van de eerste telers die deze lokale markt belevert. Hij verkoopt direct aan grote supermarktketens en levert zelf aan distributiecentra. De moderne kas, gebouwd door Bom Group heeft diffuus glas, een energie- en diffuus doek in de schermingsinstallatie en een bewegend gotensysteem van de Deense gotenproducent FGM, om het aantal planten per vierkante meter te maximaliseren.
Hyperion zorgt voor de belichting in de kas. Directeur Groeilicht bij Hyperion, Jonathan Barton, ontmoette Pawel om zijn ervaring met verschillende lichtsystemen te bespreken.
Wanneer bent u begonnen met assimilatieverlichting?
"Vanaf het begin van fase 1 in 2017. Om jaarrond te kunnen telen, had ik extra licht nodig. Omdat het een nieuw gewas en teeltsysteem was, wilde ik de risico's zo laag mogelijk maken, dus ik koos voor HPS lampen, een bewezen oplossing."
Wat haalde u over LED te proberen?
"Elektriciteitskosten zijn sterk gestegen de laatste jaren en dat zal waarschijnlijk zo doorgaan. LED gebruikt een stuk minder energie, dus besparen ze geld. Daarnaast heb ik altijd geloofd dat je moet zoeken naar de nieuwste oplossing om de markt voor te zijn. De warmte van HPS is nuttig in de koude wintermaanden, dus in fase 2 besloot ik LED samen met HPS te proberen. Ik koos voor Hyperion omdat hun LED-lampen zich hebben bewezen in andere slakassen."
2019. Fase 2 met alleen de LEDs aan.
Hoe beviel telen met een hybride installatie van HPS en LED u? Moest u uw teeltstrategie veranderen en wat waren de resultaten?
"De sla is compacter, beter gekleurd en heeft een betere kwaliteit na oogst. We houden de temperatuur iets hoger dan toen we alleen HPS lampen gebruikten, maar dit is een heel klein verschil."
Wat gaf de doorslag voor de beslissing compleet om te schakelen tot 100% LED voor de fase 3 kas?
"In de nieuwste kas gebruiken we 100% LED omdat, na een jaar HPS en LED 50/50 te gebruiken, we weten dat LED een veilige oplossing is en er geen risico is op slechtere groei. Plantgroei is normaal, maar met hoge energiekosten is de terugverdientijd vrij kort. Na een precieze berekening van de investeringskosten van LED/HPS, waar we het vervangen van HPS-lampen meerekenen, is het investeringsrendement van LED 3 jaar."
Fase 2 met 50:50 hybride, HPS en Hyperion LED, naast fase 3 met 100% LED.
Heeft u nog andere veranderingen gedaan aan de teeltstrategie gedaan voor 100% LED?
"De enige verandering zit hem in de temperatuurstrategie, de planten zijn compacter, dus moet je bij hogere temperaturen werken om de planten iets hoger te krijgen."
Het is nog maar een paar maanden na installatie, maar hoe groeit het gewas?
"Ik ben blij omdat de planten er goed uitzien, misschien wat donkerder, maar de houdbaarheid is veel langer."
Fase 3 compleet met de eerste teelt onder 100% LED.
Voor meer informatie: 
Hyperion Grow Lights
www.hyperiongrowlights.com