Iedere teler zoekt een antwoord op de stijgende energieprijzen. Sommigen kunnen die beter het hoofd bieden dan anderen, afhankelijk van de energiebron die ze gebruiken. In veel Turkse kassen wordt bijvoorbeeld geothermische energie gebruikt, wat veel goedkoper is dan gas.
Niet veel telers in de noordelijke landen gebruiken deze bron, waardoor ze de druk meer voelen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de Poolse telers. "De Poolse markt is erg afhankelijk van steenkool", vertelt René Zwinkels van Axia Seeds. "Momenteel ligt de prijs van steenkool vier keer zo hoog als vroeger voor het verwarmen van kassen. De kasgroenten zouden dus veel te duur worden en handelaren en supermarkten zouden het prijsverschil niet betalen."
Na regen komt zonneschijn
René legt uit dat Poolse telers normaal gesproken in december planten, maar bedrijven verleggen die datum naar eind februari/eerste week maart. "Op deze manier hebben ze niet zoveel verwarming nodig, wat energiekosten bespaart. De meeste grote bedrijven zullen de aanplant met slechts twee weken uitstellen. Ze hebben kolen tot maart. Poolse telers zijn grotendeels afhankelijk van de lokale markt. Ik denk voor 80%."
René Zwinkels op de TSW (Warschau)
Dit betekent dat er naar verwachting meer tomaten naar Polen zullen komen uit landen als Italië, Spanje en Marokko. "Poolse telers zijn al gewend aan concurrentie uit die hoek, maar de buitenlandse tomaten zijn vooral trostomaten of cherrytomaten, terwijl 70% van de Poolse teelt roze tomaten zijn. Die wegen 160 à 200 gram en zijn erg lekker. De import daarvan is zeer beperkt, er komt maar een kleine hoeveelheid uit Spanje. Dat betekent dat er nog ruimte is voor de Poolse telers, al zal er deze winter misschien te weinig product zijn. Maar Poolse telers zijn zeer veerkrachtig."
Zelfde productie, minder energie
René en Kasia Kaczmarek van Axia Seeds ondersteunen de Poolse markt niet alleen met de juiste rassen, maar ook en vooral met advies over teelttechnieken en klimaatsturing. "We kennen de markt en weten waar het product verkocht kan worden", zegt hij. "Als je bijvoorbeeld Poolse tomaten in het VK kunt verkopen, dan weten wij dat. We kennen de markt goed en weten wat de vraag is. Je hebt de juiste rassen met een goede maatsortering en smaak nodig, zoals Xandor, Joannax, Xantara en Axirady, om een paar Axiarassen in het losse segment te noemen.
In het segment van de vleestomaten hebben we Xantero en Maxibel. In het trostomatensegment hebben we Xaverius, Macxize en Provenax. Daarnaast hebben we ook veel rassen in het cherry- en cocktailsegment. Het Axia-team bestaat uit oud-telers met een passie voor telen. Er stroomt geen bloed in onze aderen. Dat is eigenlijk tomatensap", lacht hij.
Telen met minder energie
Vertrouwen op meer kennis om deze moeilijke tijden beter door te komen, kan behoorlijk cruciaal zijn, vooral omdat het een uitdaging is om met minder energie dezelfde productie op peil te houden. "Maar het is wel mogelijk", merkt René op. "Als een teler kan investeren, al is het maar een klein beetje, kan één extra scherm al veel helpen. Maar het gaat vooral om de timing van energie. Wanneer verwarmt een teler bijvoorbeeld de kas? Wanneer niet? Kan het zonder? Door bijvoorbeeld warmtekrachtkoppeling te gebruiken, kan een teler de kas verwarmen zonder stijgende kosten. Dit kan een volgende stap zijn.
Ik heb vorige week enkele interessante gesprekken gehad met enkele Poolse telers. Het is niet eenvoudig, maar ze geven niet op. De Poolse tuinbouw ontwikkelt zich razendsnel en het is gewoon ongelooflijk wat ze de afgelopen tien jaar hebben bereikt. Ik weet dat veel mensen de energieprijzen als een bedreiging zien, maar je moet het eerder zien als een uitdaging. Als je je ogen open houdt en met mensen hier in Polen praat, zie je de enorme ontwikkeling en voel je de positieve vibe", besluit René.
Voor meer informatie: 
Axia Vegetable Seeds
info@axiaseeds.com
www.axiaseeds.com