Tholen - Het Oostenrijkse bedrijf Zeiler is al jaren een van de grootste tomatentelers in Oostenrijk. Sinds 2010 runt het bedrijf een tweede locatie, nu van 8,5 hectare, in Lébény, Hongarije, dicht bij het drielandenpunt. Door areaaluitbreidingen en investeringen in tuinbouwtechnologie, zoals energiebesparende LED-verlichting, is de faciliteit in de loop der jaren uitgebreid tot een bedrijf dat het hele jaar door actief is.
“Dankzij geavanceerde geothermische energie is er een continue aanvoer van warm water met een temperatuur van 80°C, dat wordt gebruikt om de kas te verwarmen,” vertelt directeur Christian Zeiler in dit eerder in vakblad Primeur verschenen artikel.
Vorig jaar werden voor het eerst komkommers geteeld op de Hongaarse locatie, nadat het gebied eerder was beplant met tomaten. Zeiler: “Vanwege het virusprobleem bij tomaten vorig jaar hebben we onze productie gediversifieerd. Daarom telen we momenteel op ons bedrijf Sunstream-tomaten en komkommers aan de hogedraad. We verwachten dit jaar een algemeen hoger productievolume dan vorig jaar.”
Op het recente tomatencongres vertelde de teler ook hoe hij op hoogresistente tomatenrassen vertrouwt in strijd tegen ToBRFV
Virus
De teler kreeg zoals zoveel telers met het Tomato brown rugose fruit virus te maken, al vroeg in het afgelopen seizoen. Ten tijde van het tomatencongres in Rotterdam waarop Zeiler sprak had hij zo'n acht maanden ervaring met resistente rassen. De teler werkt samen met Rijk Zwaan. "Ik kon als eerste het ras Hyrule in mijn eigen kas testen."
Met de resistente tomaten in tussenplanting ging de teler door tot kerst. De zomerhitte was een goede test. De tomaten hielden zich volgens de teler goed. Opvallend was dat hij benadrukte bewust niet extra hygiënemaatregelen te hebben genomen. De substraatmatten bleven na de besmetting met ToBRFV ook liggen. Zeiler zegt tot kerst vervolgens geen virussymptomen te hebben gezien. "Het gewas doorstond oorlogsomstandigheden." De teler prees naast de veredelingsbedrijven met wie hij werkt, zoals ook Enza Zaden, álle veredelingsbedrijven. Hij is groot voorstander van resistente rassen en is blij met het steeds uitgebreidere aanbod.
Kostenstijgingen en prijsontwikkeling
In Primeur vervolgt Zeiler in april zijn verhaal als volgt. “Ook de gestegen elektriciteits- en energieprijzen zijn van invloed op de groenteproductie in de Hongaarse kas. Helaas liggen de energiekosten voortdurend op een hoog niveau en kunnen ze op lange termijn niet meer worden afgedekt. In totaal zijn de teeltkosten dit jaar met 20-30 procent gestegen, waarbij niet alleen de extra kosten voor elektriciteit en energie, maar ook meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen, logistiek en personeel van invloed zijn. De stijgende kosten hebben een prijsniveau bereikt dat naar verwachting niet zal dalen.”
Hij zegt dat de prijzen van in Hongarije geteelde kasproducten vergelijkbaar zijn met die in Nederland. Zeiler: “Ze liggen duidelijk boven het niveau van Zuid-Europa, wat komt door de hogere kosten van de glastuinbouw in vergelijking met de klassieke Zuid-Europese glastuinbouw, evenals de kosten van de maatschappelijke standaard.”
Groenteteler Christian Zeiler (l) en André Lüling van Port International
Eigentijdse productie- en afzetstructuur
Vergeleken met de hoofdlocatie in Münchendorf in Neder-Oostenrijk biedt de Hongaarse locatie verschillende voordelen. “Het grootste voordeel van de Hongaarse vestiging is geothermische energie. We hebben in deze technologie geïnvesteerd om op lange termijn een CO2-neutrale verwarming van de kassen te garanderen."
"Bovendien komen onze werknemers uit de regio. Zij hoeven niet in het buitenland, bijvoorbeeld in Oostenrijk, naar werk te zoeken. Daarnaast houden we ons op beide locaties aan de strengste kwaliteitseisen en gewasbeschermingsrichtlijnen. De zonuren en teeltomstandigheden verschillen niet veel op beide locaties”, aldus de teler.
Komkommers worden aan de hogedraad geteeld
Wat de afzet betreft ziet Zeiler de toekomst met vertrouwen tegemoet. Een gezond, plantaardig eetpatroon op basis van groenten en fruit, vooral vruchtgroenten, is de trend, constateert hij. “Deze ontwikkeling draagt weer bij aan de groei van de markt,” voegt hij eraan toe.
“We merken dat Oost-Europa een steeds interessanter teeltgebied wordt. Ondertussen vermoeden we dat door de grote vraag naar woonruimte in Nederland de areaalverdeling zal verschuiven en het teeltareaal in dit land de komende jaren wel eens zou kunnen afnemen.” Samen met de exclusieve en bekende marketingpartner Port International, gevestigd in Hamburg, wil Zeiler het genoemde exportpotentieel de komende jaren verder benutten.
“We hebben een langdurige en uitstekende samenwerking en zullen deze verder verdiepen in het kader van het exclusieve partnerprogramma van Port International. Het programma combineert de structuur van een internationale producentencoöperatie met exclusieve marketing door Port."
"De bij Port aangesloten bedrijven hebben zo de mogelijkheid om als sterke bondgenoten op de markt te verschijnen en het economische kader te creëren voor professionele verdere ontwikkeling van de telers.”
Naast de synergie biedt het marketingpartnerschap ook andere voordelen, benadrukt Zeiler. “Niet alleen het kwaliteitsmanagement en het afzetnetwerk worden door Port aangestuurd, maar ook duurzaamheidsactiviteiten kunnen zo gezamenlijk worden ontwikkeld en uitgevoerd.”
Een blik in de hightech kas in het noordwesten van Hongarije
Onder glasteelt als onmisbaar model voor de toekomst
Om bij onstabiele weersomstandigheden, ook als gevolg van klimaatverandering, de noodzakelijke kwaliteit te waarborgen, is onder glasteelt volgens Zeiler onmisbaar geworden. “Het gebruik van LED-verlichting maakt jaarrondproductie mogelijk en daarmee zal naar mijn mening de jaarrondteelt weer terugkomen. De glasteelt ondersteunt een duurzame productie, omdat er minder water nodig is in vergelijking met de buitenteelt en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kan worden beperkt.”
“De planten worden in de kas optimaal beschermd tegen negatieve invloeden van buitenaf. Met het oog op structurele veranderingen en de voortdurende ontwikkeling van de wereldwijde groenteproductie is de glasteelt ook voor de toekomst een levensvatbaar model,” zegt hij. “Door de toenemende omvang en professionalisering van bedrijven verdwijnen kleine ondernemingen sneller. Duurzaam energiebeheer met behulp van hernieuwbare energie vormt de basis voor de moderne glastuinbouw,” besluit Zeiler.
Zeiler Hungária maakt deel uit van het Exclusive Partner Farming programma.
Foto‘s: Zeiler Hungaria / Port International
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 37e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Port International
Lippeltstrasse 1
D–20097 Hamburg
T: +49-40-30 1000 559
info@port-international.com
www.port-international.com
Zeiler Tomaten 
T: + 43 (0) 2259 / 870 72- 0
www.tomaten.at
office@tomaten.at