Eet ten minste vijf porties groenten en fruit per dag. Die aanbeveling kent iedereen. Toch blijkt uit enquêtes dat slechts een fractie van de mensen daadwerkelijk de ongeveer 650 gram groenten en fruit per persoon per dag eeet. Wat mensen ervan weerhoudt om dit te doen en wat hen kan motiveren om meer groenten en fruit te kopen en te eten, is onderzocht door de EU-campagne Snack5 in een recente studie met in totaal 1.659 deelnemers in Duitsland en Oostenrijk. Een overzicht van de belangrijkste uitkomsten:
Mogelijkheden voor meer groenten en fruit in het dagelijks leven
Snack5 vroeg wanneer groenten en fruit worden gegeten. Dit levert representatieve gegevens op voor Duitsland met betrekking tot leeftijdsgroepen en geslacht, waaruit blijkt dat er mogelijkheden zijn om dichter bij de aanbevolen vijf porties groenten en fruit te komen.
Uit de resultaten van de enquête blijkt dat groenten vaker bij de hoofdmaaltijden worden gegeten, en fruit als tussendoortje. Groenten worden vooral bij de lunch en het avondeten gegeten, maar spelen geen rol van betekenis bij het ontbijt of als tussendoortje tussen de hoofdmaaltijden. Slechts ongeveer 14% van de respondenten in Duitsland (16,8% in Oostenrijk) zet komkommers, cocktailtomaten of andere groenteklassiekers op de ontbijttafel. Amper 20% van de ondervraagden zegt de hele dag door groenten te snacken, tussen de maaltijden door. Het beeld is anders voor fruit: voor bijna 60% van de respondenten in Duitsland (68,8% in Oostenrijk) is dit een populaire namiddagsnack.
Deze resultaten leiden tot twee overwegingen: ten eerste moeten mensen worden aangemoedigd in hun positieve eetgewoonten. De hang naar groenten en fruit is duidelijk aanwezig. Het is de moeite waard om hierop voort te bouwen en de mensen te motiveren om voor de verscheidenheid aan lokale groenten en fruit te kiezen door meer informatie en praktische tips te verstrekken.
Ten tweede kunnen de resultaten ook worden opgevat als een uitnodiging. Als groenten als tussendoortje of bij het ontbijt nog geen vast element zijn in de eetgewoonten van de mensen, kan dit niet alleen wijzen op een gebrek aan informatie, maar ook op een gebrek aan een goed aanbod, bijvoorbeeld in de catering, op het werk of op school.
Veel goede redenen voor groenten en fruit
Het is interessant om na te gaan wat mensen beweegt om groenten en fruit te eten. Uit de studie van Snack5 blijkt dat er verschillende redenen voor zijn. Het feit dat groenten en fruit lekker smaken staat op de eerste plaats (74% van de respondenten in Duitsland, 75% in Oostenrijk). Dit wordt gevolgd door het effect op de gezondheid en het feit dat het om verse, onbewerkte voedingsmiddelen gaat. Andere redenen om groenten en fruit te eten, in de volgorde waarin ze worden genoemd: ze kunnen worden gebruikt om gerechten van goede kwaliteit te bereiden, brengen variatie in het menu, zijn goed voor de gezondheid van het gezin, ondersteunen de regionale tuinbouw en geven gewoon een goed gevoel.
Snack5 vroeg ook naar factoren die mensen ervan weerhouden in het dagelijks leven meer groenten en fruit te eten. De antwoorden zijn uiteenlopend: het feit dat groenten en fruit "snel bederven" wordt het vaakst als belemmering genoemd (37% in Duitsland en Oostenrijk). Op de tweede plaats komen "hoge prijzen". In beide landen zegt iets minder dan 5% dat groenten en fruit niet bij hun voedingsgewoonten passen. Aanzienlijk meer mensen geven echter toe dat zij er gewoon niet vaak genoeg aan denken dat ze ook groenten en fruit zouden kunnen eten, dat het geen deel uitmaakt van hun gebruikelijke eetpatroon (19,9% in Duitsland, 18,7% in Oostenrijk).
Het zijn deze uitspraken die ons ertoe aanzetten om extra ons best te doen om mensen te stimuleren voor een plantaardig dieet te kiezen. Er zijn immers maar weinig mensen die dat voor zichzelf uitsluiten. Het is gewoon een kwestie van patronen doorbreken en groenten en fruit tot een natuurlijk onderdeel van de dagelijkse voeding te maken. Dit kan een hele uitdaging zijn, maar het is de moeite waard, want de meeste mensen zien zeker in dat het goed is om meer groenten en fruit te eten.
Bij het snacken is het ook belangrijk om je af te vragen: kip of ei?
Wanneer tussen de hoofdmaaltijden door groenten en fruit worden gesnoept, gebeurt dat meestal thuis. Dat is wat meer dan driekwart van de respondenten in Duitsland zegt. Opvallend is dat groenten en fruit veel minder vaak als tussendoortje worden beschouwd wanneer men onderweg is (36,3%) of op het werk (aan het bureau, werkend/studerend: 39,2%, in de kantine: 9,3%). Wat is hiervan de oorzaak? Zijn groenten/fruit onderweg of op het werk niet populair omdat de voorkeuren anders zijn? Of is het omdat het meer moeite kost om groenten en fruit onderweg te kunnen kopen dan een gebakje of een curryworstje, dat op bijna elke straathoek verkrijgbaar is?
Verleiden tot genot
Verdere resultaten van de studie wijzen erop dat de mensen open zouden staan voor meer aanbod. Op de vraag wat men bijvoorbeeld graag zou zien bij de aankoop van groenten en fruit in de winkel, antwoordt bijna de helft van alle respondenten (48,2% in Duitsland, 39,6% in Oostenrijk) "meer proef-mogelijkheden". Een aantrekkelijker presentatie van groenten/fruit en inspiratie in de vorm van foto's of recepten direct bij de kassa zou de aankoopbeslissing positief beïnvloeden voor respectievelijk 39,1% en 24,3% van de respondenten in Duitsland (37,2% en 22,7% in Oostenrijk).
Het volgende geldt dus ook voor boodschappen: als groenten en fruit gemakkelijk te vinden zijn, aantrekkelijk zijn en zelfs kunnen worden geproefd, zijn de mensen eerder bereid ervoor te kiezen. De triggers die klanten ertoe verleiden spontaan groenten en fruit te kopen, passen ook in dit plaatje. "Ik kreeg er spontaan zin in" (meer dan 75% in Duitsland, 73,2% in Oostenrijk) was vele malen belangrijker dan "het was in de reclame'' of "het werd aantrekkelijk gepresenteerd".
Wat telt: versheid, smaak en regionale en seizoensgebondenheid
Bij de aankoop van groenten en fruit letten de Duitse consumenten in de eerste plaats op versheid en smaak. Op de derde plaats komt niet de prijs, maar de streek- en seizoensgebondenheid van het fruit (56% in Duitsland). In Oostenrijk staat dit aspect op de tweede plaats, met 65% van de vermeldingen, vóór "oorsprong" (61%). Ook deze resultaten zijn nuttig voor onderzoekers die mensen willen motiveren om vijf porties groenten en fruit per dag te eten.
De Snack5 - 'Europa geniet van groenten en fruit' - campagne wordt gefinancierd via subsidies van de Europese Unie. Meer grafieken over de studie zijn beschikbaar op www.snack-5.eu/presse. Deze kunnen zonder meer worden gebruikt in het kader van redactionele berichtgeving, onder vermelding van de bron Snack5/ 5 am Tag e.V.
Voor meer informatie: www.snack-5.eu