Tholen - Iedereen met interesse in de aardbeiensector kon zich in april van dit jaar al verlekkeren aan de nieuw geopende onderzoeksfaciliteiten van Proefcentrum Hoogstraten – maar er is nog meer dan de serres die toen getoond werden. Volgende maand worden de klimaatcellen in het complex officieel geopend, en deze week zijn de eerste planten er al ingegaan. In de ene cel wordt onderzoek gedaan naar de opkweek van aardbeienplanten, en in de andere naar de productieteelt.
"Vanuit het onderzoeksoogpunt is het interessant om onafhankelijk van de buitenomstandigheden te kunnen telen", vertelt Stef Laurijssen van Proefcentrum Hoogstraten. "We zijn ons bewust van de energie die je krijgt van de zon, en dat is altijd een belangrijk aspect ten voordele van de teelt in serres. Maar dat wil niet zeggen dat we geen interessante kennis kunnen halen uit de daglichtloze teelt, wat ook weer inzicht geeft voor de teelt in de serres."
De klimaatcellen zijn dan ook uitgerust om licht en klimaat volledig te kunnen controleren. Zo zijn de door Light4Food geproduceerde cellen uitgerust met goten van Growtec en hogedruknevel van MJ-Tech, waarmee de temperatuur verlaagd kan worden. Ook speelt licht een belangrijke rol. Beide klimaatcellen zijn uitgerust met 4-kanaals lampen van Mechatronix: de CoolGrow Linear, speciaal ontwikkeld voor de teelt in klimaatcellen. De belichting is hiermee volledig stuurbaar, en ook volledig dimbaar, en daarmee is het dus mogelijk om elk gewenst lichtrecept te realiseren.
Opkweekcel
De ene opkweekcel is voorzien van twee torens van zes tafels, en bevat een aantal jonge stekjes van aardbeienplanten. Hier vindt onderzoek plaats vanuit het Interreg Vlaanderen-Nederland project PlantGoed. Vlaamse en Nederlandse partners onderzoeken hoe jaarrond invulling gegeven kan worden aan de kas. "En om jaarrond aardbeien te kunnen produceren, moet je ook het hele jaar door planten kunnen opkweken", verduidelijkt Stef.
Onafhankelijkheid van het buitenlicht en temperatuur is daarvoor een vereiste. De junidragers hebben een korte dag nodig voor de zogenaamde bloei-inductie, waarmee het op gang brengen van de bloei bedoeld wordt. "De dagen zijn daarvoor in het voorjaar en in de zomer te lang. In de buiten- en serreteelt lukt bloei-inductie bij junidragers daarom pas vanaf september. De planten zijn dan in december af, en dan kunnen ze in de koeling bewaard worden. Maar je wilt ook in het voorjaar en zomer kunnen beschikken over verse planten, die niet uit de koeling komen. Door daglichtloos te telen, proberen we de bloeiinductie in de indoor cel te doen. Daardoor kun je op elk gewenst moment verse planten opkweken." Bij de huidige proef gaat het om de opkweek van stekplanten uit moedermateriaal, maar het team is in de faciliteiten zeker ook van zins om de opkweek uit zaad te onderzoeken.
Kennis opdoen
De planten die nu in de opkweekcel groeien, gaan later de kas in. Waarom niet in de eigen andere cel? "Dat kan, maar binnen het PlantGoed project is het doel de opkweek deels indoors te doen en de productie in standaard kassen te laten plaatsvinden", legt hij uit. Dat heeft ermee te maken dat het onderzoek gericht is op de telers, en voor hun ook implementeerbaar moet zijn.
Ook bij de productieproeven in de andere klimaatcel staat de implementeerbaarheid van de kennis centraal: het gaat niet enkel om de productie in de cel, maar vooral ook om wat er geleerd kan worden over de aardbeienplant.
Teeltsystemen
In hun eerdere onderzoek zijn verschillende teeltsystemen naast elkaar getest: de standaard varianten, de hijsbare goten en de meerlaagse teelt in de kas. Bij die laatste onderzoeken werd al duidelijk dat, zelfs in een winterteelt, de variatie in licht, temperatuur en vochtigheid veroorzaakt door de zonnestralen moeilijk te controleren valt; dit zorgde voor vruchtmisvorming en rotte vruchten op de onderste lagen. In een klimaatcel kan hierin een volgende stap worden gezet door de gehele onafhankelijkheid van buitenlicht. "In de cel staan nu junidragers en focussen we op wat diverse lichtstrategieën doen voor het gewas. Omdat we daglichtloos werken, kunnen we meer variabel telen en makkelijker de extremen opzoeken: wat gebeurt er als we met het licht veel hoger of veel lager gaan?" Ook de bestuiving is bijvoorbeeld een aandachtspunt. "We zien nu dat de hommels in de donkere maanden van het jaar moeilijker de nesten uitkomen. Ook dit gaan we proberen te onderzoeken."
De productiecel werd gebouwd met steun van de Vlaamse overheid en de Europese Unie (EFRO).
Voor meer informatie:
Proefcentrum Hoogstraten
www.proefcentrum.be