Tholen - Het voorjaar is altijd al een drukke periode, maar voor slatelers Arjan en Leonard Boer van From Boer was het dit jaar nog extremer. Eigenlijk is het dat zelfs al sinds de vorige lente. De coronacrisis, die langer duurde dan eerst gehoopt, en de verhuizing naar een nieuwe kas in Dinteloord vielen samen. Allebei vroeg het om de nodige flexibiliteit. Daarover bleken de telers te beschikken. En de nieuwe kas, die helpt daar straks ook bij.
Medio mei is de nieuwe 3,5 hectare kas volop in productie. Bijna vijf maanden productieteelt zitten er daarmee op. De eigen sla-opkweek is iets later gestart, maar ook al even in volle gang. Afgelopen najaar was een kleine streep paars-roze licht boven eerst nog bij de plantenkweker ingekochte planten daarvan een eerste teken voor wie over de naastgelegen snelweg A29 reed.
Zelf reden en rijden Arjan en Leonard daar ook dagelijks. Eerst om heen-en-weer te pendelen tussen de oude locatie in Ridderkerk en de nieuwbouw, maar sinds begin mei alleen nog voor woon-werkverkeer.
Leonard en Arjan Boer, hier op de foto in Ridderkerk, verhuisden hun teeltbedrijf van Ridderkerk naar Dinteloord
In april werd namelijk de teelt op locatie Ridderkerk definitief afgesloten, na geruime tijd op twee locaties actief te zijn geweest. Daarmee hopen de slatelers nu in íets rustiger vaarwater te zijn komen.
Leonard: “Eindelijk kan de focus nu op één locatie. Dat is fijn, want deze nieuwe kas vol nieuwe technieken vraagt daar ook om. Het is een heel complexe tuin, een hightech semi-gesloten kas, met veel potentie. Als alles af is, zijn we helemaal klaar voor de toekomst.”
Als alles af is. Dat is het medio mei nog niet. De kas staat en draait, zoals ook de installaties dat doen, zoals duidelijk te horen is. Maar de bijbehorende schuur, die is nog niet helemaal af. Hier wordt nog gebouwd. En ook de kantoren moeten nog komen.
Voorlopig doen de telers het daarom even met een tijdelijk kantoor. Het hoort een beetje bij bouwen, zo weet Leonard ook nog wel uit de periode waarin in Ridderkerk gebouwd werd. De lessen daarvan werden meegenomen naar Dinteloord. “Toen was er echter geen corona. En geen stikstof, waardoor de bouw van de schuren vanwege de vergunningen werd vertraagd. Gelukkig weten we van toen ook dat bouwfase twee vaak sneller gaat. Dat moet, over een paar jaar, de bouw van de andere 3,5 hectare makkelijker maken.”
Omschakeling
Maar zover is het nog niet. Eerst willen Arjan en Leonard goed draaien op de nieuwe locatie. “Nu alle seizoenen één keer meemaken, is het doel,” vertelt Leonard. Voor het eerst teelt hij in een semi-gesloten kas. Daarin kunnen de telers actief koelen en wordt het nooit warmer dan 25°C.
Ook nieuws is dat de telers zowel zaaien als opkweek in eigen beheer hebben. Vooral het zaaien is nieuw. Het moet ervoor zorgen dat de telers, om met de woorden van Leonard te spreken, ‘korter op de bal kunnen spelen’. Hij haalt maart 2020 als voorbeeld aan. “Toen Nederland door corona op slot ging en ook elders alle restaurants dichtgingen, zaten we van de ene op de andere dag met 15.000 kroppen sla per dag die we niet meer kwijt konden. Opeens hadden we de ‘verkeerde’ soorten staan. Soorten die normaal via horecagroothandels naar de restaurants gingen, moesten we plotseling op een andere manier zien kwijt te raken. Dat viel niet mee.”
From Boer zaait de sla zelf en kweekt ook zelf tweelaags op. Het maakt dat de teler sneller kan schakelen tussen soorten als de marktsituatie daarom vraagt.
Onder andere groentesnijbedrijven deden na een oproep, die de telers online deelden, hun best om te helpen, maar dat bleek niet eenvoudig. “Terwijl wij product in overvloed hadden, kwam er vanuit programma’s ook nog volop Spaans product op de markt. Dat was zuur.”
Vrij snel werd besloten over te schakelen op soorten die voor supermarkten interessanter zijn. “Voor die omschakeling hadden we alleen wel zo’n tien weken verandertijd nodig. In Ridderkerk zaaiden we namelijk nog niet zelf en kochten we onze planten bij plantenkwekers om ze zelf af te kweken. Daar ging simpelweg tijd overheen en het maakte dat we minder flexibel waren. Nu zijn we dat veel meer en is de tijd van zaai tot oogst met zo’n zes à zeven weken flink korter.”
De eigen opkweek is inmiddels in volle gang. Hier op de onderste teeltlaag, met speciale zonlicht ledbelichting.
Verschuiving
Toen corona uitbrak ging tachtig procent van de sla van de slatelers via horecagroothandels naar restaurants wereldwijd. In één klap stortte die markt helemaal in. “We hebben daardoor echt een flink omzetverlies gehad. In verhouding met sommige andere telers misschien weinig, maar voor ons was het veel. Een klein deel daarvan hebben we door gebruik te maken van een regeling terug gekregen, maar veel niet. Gelukkig is onze omzet inmiddels weer terug op tachtig à negentig procent van wat het geweest is.”
Dat komt dankzij de flinke verschuiving die er bij From Boer heeft plaatsgevonden in de afzet. Leonard schat in dat momenteel net iets meer dan vijftig procent van de afzet nu op supermarkten is, terwijl de rest nog steeds voor restaurants bestemd is. “Dit aandeel retailafzet zal nog wel iets teruglopen als de restaurants écht weer opengaan, maar een groter aandeel supermarkten in onze afzet blijft wel, verwacht ik.
We hebben er een aantal goede retailklanten bijgekregen. De supermarkten hebben goed gedraaid in coronatijd. Voor hen zijn we vooral extra salatrio gaan telen. Bij ons in de kas is het aandeel van die slamix toegenomen, terwijl we momenteel minder horecasoorten zoals lollo bionda en eikenbladsla telen. Maar anders dan in de eerste coronagolf kunnen we nu makkelijker schakelen, dus zodra het nodig is, gaan we dat weer doen.”
Creatief
Middenin de eerste coronagolf ontwikkelde slateler From Boer met receptontwikkelaar Little Miss Artichoke een nieuwe product: pesto gemaakt met sla uit de kas. Daarbij toonden de slatelers zich naast flexibel dus ook creatief, zoals zij dat eerder ook al eens deden met sla-ijs. Leonard lacht als hem er aan het eind van het bezoek naar gevraagd wordt. “Zodra de rust hier écht is weergekeerd, gaan we zeker nog eens serieus opnieuw werk maken van die pesto. Dat ijs is een ander verhaal. Dat was erg intensief, moeilijker, maar daarmee niet minder geslaagd.”
Dit artikel verscheen eerder in editie 6, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
From Boer
Willemspolderweg 5
4671 TK Dinteloord
www.fromboer.nl
info@fromboer.nl
Arjan Boer
arjan@fromboer.nl
Leonard Boer
leonard@fromboer.nl