Tholen - Opgegroeid in Delfshaven, een wijk met veel Surinamers in Rotterdam, maakt de band met Suriname voor de Hollander Ron van Houdt van kleins af aan heel sterk. “Mijn Surinaamse ‘tantes’ hebben mij bigi poku leren dansen en bruine bonen leren eten. Ook al ben ik een blanke, ik voel me voor een groot deel Surinamer”, vertelt Ron.
Ron van Houdt (zwarte blouse) stimuleert de agrofood sector in Suriname
Hij reisde er al vaak naar toe maar vijf jaar geleden settelde hij zich voor langere tijd in Suriname. In eerste instantie als vertegenwoordiger van Hempflax, een bedrijf in vezelhennep. Daarnaast is hij distributeur van zadenbedrijf Rijk Zwaan en Bluelab meetapparatuur. Suriname maakte lange tijd deel uit van het Koninkrijk de Nederlanden. Nederlands is de voertaal en cultuurhistorisch gezien zijn er vele Nederlandse ‘erfenissen’.
“Toch kennen veel Nederlanders Suriname niet. Terwijl het voor Nederlandse bedrijven een van de makkelijkste landen is om handelsbetrekkingen mee te hebben. Gezien de politieke spanningen en de kleine economie van Suriname zijn die er echter nauwelijks”, vertelt Ron.
'Naoorlogs niveau'
De economie van Suriname leunt sterk op de mijnbouw (bauxiet). “Suriname heeft geen producerende sector, alleen rijst. Het niveau van de landbouw ligt nog op ‘naoorlogs niveau’. Er worden weinig groenten en fruit geteeld, niet genoeg voor de binnenlandse markt, laat staan voor export”, vertelt Ron. “Een schep, een tjap en een hoop gif” zijn de gereedschappen waar telers mee werken. Daarom richtte hij samen met partners Henry Hennep en Iwan Simson agrarisch faciliterend bedrijf In de Kiem Agro op.
“In de Kiem wil perspectief bieden aan telers en landbouwers waarbij thema’s als innovatie, duurzaamheid, samenwerken, biologisch en voedselveiligheid de leidraad vormen. Startende landbouwers krijgen een steuntje in de rug.
Telers die bij In de Kiem Agro komen, krijgen een manager toegewezen die hen begeleidt. Vanaf het opstellen van een bedrijfsplan tot aan een eventuele financieringsaanvraag bij een bank. Daarnaast wordt de agrariër voorzien van het juiste teeltmateriaal, meststof en gewassen en helpen met wij met de certificering (Control union en Food Safety (HACCP/ISO 22000). Bovendien garanderen wij de afzet van de geteelde groenten. Maar we zijn er ook voor bestaande bedrijven die verder willen groeien,” vertelt Ron.
Onbekend maakt onbemind
Telers zijn hard nodig maar de belangstelling ervoor is minimaal. “Op dit moment gaat het niet zo goed met het agro-onderwijs in Suriname, er zijn weinig studenten die instromen”, vertelt Ron. "Om een agrarische sector van de grond te krijgen, heb je die juist nodig."
Onbekend maakt onbemind en om juist jongeren te interesseren voor de agro-sector heeft In de Kiem samen met Rijk Zwaan een proefstation opgezet waar behalve de gewassen ook teelttechnieken worden gedemonstreerd.
Proefstation
Op hetzelfde terrein is ook een Schooltuinencentrum opgezet voor de lagere scholen in de buurt. Diverse Nederlandse bedrijven, als Rijk Zwaan, Brinkman en Bluelab steunen dit initiatief. In de Kiem is tevens een samenwerking aangegaan met het Ministerie van Onderwijs om het onderwijsprogramma te moderniseren en te verbeteren.
“In het proefstation kijken we zowel naar geschikte groenten als naar teelttechnieken. Lokale groenten als kouseband en sopropo worden veel gegeten. Vanuit Suriname gezien ‘buitenlandse groenten’ als bloemkool, broccoli en paprika zijn schaars.
In het tropische klimaat zijn deze groenten namelijk moeilijk te kweken en worden geïmporteerd. Via het proefstation en schooltuinencentrum hoopt In de Kiem een aanzet te kunnen geven voor meer agrarische ontwikkeling. Ook in Suriname zijn leefstijl gerelateerde ziekten als diabetes groeiende. Het is dus van belang dat er een gezond en divers aanbod aan groenten beschikbaar is.”
Kopieergedrag
Handeldrijven in Suriname is lastig. Ron: “Suriname heeft slechts 550.000 inwoners. Ik teel op kleine schaal wintermeloenen en zet die via één supermarkt af. Dat liep aardig, waarna ik een tweede supermarkt ging beleveren aan de andere kant van Paramaribo met als gevolg dat de prijs direct inzakte. Ook is er snel sprake van kopieergedrag. Zodra je een succesvol product hebt, zijn er tientallen anderen die daar op inspringen, waardoor de markt binnen de kortste keren op zijn gat ligt.”
Sopropo
Eind vorig jaar werd de export van de Surinaamse groente sopropo naar Europa verboden omdat niet voldaan werd aan de fytosanitaire eisen. Ron: “40 procent van de export van Suriname naar Nederland bestond uit sopropo. De prijs zal lokaal dus crashen als dit blijft liggen. Er is inmiddels wel een nieuw initiatief opgestart om de sopropo gesneden en diepgevroren te exporteren. Vanuit economisch perspectief is het volgens Ron goed om je te richten op het gehele Caribische gebied. Bij elkaar genomen gaat het dan om een paar miljoen consumenten."
Lichtpuntjes
Ron ziet een aantal lichtpuntjes. “Ik wil ook vooral hoop brengen. In de Kiem wil graag met Hempflax een kartonfabriek opzetten op basis van hennep, dan hoeft Suriname verpakkingsmateriaal niet meer te importeren. Ik zie ook toekomst in de handel van medicinale planten op FairTrade basis of plantaardige oliën en producten voor de cosmetische industrie”, besluit hij.
Dit artikel verscheen eerder in editie 1, 34e jaargang van vakblad AGF Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Ron van Houdt
ronc24@hotmail.nl