Tholen - Geen enkele teler wil een besmetting, maar ondanks de beste voorzorgsmaatregelen kan het toch gebeuren dat het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) toeslaat. Inmiddels is er ervaring met goede desinfectie en het weer 'schoon' maken van de kas. Daarbij luidt het devies: ruimen, de kas helemaal schoon maken en daarna langdurig zeiknat maken zodat de contactmiddelen goed hun werk doen.
Ervaring opgedaan
Dat laatste protocol hanteerde Gert-Jan van Hattem van Sproeibedrijf van Hattem inmiddels bij telers in o.a. Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. In dat laatste land werd onlangs de kas van Thanet Earth nog officieel 'schoon' verklaard nadat een ploeg van Van Hattem grondig door de kas ging met speciale, extra krachtige pompen en dito spuittechniek. "Ik zou eigenlijk willen zeggen dat je ToBRFV moet verzuipen", vertelt Gert-Jan. "Dat kost wat, is meer werk, maar is de enige manier."
Hij zag met het toenemen van de virusdruk in de glastuinbouw, niet alleen in tomaat overigens met ToBRFV maar de laatste jaren bijvoorbeeld ook in komkommer met het komkommerbontvirus, de vraag naar de extreme manier van reinigen toenemen. "Ik ben niet de bedenker van deze techniek, maar ben wel een aantal jaar terug begonnen de techniek op grote schaal toe te passen. Al pretendeer ik niet de specialist op het gebied van virusdesinfectie te zijn. Wij hebben kennis van goed en grondig spuiten."
Alles raken
Dat laatste deed Gert-Jan met zijn team vrij recent dus nog in het Verenigd Koninkrijk bij Thanet Earth. "Eerst is daar de kas geruimd, waarbij ik echt eis dat het helemaal leeg is en er dus niet ergens nog plantenresten o.i.d. rondslingeren. Sommige telers foggen daarna eerst zelf met formaline."
Als het leeg maken van de kas in orde is, gaat het team van Gert-Jan met spuitmachines de kas in om een speciale vloeistof met 1,5% chlooroplossing met hoeveelheden van 2,5 liter per vierkante meter te spuiten, tien hectare per dag bij Thanet Earth.
Daarbij is het zaak echt alles in de kas te raken, is de ervaring van Gert-Jan. "De nozzles op onze apparatuur spuiten op de onderkant van de goten, op de goten zelf, iets hoger ook volvelds en de bovenste twee nozzles spuiten de binnenkant van het kasdek."
Zeiknat
Op dat moment is, om met de woorden van Gert-Jan te spreken, 'alles al goed zeiknat'. Vervolgens volgt een ronde met waterstofperoxide-achtige producten. "Ook hier maken wij gebruik van grote hoeveelheden vloeistof. Ik ben van mening dat je vooral niet zuinig moet zijn bij dit soort virussen. Pas als je het virus als het ware langdurige onder water zet doen de contactmiddelen goed hun werk."
Tot slot zijn er telers die kiezen voor een afsluitend fogbeurt met nogmaals een product uit de waterstofperoxide-hoek.
Teler kiest middelen
Gert-Jan ziet soms nog dat telers het bij desinfectie van de kas willen laten bij enkel chloor spuiten. "Dat raad ik af, omdat het volgens mij niet volstaat om de kas echt schoon te krijgen. Beter is het volgens mij om een waterstofperoxide-achtig product te gebruiken, al is het altijd de teler die zelf de keuze maakt over de middelen of middelencombinatie die wij moeten gaan spuiten. Het enigste waar wij op letten, ook internationaal, is dat de middelen toegelaten zijn. En internationaal vragen wij daarbij de teler de middelen ook altijd zelf aan te schaffen."
Liever goed dan snel
Na de grondige desinfectiebehandeling, moet de kas opdrogen. Daarbij breekt chloor bij contact met zonlicht uit zichzelf af. "Mijn advies is de kas minimaal drie à vier dagen nat te laten. Hoewel telers de kas zo kort mogelijk leeg willen laten staan, adviseer ik hen toch geduldig en grondig bij desinfectie te zijn. Het laatste wat je wilt is dat een paar maanden later alsnog problemen met virus ontstaan omdat de contactperiode met de desinfectiemiddelen niet lang genoeg was."
Nadat de kas dan is opgedroogd kunnen de substraatmatten er weer in. Soms zelfs al de dag erna, is de ervaring van Gert-Jan.
125 hectare in één week
Sinds begin 2019 ToBRFV echt begon rond te waren, waren er weken bij dat met 5 rondes desinfectie op 25 hectare in één week 125 hectare werd gespoten. "Het is nu zelfs zo druk dat door de virusdruk 1/3 van ons reguliere krijt- en coatingswerk door ons wordt uitbesteed aan collega's, omdat wij vol zitten met desinfectiewerk. Machines hebben we genoeg, maar we komen soms mensen te kort."
Krachtig foggen
Met het oog op de ontwikkelingen op desinfectiegebied werkt Sproeibedrijf Van Hattem ondertussen aan het verder uitbreiden van het machinepark. "Nu foggen wij nog niet zelf, omdat ik van mening ben dat je echt alles heel goed moet kunnen raken wil het echt goed werken. Daarom maken wij momenteel een machine die dat kan, zodat wij dan ook zelf het foggen kunnen verzorgen."
Voor meer informatie:
Sproeibedrijf Van Hattem
www.van-hattem.nl
info@van-hattem.nl
(010) 511 64 35