Vorig jaar werden in verschillende gebieden in Nederland komkommergewassen aangetast door het Cucurbit Aphid-Borne Yellow virus (CABYV). Ook in omringende landen kwam deze ziekte voor. In de afgelopen week zijn de eerste door het CABY-virus aangetaste planten weer op verschillende bedrijven in Nederland gevonden, waarschuwt Ewoud van der Ven, senior adviseur glasgroenten bij Delphy, mede namens collega's Rens Smith.
Foto's van CABYV, vorig jaar gemaakt in een Nederlandse kas
Met het virus aangetaste planten produceren nauwelijks meer. Daar het een voor Nederland nieuwe ziekte was, was er vorig jaar ook weinig ervaring met de kwaal. Duidelijk was dat het virus door luis overgebracht wordt. Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat het virus op enige ander manier overgebracht wordt, stipt de adviseur aan. Naast komkommers kan het virus ook in verschillende onkruiden voorkomen en overblijven.
De afgelopen weken zijn de eerste met CABYV aangetaste planten weer gevonden bij verschillende Nederlandse telers. "Soms was er nauwelijks luis in het gewas te vinden. Dit is verontrustend!"
Het virus kan door één enkele luis overgebracht worden. "Luizen van buiten zijn blijkbaar toch al besmet met het virus", concludeert Ewoud. "Mogelijk hebben ze dit van besmette onkruiden opgepikt. Een zachte winter zoals de afgelopen winter helpt ook niet mee."
De vraag is nu wat er gedaan kan worden om aantasting te voorkomen? De adviseurs van Delphy lopen de volgende opties door.
Preventief spuiten tegen luis weinig zinvol
Preventief spuiten tegen luis is weinig zinvol. "De luis moet zuigen om het middel binnen te krijgen en brengt dan gelijk het virus over. Bovendien is het aantal beschikbare middelen te beperkt om hier het gewas het hele seizoen mee te beschermen."
Luis bestrijden zodra er luis wordt waargenomen is wel zinvol. "Voorkomen moet worden dat er nieuwe gevleugelde luizen ontstaan in het gewas. Met het, recent tijdelijk toegelaten, middel Verimark wordt wel voorkomen dat luizen nog andere planten kunnen besmetten. Verimark mag tot 11 september 2 x toegepast worden. Het middel zou wel een redelijk lange nawerking hebben. Ook nadat luizen het middel Teppeki opgenomen hebben kunnen ze geen nieuwe planten meer aanprikken."
Uitzetten biologie
Het uitzetten van biologische bestrijders, die parasiteren op luis, draagt bij aan een lage luispopulatie, meent Ewoud. "Deze insecten, veelal Aphidius Colemani, Aphidius Ervi en/of Aphidoletes aphidimyza, zoeken heel de kas af op luis en parasiteren de luis of zuigen deze leeg. Vervolgens groeit de populatie van de goede biologie. Als er door CABY-virus aangetaste planten aanwezig zijn, geldt er echter een nultolerantie voor luis in de kas."
Foto's van CABYV, vorig jaar gemaakt in een Nederlandse kas
Luizen weren beste oplossing
Wering van luizen is de beste oplossing, aldus de Delphy adviseur. "In afgegaasde kassen kwam CABY niet of nauwelijks voor. Planten moeten daarom in een kas met afgegaasde luchtramen opgekweekt worden. Het risico om planten te krijgen met een percentage planten met CABY is te groot."
Helaas is de kas afgazen niet voor iedere kas op korte termijn een oplossing, realiseert Ewoud zich. Daarom adviseert hij om de eerste luizen die de kas binnenkomen weg te vangen door boven het gewas gele vanglinten op te hangen. "Ook al vangen telers wellicht niet alle luizen weg, het zal de eerste aantasting zeker verlagen." Daarnaast is zijn advies consequent planten met CABY-virus te blijven verwijderen. "Er is dan geen infectiebron in de kas aanwezig. Dit bleek vorig jaar de uiteindelijke aantasting toch te verlagen."
Voor meer informatie:
Ewoud van der Ven
Rens Smith
Delphy
e.vanderven@delphy.nl
r.smith@delphy.nl
Ewoud: +31 6 20 39 82 73
Rens: +31 (0)6 26 51 86 49
Jeroen: +31 (0)6 51 59 14 30
www.delphy.nl