In het ZON Magazine een interview met voorzitter Sjraar Hoeijmakers over het onlangs genomen besluit van ZON om te stoppen met GMO en de GMO-erkenning in te leveren.
Wat is de belangrijkste reden dat ZON met GMO volledig is gestopt?
‘In één zin gezegd staan de risico’s die aan GMO vastzitten en zeker ook het werk dat het naleven van de GMO-regels met zich meebrengt, niet meer in verhouding tot de inkomsten uit de regeling. De controleregels zijn vooraf niet altijd voldoende helder maar ontwikkelen zich soms gaande het traject, en dat kan tot aanzienlijke risico’s leiden.’
Is het een overweging geweest om te stoppen maar de erkenning wel aan te houden?
‘We hebben als ZON vorig jaar al een pauzejaar gehad. Eind 2017 liep het toen vigerende operationeel plan af en moest er een nieuw plan ingediend worden. ZON heeft op dat moment gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een pauzejaar te nemen. Dat had voor 2019 ook gekund, maar je moet je in die situatie vanwege de erkenning dan even goed houden aan een aantal controleregels. Als je dan toch geen inkomsten meer uit de regeling krijgt, kun je net zo goed je erkenning inleveren, zo was onze gedachte.’
Zou de erkenning in 2019 opnieuw kunnen worden aangevraagd en op basis daarvan een nieuw GMO-plan ingediend kunnen worden?
‘Klopt. Dat is geen enkel probleem en is ook niet volledig uitgesloten.’
Sommige afzetverenigingen gaan wel door met GMO. Zijn zij creatiever dan ZON?
‘Ik weet uiteraard niet wat de beweegredenen van andere afzetorganisaties zijn. ZON heeft een vrij pluriform ledenbestand, in de zin dat wij bijvoorbeeld vollegrond en glasteelten hebben met daarbinnen een heel scala aan verschillende producten en niet alle leden even veel kunnen profiteren van GMO. Andere afzetverenigingen zijn qua ledenbestand vaak wat uniformer, waardoor een GMO-aanvraag wellicht specifieker kan worden onderbouwd.’
Is er landelijk bezien door de gezamenlijke afzetorganisaties voldoende gelobbyd om de regelgeving praktischer en werkbaarder te maken?
‘Ik denk dat er zeker de laatste jaren voldoende is gelobbyd, maar ik denk ook dat we er te laat mee zijn begonnen en we ons te laat hebben gerealiseerd dat die lobby heel belangrijk is.’
Elders in ZON magazine zegt minister Schouten dat de nieuwe GMO-regeling aantrekkelijker wordt. Had ZON daarop moeten wachten?
‘Het klopt dat de regeling is aangepast ten opzichte van de vorige, maar dat kun je mijns inziens beter interpreteren als zijnde dat de regeling minder onaantrekkelijk wordt.’
Als je terugkijkt op de historie van het GMO-beleid en het gebruik van GMO in Nederland, wat valt voor jou dan vooral op?
‘GMO betekent Generieke Markt Ordening, als je dat letterlijk interpreteert is Nederland een van de weinige landen in Europa –zo niet het enige- waar zo veel mogelijkheden uit de GMO-regeling met name bij productiebedrijven zijn ingezet voor zaken als sorteer- en verpakhallen, verpakmachines, belichting en andere zaken. Als ik nu terugkijk naar de geest van de regeling dan zeg ik dat we misschien nog meer hadden moeten doen voor de centrale organisatie. In de ons omringende landen is dat in mijn beleving veel meer gebeurd.’
Hoe vangt ZON het wegvallen van de GMO-gelden op?
‘Vorig jaar is er al op geanticipeerd door te bezuinigen op een aantal uitgaven in dit lopende jaar, en dat zal ook komend jaar in 2019 blijven doorlopen om de exploitatie neutraal te kunnen houden. Focus op de kerntaak, te weten het vermarkten van groente en fruit, is daarbij het motto. In dat licht kun je ook het onlangs genomen besluit zien om de opstallen op Fresh Park Venlo te verkopen, inclusief het recht op verdere ontwikkeling.’
Verwacht je dat het genomen besluit effect heeft op het aantal leden?
‘Het genomen besluit is een grote verandering, maar ik zie dat persoonlijk vooral als een kans en niet zo zeer als een bedreiging. Na ruim twintig jaar met GMO te hebben gewerkt moeten we ten aanzien van zaken zoals bijvoorbeeld het direct betrekken van telers bij de gesprekken met klanten, een andere opstelling innemen en hierover heldere afspraken maken met onze telers. Dit biedt ook kansen om het voor nieuwe telers nog interessanter te maken om lid te worden bij ZON.’
Bron: ZON Magazine