Sinds het kabinet-Rutte 3 in 2021 overwoog om boeren te onteigenen om de stikstofuitstoot te verminderen, speelt het thema onteigening een prominente rol in de actualiteit. Maar wat komt er allemaal kijken bij een onteigeningsprocedure, en hoe wordt de omvang van de schadevergoeding bepaald? Sam Schuite onderzocht de rol van schadedeskundigen bij onteigeningsprocedures en aanverwante procedures zoals planschade en nadeelcompensatie, en promoveert 30 augustus op dat onderzoek aan de Radboud Universiteit.
Als de overheid land onteigent, of als er door een nieuw bestemmingsplan schade ontstaat voor burgers (zogenaamde ‘planschade’), moet er gecompenseerd worden. Zo'n proces verloopt via een rechter (in geval van onteigening) of via een bestuursorgaan (in geval van planschade), die een schadedeskundige inschakelt om te adviseren over de omvang van de compensatie. Deskundigen komen in het recht wel vaker voor, maar de rol die ze spelen bij onteigening of planschade is, volgens het onderzoek van Schuite, uniek.
"In het normale civiele recht worden deskundigen vaak ingeschakeld om de rechter te voorzien van een stukje expertise waarover de rechter zelf niet beschikt. Bij een onteigening geeft de deskundige daarentegen ook juridisch advies" legt Schuite uit. "In het onteigenings- en nadeelcompensatierecht zitten deze schadedeskundigen eigenlijk op twee stoelen tegelijk: ze adviseren de rechter of het bestuursorgaan over zowel de taxatietechnische aspecten van de zaak, als over de juridische aspecten. Dat maakt het advies van deze deskundigen behoorlijk invloedrijk, want het advies dienst als een soort ‘rompvonnis’ en kan direct overgenomen worden door de rechter."
De promovendus adviseert om de rol van schadedeskundigen te verankeren in de wet.
Bron: Radboud Universiteit