Tholen - Bij de handel en retail vielen de specialties van Tomatech acht jaar geleden al in de smaak en de Sugar Drop ligt niet voor niets al bijna even lang in de Britse schappen. Bij het uitbreiden van het portfolio – dit jaar staan er meer dan 190 rassen in de Westlandse demokas – speelt het veredelingsbedrijf ook nadrukkelijk in op de wens van de telers maar ook van retail en consument. Daar helpen Wilfred Scheffers & Eviek van den Arend graag aan mee. Met Plantfactory zijn zij de distributeur van de Tomatech rassen op de Europese high-tech markt.
‘De rassen van Tomatech zijn een aanvulling op het aanbod van rassen in de hightech tomatensector, vaak een iets andere smaak, vorm of kleur. Deze rassen moeten voor onze tomatensector beschikbaar zijn,’ vindt Wilfred.
Demokas
Vrolijk schittert-ie tussen de groene bladeren: een paprikavormige troscherry rode tomaat, ook in helder geel en in opvallend oranje. Het is één van de noviteiten die te vinden is in de Westlandse demokas van het Israëlische Tomatech. “Eigenlijk breiden we hiermee het Tom-amuse-concept" uit”, vertelt Wilfred Scheffers. Die tomaat werd in 2018 samen met vier toonaangevende tomatentelers wereldwijd gelanceerd, compleet met verpakking en concept om aan de retail te leveren. Het is kenmerkend voor het veredelingsbedrijf: de samenwerking met de keten en de markt zoeken. “Dat is ook waarom we nu eenzelfde soort tomaat in meer kleuren aanbieden”, vertelt Eviek. “We zien dat er in de markt vraag is naar nieuwe kleuren en vormen. Smaak blijft de eerste vereiste, maar de markt vraagt ook om variatie.”
Het is te zien in de demokas van TomaTech, waar inmiddels een bont geheel aan nieuwe rassen terug te vinden is. In de jaren dat Plantfactory de Westlandse kas verzorgt, is het areaal en het aantal rassen erin flink gegroeid en dit jaar is het teeltoppervlak van 1100 naar ruim 2000m2 vergroot.
De samenwerking tussen de twee bedrijven bestaat inmiddels bijna vijf jaar. Wilfred vertelt dat hem daarin, naast de creativiteit van de veredelaars, vooral ook is opgevallen hoeveel belang het bedrijf hecht aan structuur en hygiëne. “Dat was voor ons altijd al een plus en is alleen maar belangrijker geworden. Zeker in de internationale handel van zaden is de veiligheid van rassen en zaden enorm belangrijk, want de risico’s en de belangen zijn groot. Nou zijn wij in Nederland streng, maar daar doen ze in Israël zeker niet voor onder. GSPP ligt aan de basis van het bedrijf.” Dat geldt voor het Israëlische hoofdkantoor, voor de Nederlandse vestiging en internationaal. “In Spanje heeft Tomatech een eigen demo-kas voor de mediterrane markt en in Canada staan er demo’s bij een teeltbedrijf. Zo kan een groot deel van de wereldwijde markt bediend worden. En wij doen dus de Europese high-tech markt”, vervolgt Wilfred. “Vanuit de keuken van de veredelaars zijn er enorm veel interessante rassen te leveren, maar dat betekent niet dat die allemaal geschikt zijn voor de high-tech markt. Wij toetsen, in samenspraak met telers, veredelaars en de verdere keten, die geschiktheid. Nu zijn er bijvoorbeeld meer dan 190 rassen te vinden, maar je kunt er vanuit gaan dat daar minimaal 70% ongeschikt van is voor verdere uitrol.”
Belichting en andere omstandigheden
Rassen kunnen bijvoorbeeld minder geschikt zijn onder de belichting of in koudere omstandigheden achterblijven op smaak of productie. “Naast dat de rassen soms beter geschikt blijken voor mediterrane omstandigheden, willen we ook de brug slaan met de telers. De Tomatech rassen staan al bekend om de smaak en de presentatie en de handel en de retail zijn daar zeker tevreden mee, maar om voor telers interessant te zijn, moet ook de teelbaarheid en de productie bovengemiddeld zijn. Dat is de uitdaging van de veredeling: je hebt toch de handelskant enerzijds en de telers anderzijds”, aldus Eviek.
Als dat soort rassen gevonden worden, worden die bij telers in heel Europa uitgezet in proeven. Uit die waarnemingen zijn een aantal interessante producten te vinden. “Waar TomaTech al langer sterk is in de opvallende vormen en kleuren, zien we dat er nu ook in het reguliere segment competitieve rassen naar voren komen. We hebben nu heel interessante rassen staan in het cocktail- en vleessegment en kunnen daarin het verschil maken ten opzichte van het standaardras”, laat Eviek zien.
Noviteiten
Tijd dus voor een rondje tomaten. In het cocktailsegment is de TT750 te vinden, die zich ten opzichte van het standaardras onderscheidt op de groene delen en de diepere kleur. Daarbij komt dat het ras iets grover is en daardoor naar verwachting ook op productiviteit onderscheidend is. “Hij staat internationaal in de proeven en in Nederland gaan we ook aan de slag in de belichte teelten”, vertelt Wilfred.
TT750
In de snoeptomaten zijn er ook verschillende smaakvolle noviteiten te vinden. “Met de TT773 hebben we een grape-tomaat met een brix van boven de 9 en een productief gewas. We zien ook mogelijkheden in de belichting – dat is een moeilijk segment in Nederland, maar met zo’n ras zouden er misschien mogelijkheden zijn.”
TT773
Ook in het kleine spul is daar een nieuwe troscherry TT 746. “Eigenlijk is deze bijna gelijk aan het standaardras – iets mooier op kleur, mooi geschakeld en iets donkerder rood. De grote verbetering verwachten wij echter in de productie en in de resistentie.”
TT746
Naast deze noviteiten zijn er ook qua vormen en kleuren verschillende noviteiten te vinden. “Laat dat maar aan de veredelaars over”, lacht Eviek. “En zeker die van TomaTech.” Ze laat een groene tomaat zien die op de brixmeter maar liefs 13 weet te halen in het seizoen. “Hij heeft een wat dikkere schil en een brix van 13 is bijna te hoog om lekker te zijn, maar dit soort ontwikkelingen zijn zeker interessant voor de toekomst en om te kijken wat er allemaal mogelijk is. De ontwikkeling van nieuwe tomatenrassen blijft niet stilstaan.”
En op naar de toekomst
In aanvulling daarop kijkt het bedrijf ook naar de trends voor de toekomst. Arbeid en planttypes spelen daarin nu een grote rol. “We letten al op de arbeidsvriendelijkheid van een ras en misschien dat er in de toekomst ook rassen veredeld gaan worden die automatisch veredeld en gedraaid kunnen worden. Dat is nu nog ver weg en is in een aantal segmenten nog niet aan de orde, zeker niet als je in bijvoorbeeld specialties nog op andere punten een meerwaarde kan betekenen. Maar voor de commodities staat die ook zeker op de huiswerk- en de wensenlijst voor de toekomst.”
