Tholen - Het Israëlische BiomicAgritech heeft dit seizoen in het World Horti Center een bijzondere proef laten uitvoeren. Vertify kreeg de opdracht om hun systeem voor ondersteboventeelt van tomaten en komkommers te testen. Zoals dat gaat bij bijzondere innovaties, liep men tegen kinderziektes aan. Toch zijn de betrokken partijen eind oktober bij de bespreking van de resultaten tevreden.
Eliezer (rechts) met zijn vrouw Ronit bij een test met het systeem in Israël.
Zowel de makers als de telers die met het systeem kennis mochten maken zien potentie in het systeem, waarmee de Israëliërs in eigen land al een arbeidsbesparing van minimaal dertig procent realiseerden. Clemens Stolk van Innova Connect, die een minisymposium voor bespreking van de eindresultaten organiseerde, trok daarom de vergelijking met de tijd waarin Jaap Zegwaard het buisrailsysteem ontwikkelde. Ook die innovatie had als reden arbeidsbesparing.
Het was uit virusvoorzorg niet mogelijk de kas te betreden. Een twintigtal geïnteresseerden kon van buiten echter, al vragen stellend, alsnog een goed beeld krijgen van de proef.
Hangend in de kas
In Naaldwijk, in het World Horti Center, is geen data over arbeid bijgehouden in de proef met ondersteuning van Innovatiefonds Hagelunie. Het hoofddoel van de proef was om te kijken of er met de opvallende manier van telen, ondersteboven, geen oogstverlies zou zijn. Voor de proef is het speciale teeltsysteem ingepast in een hightech Nederlandse kas. Tot nu toe deed BiomicAgritech alleen ervaring op met een los, staand systeem in Israël. In het World Horti Center is het teeltsysteem hangend aan de kasconstructie bevestigd.
Overzicht teeltsysteem bij de start van de proef
Tomaten in buizen
Bijna tien maanden is er met het systeem geteeld. Op 3 januari 2023 is er geplant. Op dat moment konden de in Zwaagdijk bij Vertify speciaal in ronde steenwolblokken geteelde planten, zonder onderstam, het systeem van Biomic Agritech in. In het kascompartiment van 86 vierkante meter zijn 6 buizen gehangen, vergelijkbaar met goten, maar dan met de mogelijkheid om het gewas ermee op te rollen.
Overzicht proef 24 mei
Raskeuze
In de buizen zit het substraat, in Naaldwijk steenwol, en ook de druppelaar is erin geïntegreerd. Als ras is bij de proef gekozen voor Amelioso van Rijk Zwaan. Het ras heeft ToBRFV-resistentie, maar ook een grote groeikracht. “Achteraf niet ideaal”, zegt Jeroen Sanders van Vertify bij de terugblik. “We zijn al snel van 2,8 stengels naar 3,1 stengels per vierkante meter gegaan. Ook kreeg het ras veel scheuten.”
Overzicht proef 25 oktober, de laatste teeltdag.
U-turn
In week 24 is gekozen om drie buizen met tomaten in te ruilen voor 2 buizen met komkommer én 1 buis met een ander tomatenras, Mecano van eveneens het Lierse veredelingsbedrijf. Ook een van de referentiegoten is opnieuw geplant met Mecano. Tussen week 12 en week 40 is er geoogst in de kas waar als referentie ook op reguliere goten is geteeld. Het viel de telers op hoe snel het gewas zich aan de bijzondere teeltsituatie had aangepast. Jeroen: “De top van de plant maakt al snel een u-turn. Hierdoor is de bloei altijd naar de zon gericht.”
De top van de plant groeit al snel omhoog.
Geen innovatie zonder fouten
Uiteindelijk kon de oogst van de speciale teelt met het systeem van BiomicAgritech goed meekomen met een reguliere teelt. Wel deed er zich een probleem in het begin van de proef. Bij de installatie van het systeem, zoals gezegd voor het eerst niet losstaand, maar opgehangen in de kas, ontstond er een probleem met uit China geïmporteerde kettingen. Hierdoor konden de buizen de eerste twee maanden niet rollen.
Het resultaat? Planten die de vloer van de kas raakten en daar beschadigd raakten, en stengels die afbraken. Eliezer Edelstein, de initiatiefnemer van BiomicAgritech en een echte techneut, kan achteraf om de kinderziektes wel lachen. “Het is het bewijs dat we innovatief bezig zijn!” Vanaf het moment dat de buizen konden roteren hield de opbrengst wel gelijke tred met het referentiegewas. Ook de komkommerplanten die midden in de zomer geplant waren gaven een opbrengst in lijn met een reguliere komkommerteelt.
Dat onderkende ook een twintigtal bezoekers op 25 oktober in het World Horti Center. Het was de laatste dag dat de teelt nog te zien was. De bezoekers stelden vragen, onder meer over belichting (misschien beter van onderen?), verwarming (dichter bij de buis), ROI (Eliezer zegt 4 jaar) en de positionering van het systeem in de kas. Dat was nu haaks op de verwarmingsbuizen, maar de aanwezige telers en andere geïnteresseerden zien voor een vervolgproef meer in cilinders die parallel lopen met de verwarmingsbuizen.
In 2024 hoopt BiomicAgritech zo’n nieuw proef te doen in Nederland. Ook is men op zoek naar telers die hun systeem op grotere schaal, op 500 vierkante meter, willen testen in hun eigen kas. “In twee tot drie jaar willen we echt de markt op. Ons ultieme doel is een volledig robotgedreven kas. In tegenstelling tot de bestaande teelten kunnen in ons systeem alle teelthandeling gerobotiseerd worden.”
Voor meer informatie:
BiomicAgritech
Tel.: +972-54-6170172
biomimech@gmail.com
https://biomicagritech.wixsite.com/biomicagritech