Het belang van handhygiëne in de strijd tegen ToBRFV

"Studies naar de verspreiding van tobamovirussen onderstrepen het belang van handhygiëne", zegt Jens Ehlers van het Duitse Menno Chemie. "In experimenten was de kans op een infectie door besmette handen aanzienlijk groter dan een infectie door besmet gereedschap, vervuilde grond of zaden." Het bedrijf heeft een handreiniger ontwikkeld met als doel virussen zoals ToBRFV nadrukkelijk niet op de hand te inactiveren, maar geïnfecteerd plantensap van de handen te reinigen.

Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus is momenteel de grootste bedreiging voor de wereldwijde tomatenteelt. Het virus is nu officieel gedetecteerd in bijna 40 landen, met ernstige verliezen tot gevolg.

Uit talloze onderzoeken en veldrapporten over uitbraken van ToBRFV, of het daaraan gerelateerde CGMMV (Cucumber Green Mottled Mosaic Virus), blijkt dat vooral de mens verantwoordelijk is voor de verspreiding van de virussen. "Superverspreiders", zegt Jens. "Een van de belangrijkste vormen van overdracht van ToBRFV en CGMMV zijn de handen, die voortdurend in contact staan met mogelijk geïnfecteerde planten."

Het is dus belangrijk dat besmette handen snel en veilig kunnen worden gereinigd van ToBRFV en CGMMV, terwijl schade aan de natuurlijke huidbarrière wordt vermeden.

"Eerdere onderzoeken naar de verspreiding van tobamovirussen zoals ToBRFV of CGMMV onderstrepen het belang van handhygiëne. In experimenten was de kans op een infectie door besmette handen aanzienlijk groter dan een infectie door besmet gereedschap, vervuilde grond of zaden. Bovendien zijn de handen of handschoenen vaak verontreinigd met grote hoeveelheden plantensap, waardoor de werkzaamheid van een handdesinfectiemiddel wordt beperkt", zo laat Jens zien in figuur 1. "Desinfectiemiddelen op alcoholbasis, bekend uit de ziekenhuishygiëne, zijn niet effectief tegen ToBRFV of CGMMV."

Figuur 1: handen besmet met plantensap; Figuur 2: het sap verwijderen; Figuur 3: het opgeloste plantensap met een papieren doek afvegen; Figuur 4: gereinigde handen.

Met de nieuw geformuleerde en gepatenteerde kant-en-klare handreiniger, Fadex® Rapid, kiest Menno Chemie voor een nieuwe benadering van handhygiëne. Het doel is hier uitdrukkelijk niet om virussen zoals ToBRFV op de hand te inactiveren, maar om geïnfecteerd plantensap te verwijderen.

"Door het sap te verwijderen worden ook de virussen die in het plantensap zitten van de hand verwijderd, waardoor er geen agressieve stoffen nodig zijn om de virussen te inactiveren", zegt Jens (fig. 2). "Na het aanbrengen op de handen worden het product en het opgeloste plantensap met een papieren doek afgeveegd (fig. 3). Nadat de handen zijn gereinigd, vormen ze geen risico op verspreiding van plantpathogenen (fig. 4)."

Hij voegt eraan toe dat Fadex Rapid ook een grote veelzijdigheid biedt. "Het kan zowel voor de handen als voor handschoenen worden gebruikt. Daarnaast kan de handreiniger in hygiënesluizen als zeep worden gebruikt of kan hij zonder water op de handen worden aangebracht tijdens het werken in het gewas."

"Doordat de handen afgeveegd moeten worden met een papieren doekje beschikt de teeltverantwoordelijke over een hulpmiddel waarmee de nauwkeurigheid en frequentie van de door de medewerkers uitgevoerde schoonmaakmaatregelen visueel kunnen worden gecontroleerd. Hierdoor wordt het makkelijker om hygiënemaatregelen in het bedrijf te implementeren."

"Met een goed werkende handhygiëneroutine hebben teeltverantwoordelijken een extra onderdeel van het hygiëneconcept op een teeltlocatie", besluit Jens. Het bedrijf zal aanwezig zijn in het Duitse paviljoen op stand 2-C120H op de Growtech Antalya om meer te delen over hun oplossingen voor het reinigen en desinfecteren van kassen, irrigatiesystemen, machines, kleding, handen of schoenen.