De tuinbouw zit midden in een transitie. Van het lineaire 'neem - maak - afval' systeem naar een meer circulair model. Nieuwe hightech teeltsystemen zoals hydrocultuur stellen andere eisen aan alle inputs, inclusief het groeimedium. Dit heeft te maken met technische eigenschappen, maar er is ook steeds meer aandacht voor duurzaamheid, hergebruik, transportkilometers, automatisering en voedselveiligheid.
Tegenwoordig wordt de groeimediasector uitgedaagd om gebruik te maken van nieuwe, circulaire en duurzame grondstoffen, anders dan bijvoorbeeld veen en kokos. Hightech teeltsystemen versnellen deze trend. "Ons innovatieteam is opgezet om specifiek te kijken naar alternatieve bedrijfsmodellen, in andere richtingen dan ons traditionele model dat draait om veenwinning voor groeimedia," zegt Sjors Beijer van Klasmann-Deilmann. Zes jaar geleden kwam Sjors bij het bedrijf als innovatiemanager. "Hoe kunnen we ons bedrijfsmodel diversifiëren, en 'meer met minder' doen om het gebruik van veen te verminderen of zelfs te minimaliseren? En zo kwamen we in contact met Maan Biobased Products."
Sjors Beijer
Op zoek naar alternatieven
Ze hadden een nieuwe oplossing ontwikkeld en zochten naar manieren om het product in de markt te zetten en verder te ontwikkelen. En zo ontstond de Growcoon. "De Growcoon is het resultaat van vele jaren innoveren, ontwikkelen en testen," vervolgt Sjors. "De eerste stappen werden al in 2008 gezet. Zo'n zes jaar geleden, toen Klasmann-Deilmann en Maan Biobased Products hun krachten bundelden, konden we van de Growcoon een succes maken. Vandaag kunnen we 500 miljoen Growcoons per jaar produceren, en we streven naar 1 miljard in 2025."
"Maan Group kan het best omschreven worden als een bedrijf van uitvinders en vernieuwers," aldus Patrick Alferink, partnermanager bij Maan Biobased Products. "De Groep bestaat uit drie divisies: Maan Engineering, Maan Special Products en Maan Biobased Products. Samen beschikken we over de vaardigheden, de kennis en de apparatuur om innovatieve ideeën te vertalen naar duurzame, verkoopbare producten. Growcoon is ons grootste succesverhaal tot nu toe en heeft ook buiten de tuinbouw de nodige aandacht getrokken. Dit jaar kregen we de prestigieuze ondernemersprijs 'Koning Willem l Award' voor het MKB, een grote eer en beloning voor onze inspanningen."
De Growcoon
is een klein gebreid netje gemaakt van biopolymeren (volledig biologisch afbreekbare materialen). Dit netje kan om jonge plantenpluggen worden gedaan en maakt dat de plant kan groeien en gezonde wortels kan ontwikkelen. De Growcoon maakt de plant gemakkelijk verplantbaar. Deze biopolymeren zijn te vergelijken met het materiaal dat wordt gebruikt voor medische hechtingen. "Hechtingen breken af in het menselijk lichaam zonder sporen of schadelijke stoffen achter te laten, en de Growcoon doet hetzelfde in de bodem," legt Patrick uit.
Maar de innovatie die uit deze samenwerking voortvloeit houdt niet op bij deze Growcoon. "We hebben verschillende maten en samenstellingen van de Growcoon ontwikkeld. De volgende stap is het maken van een Growcoon op maat voor weefselkweekvermeerdering in laboratoria en grotere maten om plastic potten te vervangen, bij de teelt van kruiden in potten bijvoorbeeld," zegt Patrick. Sjors voegt eraan toe dat ze ook werken aan de ontwikkeling van geheel nieuwe substraten uit biologisch afbreekbare polymeren: "Specifiek pluggen en matten op maat voor vertical farms, hydrocultuur en jonge planten. Het doel is om dit product volgend jaar op de GreenTech-beurs in Amsterdam te lanceren. Op de lange termijn zien we ook toepassingen in andere gebieden, maar we moeten stap voor stap te werk gaan in het ontwikkelingsproces. Het is niet eenvoudig om nieuwe materialen te bedenken die voldoen aan de criteria van bestaande, sterk geautomatiseerde en efficiënte teeltsystemen - en groeimedia die nu worden gebruikt."
Iedereen doet mee
Daarnaast werkt
Maan Group aan machines om dergelijke materialen te produceren. "Wat we echt willen, is dat we op deze manier de productie van groeimedia tot in de kas van de teler kunnen brengen", zegt Patrick. "We dromen er graag van dat in de toekomst overzeese substraatdistributeurs, of zelfs kwekers, hun groeimedia zelf en precies volgens hun behoeften kunnen produceren. Zie het als een 3D-printer voor groeimedia. Zo kunnen we besparen op afval, maar ook op kosten (en CO2-uitstoot) voor transport, distributie en opslag, waardoor alles veel efficiënter en veerkrachtiger wordt."
Innovatie op het gebied van substraten is van het grootste belang, nu de sector lijkt af te stevenen op een toekomst waarin veenreductie niet langer een ambitie is, maar een vereiste. Toch zal het niet zo gemakkelijk zijn als het lijkt. "Ik denk nog steeds dat we de komende jaren veen nodig hebben, alleen al omdat het aanbod uit andere duurzame bronnen niet voldoet aan de huidige, toenemende vraag. Het gaat om de kwaliteit, maar ook om de beschikbare hoeveelheid en de prijsstelling daarvan", geeft Sjors aan. "Ik zie de noodzaak en urgentie om anders te gaan denken over veen en het gebruik ervan, en Europa heeft een leidende rol bij de ontwikkeling van alternatieven en een stapsgewijze vermindering van het gebruik van veen, vooral op het niveau van de consument. Als je kijkt naar het professionele gebruik van veen, hoop ik dat we over 50 jaar de behoefte eraan tot een absoluut minimum hebben teruggebracht en het gebruik van circulaire, lokale en duurzame alternatieven maximaal hebben verhoogd."
"Dit kan worden bereikt door innovatie in ons substraat zelf en nog meer door innovaties in teeltsystemen zoals hydroponie en vertical farming waarmee we meer kunnen produceren met minder input - inclusief minder gebruik van het substraat. Hier zie ik ruimte voor meer innovatieve oplossingen in gevestigde teeltsystemen om de efficiëntie van het middelengebruik te verhogen. De Growcoon is een perfect voorbeeld van zo'n innovatieve oplossing."
Patrick Alferink en Sjors Beijer
Het is belangrijk dat de inspanningen die de tuinbouw levert om duurzamer te produceren zichtbaar zijn voor de samenleving. Dit kunnen we bereiken door betere informatieverschaffing, wat vaak onderschat wordt. Daarom levert Klassmann-Deilmann een bijdrage aan EatThis, een platform dat wordt ondersteund door een groeiende groep internationale tuinbouwbedrijven en -organisaties. EatThis wil dat telers en tuinbouwspecialisten samenwerken met ontwerpers, economen, politici en creatieve denkers om nieuwe ideeën te bedenken voor de toekomst van voedsel en de verbinding te leggen met de samenleving. Verandering is niet mogelijk zonder de hele toeleveringsketen, inclusief de eindconsument, erbij te betrekken.
"Ik denk dat de tuinbouwsector, zeker in Nederland, zich veel meer zou kunnen richten op hoe ze in contact kan komen met de consument en daarnaast met de maatschappij de dialoog over voedsel kan aangaan," merkt Patrick op. "Zodra je de eindgebruiker van je product kent, kan je werken aan impactvolle innovaties en verbeteringen van je product. Zoals ik al zei, Maan Group is een bedrijf van uitvinders, en we brengen onze markten graag vooruit en ontwikkelen oplossingen voor vaak ingewikkelde problemen. Ik ben het met Sjors eens dat de tuinbouwsector zijn invloed kan vergroten door samen te werken met partijen van buitenaf. Als je kijkt naar de huidige staat van onze wereld, onze voedselproductie en -voorziening, lijkt dat belangrijker dan ooit tevoren."
Voor meer informatie:
EatThis
Beukvaren 5
2661 PE Bergschenhoek
Tel.: +31 (0)6 54 645723
info@nethwork.info
eatthis.info