Tholen – De Belgische tomatenmarkt is de laatste weken flink in beweging. De producties zijn al weken hoog, maar de prijzen houden desondanks goed stand. Vooral de stijgende lijn in de prijs van trostomaten valt op. De markt voor losse tomaten is stabieler.
De prijsontwikkelingen stemmen Maarten Verhaegen van BelOrta positief. Hij noemt de middenprijs van ruim boven de vijftig eurocent voor trostomaten “niet slecht voor deze tijd van het jaar”, maar maakt zich ook zorgen. Vooral over het Tomato Brown Rugose Fruit Virus en de effecten daarvan op de markt. ToBRFV mag dan onschadelijk zijn voor mensen, telers lijden bij besmetting serieuze verliezen.
Prijs houdt stand
“Er is onrust in de tomatenbranche vanwege alle geluiden over ToBRFV in binnen- en buitenland. Telers hebben moeten ruimen of staan op het punt dat te doen. Tegelijkertijd praat niemand er, ondanks de meldplicht, graag over, dus is er ook veel onzeker*. Het heeft tot gevolg dat kopers onrustig zijn geworden en vooral niet achter het net willen vissen als blijkt dat het aanbod vanwege virusproblemen tijdelijk minder wordt.”
Vooral in trostomaat is dit effect zichtbaar. Waar 2020 een slecht jaar was, loopt het product momenteel vlot weg. “Nochtans is er qua areaal weinig gewijzigd dit seizoen. De producties liggen bij ons ook al vier weken op topniveau. Dat desondanks de prijs goed standhoudt, stemt me positief.”
Corona
Dat zal wel vanwege terug stijgende consumptie komen, zou een gemakkelijke conclusie zijn. Er is immers stilaan weer meer mogelijk, zoals op restaurant gaan. Toch twijfelt Maarten of het effect van de coronaversoepelingen zo groot is. “Volgens mij is het effect van consumptie beperkt, zeker in de grote blokken los en tros. Mensen eten toch meer tomaten thuis dan op restaurant. En juist de specialties, echte horecaproducten, deden het vorig jaar heel goed. Ik vind daarom dat we het niet te makkelijk op corona moeten schuiven.”
Productzekerheid
Niet het coronavirus, maar het ToBRF-virus lijkt momenteel de oorzaak te zijn van de marktontwikkelingen. Daar waar telers noodgedwongen moeten ruimen, valt product weg. Soms tijdelijk, soms definitief als telers besluiten bijvoorbeeld komkommer of paprika te zetten.
Zeker in trostomaat, waar de arealen nationaal en internationaal bij telers individueel vaak groter zijn dan in los, heeft het wegvallen van areaal direct effect op de markt. “Niet dat er dan tekorten ontstaan, want die zijn er eigenlijk nooit, maar kopers zijn wel onrustig en proberen te anticiperen, zo lijkt het nu.”
Om kopers productzekerheid te bieden helpt het BelOrta dat bij de coöperatie per product meerdere telers zijn aangesloten. Waar onverhoopt een teler wegvalt, is dat beter op te vangen. Voorstander van volumecontracten om productzekerheid te bieden, is Maarten niet. “Als er voor de teler geen goede prijs bij zit, zijn die contracten niets waard.”
Verschuiving productiepiek
Momenteel starten de eerste gesprekken ook weer voor volgend seizoen. Wat ToBRFV dan met de markt gaat doen, is afwachten. Zeker is wel dat het virus nog wel even aanwezig blijft. Maar eerst is het zaak dit seizoen af te ronden.
Voor de zomermaanden heeft Maarten in het licht van de huidige positieve prijsontwikkelingen goede hoop over de prijsvorming. Naar het eind van het seizoen toe is dat wel anders. “Omdat telers nu eerder ruimen, soms vanwege ToBRFV maar soms ook door verstoorde biologie in de serre begrijp ik uit de markt, kan het vanaf week 45-48 weleens moeilijk worden. Op dat moment kan de piek in productie weleens hoger liggen dan normaal. Traditioneel komt dan ook de import weer op gang en dat kan druk geven op de prijsvorming.”
ToBRFV-statusupdate
*desgevraagd laat het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen weten dat België momenteel officieel 6 ToBRFV-besmettingen telt. Het gaat in alle gevallen om productietelers in de provincie Antwerpen. De oorzaak van de besmettingen is niet bekend.
Bij een besmetting moeten symptomatische en naburige planten verwijderd worden, andere planten mogen blijven tot de teeltwissel. Percentages van hoeveel gewas er bij telers besmet is, heeft het FAVV niet.
Nederland telt volgens de laatste cijfers 26 besmettingen. Telers rapporteerden hier oogstverliezen van 5-30%. Bij het verwijderen en afvoeren van het gewas kost dat een teler naar schatting van de NVWA 5 tot 10 duizend euro per hectare.
Ook internationaal blijft het virus opduiken. Recent in Hongarije, Bulgarije en Noorwegen, zo deelde de European and Mediterranean Plant Protection Organization (EPPO) melding in een juni-update.
Voor meer informatie:Maarten Verhaegen
BelOrta
Mechelsesteenweg 120
2860 Sint-Katelijne-Waver
+32 (0)15 56 53 17
maarten.verhaegen@belorta.be
www.belorta.be