Tholen – In beide gevallen zie je er bijna niets van in de kas van slateler Aqua Grow in Almere, maar toch zitten er twee mooie innovaties verstopt ‘tussen’ de sla op water. En dan is er ook nóg een nieuwe ontwikkeling in aantocht. Alle reden om met Johan van de Voorde door de kas te lopen, terwijl telers Cees en Herman van der Pol zich bezighouden met de teelt.
Johan, Cees en Herman naast een van de H2O-installaties en voor de vijver met daarop sla in schuimsubstraat van Growfoam.
Pythium
Johan zelf is geen teler, maar toch komt hij inmiddels zo’n drie jaar over de betonvloer in Almere. Dat zit zo. Johan is de oprichter van H20 Europe uit Barendrecht, dat een techniek ontwikkelde op basis van nanocavitatie. Die techniek werd samen met Aqua Grow én met behulp van een Europese POP3-subsidie toegepast in de teeltvijvers bij de slatelers. “Voor Cees en Herman was april 2017 een rampmaand, met heel veel problemen door Pythium in hun teelt. Op mijn advies is toen het gewas vervangen en gestart met het plaatsen van een H2O Sound, een resonator die 40.000 trillingen per seconde geeft. Niet lang daarna waren de wortels weer wit en het water weer schoon.”
Het is de korte versie. Meer uitgebreid legt Johan uit dat de resonator voor vacuümbelletjes in het water zorgt die de druk verlagen en die vervolgens samen met ongewenste bacteriën, virussen en parasieten in het water imploderen als de druk weer hoger wordt. “Het verschil tussen traditionele nanocavitatie en onze techniek is daarbij dat het bereik van de H2O Sound groter is. Alles in het water wordt tijdens de implosie geraakt en onschadelijk gemaakt. Dit is ook een verschil t.o.v. gebruik van geluidsgolven, die hebben een beperkter bereik.”
Het resultaat is dat Johan, gekscherend maar serieus tegelijk, met het water uit de teeltvijvers in Almere met een gerust hart koffie voor ons zou zetten. “Het water waarin de sla nu groeit, is hetzelfde water als toen we in 2017 begonnen. Alleen het water dat is verdampt, is aangevuld.”
Het complete watersysteem is circulair: van regenwaterbassin gaat het naar voorraadsilo, naar mengunit, naar teeltvijver, naar zeeffilter terug naar voorraadsilo en uiteindelijk weer teeltvijver. Op wat kroos na is het water, dat op 12 graden Celsius wordt gehouden door de telers, kraakhelder.
Op schuim
In dat schone water hangen de wortels van de Salanova-sla die de telers telen. Wortels die dit seizoen niet meer uit traditionele grondpluggen groeien, maar uit schuimpluggen. Aqua Grow is namelijk de eerste slateler die voor de volle honderd procent is overgestapt op Growfoam, dat schuimsubstraten produceert. “Voor ons een belangrijke stap, omdat de teler laat zien dat op honderd procent biologisch afbreekbaar en CO2-neutraal geproduceerd schoon schuim telen steeds gebruikelijker wordt”, aldus Niels Steenvoorden van Growfoam.
Op incidentele uitval na is de Salanova medio januari gelijkmatig richting de ideale kropgrootte aan het groeien.
Nu al zien Johan, de telers en ook de bij het project betrokken bioloog Job van der Burg dat de kieming van de Salanova-sla beter is op Growfoam en dat er veel minder uitval is dan voorheen. “Dat komt, denken wij, omdat het Growfoam zich makkelijk vol zuigt met water”, aldus Johan. “En zorgt voor een goede lucht-water-balans in de plug, waarop de plant positief reageert”, vult Niels aan. Maar misschien nog wel belangrijker: het streven om kroppen van 200 gram te produceren verwachten de telers makkelijker te kunnen halen. Testen, ook in de eigen kas, lieten dat al zien en ook de rijen sla in de kas laten de gezonde, gelijkmatiger gegroeide kroppen zien.
In zelf ontwikkeld geseald folie worden de Growfoam pluggen met slaplantjes gedrukt.
Folie
Wat opvalt is dat Aqua Grow op vijvers op geseald folie teelt. In dat folie wordt gezaaid. Het is een door de telers zelf bedacht en ontwikkeld systeem, waardoor het vervolgens veel makkelijker is om de sla op en ook weer van de vijvers af te krijgen. Op termijn is het mogelijk nog iets om te automatiseren. Net als het zaaien, wat nu ook nog handmatig gebeurt. “Als er nu nog uitval is, ligt het vaak aan het handmatig zaaien”, meent Johan.
Witte wortelpruiken onderaan de gesealde folie waarop de slatelers inmiddels sla in Growfoam telen.
Vissen
Terug naar het water. Daarin ligt per twee vijvers één H2O Sound. Johan en de telers zijn daar na testen op uitgekomen. Momenteel kijken ze nog verder naar wat de optimale, enerzijds zo energiezuinig mogelijke en anderzijds zo effectief mogelijke, verdeling van resonators per hoeveelheid water is. “Belangrijk is daarbij dat de trillingen de ruimte krijgen en niet geblokkeerd worden. En dat de resonator pas aan wordt gezet als er water in de vijver staat”, lacht Johan. “Zonder water is het snel over en uit met deze hele krachtige installatie.”
Rest nog één nieuwtje: de eerdergenoemde nieuwe ontwikkeling. “Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de aquaponics-installatie”, laat Johan zien. “Wij gaan vis naast sla telen, waarbij de uitwerpselen van de vissen de meststoffen voor de sla worden.” Wij, want Johan is in de loop der jaren, enthousiast bij het project betrokken geraakt.
In deze silo’s komen de vissen
Een vergezicht in de sla kas met op de voorgrond het schakelpaneel en de bediening van de nanocavitatie
Hier de opkweekruimte, waar vanaf de eerste dag de pluggen/plantjes op het water liggen.
De eerste dagen na het zaaien zijn de pluggen/plantjes nog afgedekt om een betere kieming te krijgen.
Voor meer informatie:
Aqua Grow
www.aquagrow.nl
infoaquagrow@gmail.com
H2O Europe
www.h2o-europe.com
info@h2o-europe.com
Growfoam
www.growfoam.ag
info@foamplant.nl
Niels Steenvoorden
n.steenvoorden@foamplant.nl