De beschikbaarheid van zomertomaten uit de noordelijke productiegebieden in Zuid-Afrika is de laatste weken duidelijk minder dan normaal. Woordvoerders van markten in Gauteng geven aan dat er ongeveer 40 % minder tomaten beschikbaar zijn op dit moment, wat goede mogelijkheden biedt voor Kaapse tomatentelers.
(Foto's geleverd door ZZ2)
Supermarkten moesten door de schaarste snel andere tomatenleveranciers zien te vinden om de schappen te vullen. Een tomatenverkoper: "Het was een crisis voor de supermarkten. Ze benaderden ons en zeiden: we betalen wat jullie maar willen als jullie ons maar tomaten kunnen leveren."
Het resultaat is dat de prijzen van tomaten flink gestegen zijn, vooral in het noorden: € 0,90 tot € 1,13 per kg, versus ongeveer €0,60 in Kaapstad. "We zouden ook graag tomaten naar Gauteng willen versturen, maar onze oogst is erg laag in deze tijd van het jaar en we hebben maar net genoeg om aan de lokale vraag te voldoen."
Een groenteboer uit Gauteng liet aan FreshPlaza weten dat ze op de markt vorige week € 7 heeft betaald voor een kist met 6 kg tomaten. De manier waarop Kaapse telers het gat van de tomaten hebben kunnen vullen, is volgens één van de lokale handelaren een bewijs van de gezondheid van de Zuid-Afrikaanse groenten- en fruitmarkt.
Het is een erg moeilijk seizoen, vertellen de tomatenhandelaren. Eén van hen noemt de situatie zelfs "tragisch", maar tegen het eind van april zullen de wintertomaten uit het zuidelijke Lowveld en Limpopo Valley op de markt komen en zal de beschikbaarheid van tomaten weer normaal worden.
Droge lente en late regen zorgt voor veel insecten
Volgens de Zuid-Afrikaanse weerdiensten was de maand januari enorm nat in centraal Limpopo, terwijl de lente hiervoor juist erg droog was.
“De regen was erg laat dit jaar. In september, oktober en november was er helemaal geen regen. De buien begonnen pas in december en wanneer de lente zo laat begint, zijn er veel meer insecten dan normaal," legt Tommie van Zyl, directeur van tomatengigant ZZ2 uit. "Er zijn dus meer problemen met schade door insecten en insectenplagen als de tomatenmineermot (Liriomyza trifolii), hoewel we dit nu onder controle hebben. De hogere insectendruk heeft de oogst van oktober en november beïnvloed, maar gelukkig is dit probleem nu voorbij."
“Na deze periode begon het juist enorm veel te regenen en dat is waar de grotere problemen begonnen," gaat hij verder. Door de hoge luchtvochtigheid en het grote verschil tussen de maximum- en minimumtemperaturen, lieten veel tomatenplanten hun bloesem vallen. Het gevolg is dat de oogst veel lager is dan normaal."
Hij vertelt dat er in de West-Kaap ook problemen waren met echte meeldauw, dat veroorzaakt werd door de droge omstandigheden.
“Daarnaast hebben we ook nog wat hagel gehad. Dit was gelukkig niet heel erg, maar het heeft wel wat schade veroorzaakt aan de planten."
In de provincie Noordwest, waar in de zomer ook veel tomaten worden geteeld, werd de zware regen gevolgd door lange periodes met bewolkt weer, waardoor de transpiratie van de planten geremd werd. Het gebied heeft zware grond waarin anaerobe omstandigheden zich kunnen ontwikkelen. Zo is aan FreshPlaza verteld dat er een hoge ziektedruk is, onder andere door schimmels en bacteriële pathogenen, een situatie die zeker niet verbeterd wordt door de wisselende waterkwaliteit in het gebied.
