Om de stijgende kosten te dekken heeft een gemiddelde Nederlandse teler een stijging van de opbrengsten met 20% nodig. Een keihard cijfer dat het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit door Wageningen Economic Research heeft laten berekenen.
Het gaat om een onderzoek naar mogelijk inkomenseffecten van de oorlog in Oekraïne voor bedrijven in de land- en tuinbouw. Voor de glastuinbouw ziet het er niet heel rooskleurig uit. Onder glasgroentebedrijven zullen de gevolgen voor tomatentelers het grootst zijn, voorspelt men. De onderzoekers gaan in op de gevolgen voor de vruchtgroentemarkt voor dit seizoen.
Opeenhoping
Bijna 90% totale van de opbrengsten van telers in 2021 kwam uit de verkoop van (verpakt) product. Verder komen er opbrengsten uit energie (ruim 7%, vooral elektriciteit) en nog uit enkele andere zaken, waaronder verhuur van gebouwen en machines en werken voor derden. Hierdoor is het voor telers, om de stijgende kosten te compenseren, vooral van belang dat de opbrengstprijzen stijgen.
Wat dat betreft stemmen de conclusies van de onderzoekers niet hoopvol. Zij wijzen, zoals in de markt ook verwacht/gevreesd wordt, op opeenhoping van producties én een meer geconcentreerd aanbod in de zomer van 2022.
Door de toename van de belichte teelten is er de afgelopen jaren een trend waarneembaar naar een meer geleidelijk aanvoerpatroon over het jaar heen. Dit geldt vooral voor de tomatenteelt, stippen de onderzoekers aan, gevolgd door uitleg over waarom hier weleens verandering in kan optreden.
Extra concurrentie van Rusland-exporteurs?
De onderzoekers kijken ook naar mogelijk nieuwe importstromen, nu landen die voorheen op Rusland en Oekraïne afzetten nieuwe markten zoeken. De onderzoekers schrijven: "Voor de export van Nederlandse producten is Rusland (door de ingestelde boycot in 2014) en Oekraïne een kleine markt. Zeker in deze periode van het jaar. Maar omdat het nu voor Israël en bijvoorbeeld Marokko minder aantrekkelijk is om met Rusland zaken te doen, kan het zijn dat ook deze landen hun vizier meer op West-Europa richten. Hierdoor is het mogelijk dat er nog meer product in een kortere periode op de Europese markt komt. Uiteraard is dit begrensd door de afgesproken importquota die er voor Marokko gelden. Cijfers om deze ontwikkeling te staven zijn echter nog niet beschikbaar."
Ook kijkt men specifiek naar Polen (een markt die, zo constateerden wij twee jaar terug, 'relatief onbekend is', maar ook 'groeiend'). De onderzoekers schrijven hier dat het effect van een hogere volume (uit Polen) op de Europese markt meevalt. "De export van Polen van paprika’s gaat wel voor een vijfde van het totaal naar Oekraïne en voor 10% naar Belarus. Maar hier gaat het niet om grote aantallen
(totaal ongeveer 7 miljoen kilo in 2021). Het totale exportvolume van Nederland ligt op 390 miljoen kilo. Bij tomaten is het respectievelijk 7% en 6% van de Poolse exporthoeveelheid dat op Oekraïne wordt afgezet. Met een totaal van een kleine 9 miljoen kilo is dit vergeleken met de export van Nederland (951 miljoen kilo) ook een zeer beperkte stroom."
Lees hier het hele onderzoek waarin ook de snijbloemen- en potplantensector uitgelicht wordt.