Tholen - Afgaande op alle maatregelen die genomen worden om het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) te verspreiden, zou je verwachten dat het virus niet verder kan verspreiden. Het tegendeel lijkt het geval te zijn, nu het virus toch meer verspreid is in Nederland dan verwacht en gehoopt.
"Er zijn dus blijkbaar andere oorzaken waardoor ToBRFV de kas binnen kan dringen", concludeert Kees Luykx van Luykx Ultrasound. "Een van de meest voor de hand liggende oorzaken is via het gietwater. Iedere teler weet dat gietwater een hele grote besmettingsbron is. En ToBRFV kan langdurig in water overleven zoals ook aangestipt wordt in het Hygiëneprotocol."
Alle mogelijke hygiënemaatregelen worden tegenwoordig uit de kast gehaald om pathogenen buiten de deur, buiten de kwekerij te houden. Zeker tomatenteeltbedrijven zijn welhaast veranderd in ziekenhuizen afgaand op de acties die ondernomen worden, van het ontsmetten van schoenen, het weren van iedereen die niets op het bedrijf te zoeken heeft tot het verplicht dragen van speciale kleding en het steriliseren van (oogst)gereedschap. Maar gietwater? Daar is nog niet (genoeg) oog voor, meent Kees.
Besmettingsbron
"Via het gietwater- en druppelsysteem worden er dagelijks vele kubieke meters water de kas ingepompt. Normaal wordt dit water uit het bassin betrokken en door een UV-ontsmetter geleid. In het bassin is geen bestrijding van pathogenen aanwezig, zodat pathogenen in grote hoeveelheden in het bassinwater voorkomen.
Verspreiding van pathogenen (ToBRFV) van bassin naar bassin kan gemakkelijk door eenden, vogels en andere kleinere dieren gedaan worden. Dat vrijwel alle pathogenen in het bassinwater voorkomen is niet ondenkbaar, maar eerder waarschijnlijk", aldus Kees. "Als dat het geval is, heb je een grote besmettingsbron vlak bij de kassen."
25 miljoen ToBRFV-virussen per kubieke meter water
Ondanks dat veel water door een UV-ontsmetter gaat, stelt Kees dat daar niet blindelings op vertrouwd kan worden. "Laboratoria houden over het algemeen een marge aan. Als na de ontsmetter er minder dan enkele tientallen schimmels per milliliter aanwezig zijn, wordt deze ontsmetter als goed werkend beschouwd.
Omdat virussen nog moeilijker te bestrijden zijn dan schimmels, is het niet onlogisch deze waarde ook voor virussen aan te houden. Sommige laboratoria gaan uit van minder dan 25 kolonievormende eenheden (kve) schimmels per milliliter, dan doet de ontsmetter het goed. Er even vanuit gaande dat voor virussen dezelfde aantallen gelden zijn dit echter wel 25 miljoen virussen per kubieke meter", stipt Kees fijntjes aan.
Met iedere kubieke meter water die de kas ingaat kunnen er dus 25 miljoen schimmels of virussen meegaan. Dit wordt gezien als veilig. Iedereen kan bedenken dat dit niet waar kan zijn, 25 miljoen ToBRFV virussen per kubieke meter water de kas inpompen kan niet veilig zijn. Als zo’n situatie maar één keer tijdens een teelt voorkomt, kan de hele kas besmet zijn en blijft dit tot dat alles geruimd wordt en ontsmet."
Een andere mogelijkheid op besmetting is als insecten met ToBRFV besmet raken (zie hier het Hygiëneprotocol) door in contact te komen met bassinwater. "Die insecten kunnen vervolgens in de kas belanden en daar het gewas infecteren. Deze directe besmetting gaat niet via een UV-ontsmetter of wat dan ook en is daarom oncontroleerbaar."
Permanent water schoonhouden
Een goede oplossing voor deze grote, watergerelateerde besmettingsgevaren is volgens Kees het permanent behandelen van de watervoorraden in bassin of silo. "Door ervoor te zorgen dat het bassinwater zo min mogelijk of geen schimmels of virussen bevat, is de kans op besmetting zo minimaal mogelijk. Bovendien is het nabehandelen van het water door de UV-ontsmetter veel minder kritisch, omdat er veel minder schimmels/virussen in het water zitten."
Voor het behandelen van het water in bassin of silo heeft Luykx Ultrasound een combinatie-unit van ultraviolet licht en ultrasoon geluid ontwikkeld. "Deze USAF-UV unit behandelt het water continu, waardoor de ongewenste pathogenen permanent bestreden worden. De unit kan zeer eenvoudig in het bassin of in de silo geplaatst worden en is vrijwel onderhoudsvrij."
Als in alle bassins een USAF-UV bestrijdingssysteem is geïnstalleerd, is onderlinge besmetting tussen bassins geen of een veel kleiner probleem, sluit Kees af. "Er zullen steeds nieuwe pathogenen de kop opsteken, waardoor bestrijden hiervan in de watervoorraden een noodzaak is om niet steeds een specifieke nieuwe schimmel of virus te moeten bestrijden. De USAF-UV unit bestrijdt alle pathogenen preventief, 24/7."
Voor meer informatie:
Luykx Ultrasound bv
Dorsvlegel 10
1648 HX De Goorn
www.ultrasoundinfo.nl
mail@ultrasoundinfo.nl
Kees Luijkx
kees@ultrasoundinfo.nl
+31 (0) 6 535 12 961