Diverse landen in Zuidoost-Europa importeren steeds meer verse groenten en fruit. Het gaat om landen zowel in de EU als daar buiten, van Tsjechië in het Noordwesten van de regio tot Bulgarije in het Zuidoosten. In deze analyse van Fruit&Vegetable Facts worden Griekenland en Oekraïne niet meegenomen.
Roemenië was in deze regio in het afgelopen jaar de belangrijkste importeur van verse groenten en fruit met een hoeveelheid van 1,23 miljoen ton. Nog elk jaar neemt de Roemeense import van verse
groenten en fruit toe. Dat geldt niet voor Tsjechië. In het afgelopen jaar importeerde Tsjechië 1,11 miljoen ton verse groenten en fruit. Sinds de piek in 2015 en 2016 van 1,25 miljoen ton was het de jaren daarna steeds wat minder. Na deze twee landen volgt een aantal landen die steeds meer verse groenten en fruit importeren, nl. Bulgarije (0,63 miljoen ton in 2021), Slowakije (0,53), Hongarije (0,45), Slovenië (0,40), Servië (0,40) en Kroatië (0,37).
Dan zijn er nog een aantal landen die bescheiden hoeveelheden verse groenten en fruit importeren, maar wel groei laten zien, nl. Moldavië (0,12 miljoen ton), Noord-Macedonië (0,10) en Albanië (0,08). Bosnië importeert ca. 0,25 miljoen ton maar de import groeit niet. Dat geldt ook voor de kleinste importeur Montenegro.
Veel kleine landen
Roemenië telt veruit de meeste inwoners, nl. bijna 20 miljoen. Tsjechië volgt daarna met een kleine 11 miljoen inwoners. Hongarije telt er bijna 10 miljoen en Servië en Bulgarije beide zo’n 7 miljoen. Er zijn verder 5,5 miljoen Slowaken, 4 miljoen Kroaten en 3,3 miljoen Bosniërs. Tussen 2 en de 3 miljoen inwoners zijn er in Albanië, Moldavië, Slovenië en Noord-Macedonië. Montenegro is de kleinste met 0,6 miljoen inwoners. Kosovo heeft een kleine 2 miljoen inwoners maar er zijn weinig cijfers bekend omdat Kosovo door veel landen niet wordt erkend.
Alleen Servië en Moldavië exporteren noemenswaardige hoeveelheden
De landen in Zuidoost-Europa exporteren ook verse groenten en fruit maar over het geheel gezien zijn die hoeveelheden kleiner dan die van de export. Alleen Moldavië en Noord-Macedonië voeren meer
verse groenten en fruit uit dan ze importeren. Van de landen in deze regio is Servië de belangrijkste exporteur van verse groenten en fruit met in 2021 een hoeveelheid van 0,35 miljoen ton. Voorheen
was dat al eens meer dan 0,4 miljoen ton. Moldavië is de tweede met hoeveelheden van ruim 0,3 miljoen ton. Noord-Macedonië is goed voor een jaarlijks een kleine 0,3 miljoen ton. Dan volgt Slovenië met 0,25 miljoen ton en Hongarije met 0,2 miljoen ton. De andere landen exporteren nog minder.
Roemenië heeft grote productie groenten
Roemenië is best een groot productieland van groenten en fruit. De productie van groenten excl. industrie product is bijna. 2 miljoen groot. Kool en tomaten voor de verse markt zijn de belangrijkste producten. Dan volgen uien, paprika/pers en peen. Hongarije produceert jaarlijks excl. industrie groenten bijna 1,2 miljoen ton groenten. De post niet met name genoemd is groot. Van de wel genoemde producten zijn erwten, paprika/pepers en peen de belangrijkste. De Albanese groenteproductie is zo’n kleine 0,7 miljoen ton groot. Komkommers, uien en paprika/pepers zijn de belangrijkste. De Servische groenteproductie is ca. 650.000 ton groot met kool, paprika/pepers en tomaten voor de verse markt als grootste. De Bulgaarse groente oogst heeft een omvang van ruim 400.000 ton met tomaten voor de verse markt als grootste. De productie van Tsjechië is naar verhouding met 260.000 ton van bescheiden omvang. Uien, peen en kool zijn in Tsjechië het belangrijkst.
Roemenië en Servië telen veel fruit
Roemenië met ruim 2 miljoen ton en Servië met ruim 1 miljoen ton zijn de belangrijkste fruitproducenten (excl. industrieproduct) in de regio. In Roemenië worden vooral veel appelen en watermeloenen geteeld. In Servië vooral appelen. Moldavië, Hongarije en Albanië zijn goed voor 500’ à 600.000 ton fruit. Moldavië teelt vooral veel appelen. Hongarije ook maar daarnaast produceert dit land ook veel watermeloenen. Dit laatste product is vooral groot in Albanië. In dit land is ook de teelt van citrus van enige beeltenis. Ook in Kroatië wordt citrus gestreeld. Nederland exporteert vooral naar Tsjechië maar groei bij andere landen Voor zowel Nederland als België is Tsjechië de belangrijkste afzetmarkt in Zuidoost Europa. Nederland exporteerde vorig jaar incl. re-export 236.000 ton verse groenten en fruit naar Tsjechië. In 2018 en 2019 was dat meer. De Belgische export naar Tsjechië was vorig jaar met ruim 100.000 ton minder groot dan de jaren er voor toen het vaak om ca. 140.000 ton ging.
Nederland (re-)exporteert jaarlijks rond de 150.000 ton verse groenten en fruit naar Roemenië. Vorig jaar was het wat minder dan in 2020 nadat er daarvoor steeds sprake was van groei. Hongarije en Slowakije zijn jaarlijks goed voor 50 tot 60.000 ton uit/via Nederland. Naar Kroatië exporteerde Nederland vorig jaar 38.000 ton, naar Servië 25.000 ton, naar Bulgarije 20.000 ton en naar Slovenië 16.000 ton. Vooral voor Nederland geldt dat het veel om re-export gaat. Dat gaat dan o.a. om bananen. In de Zuid-Europese EU landen worden bananen ook veel ingevoerd vanuit België, Duitsland en Frankrijk. Andere producten die vanuit Nederland veel naar Zuidoost Europa gaan zijn: uien, tomaten, peen, sinaasappelen, peren, knolselderij, ananas, avocado’s, zoete aardappelen, kool, grapefruits, paprika’s en citroenen. Aan alle landen in de regio worden plantuien geleverd.
Bij België draait het om bananen
Vanuit/via België werd er in het afgelopen jaar 140.000 ton verse groenten en fruit naar landen in Zuidoost-Europa uitgevoerd. Het overgrote deel hiervan betrof bananen, nl 110.000 ton. Daarvan ging 80.000 ton naar Tsjechië en 25.000 ton naar Hongarije. In het afgelopen jaar is de re-export van bananen via België echter wel fors gedaald. Peren, tomaten en prei zijn de andere producten die vanuit België naar Zuidoost-Europa worden uitgevoerd
Turkije is belangrijkste leverancier en het wordt ook steeds meer
Turkije is de belangrijkste leverancier van de landen in Zuidoost Europa en er wordt ook elk jaar weer meer uit Turkije ingevoerd. Turks product wordt vooral in Roemenië en Bulgarije geïmporteerd. Verder is ook Turkije ook een belangrijke leverancier van Servië. Duitsland is de tweede leverancier maar daar is de groei uit. Griekenland is de derde de leverancier. De import vanuit dat land nam steeds toe maar vorig jaar was er sprake van een lichte daling. Het zijn Roemenië en Bulgarije met daarnaast Hongarije waar veel Grieks product wordt ingevoerd. Nederland en Spanje de andere grote leveranciers. De import vanuit Nederland bereikte een top in 2019 terwijl de import vanuit Spanje nog steeds groeit. Voor zowel Nederland als Spanje is Tsjechië de belangrijkste afzetmarkt in de regio. Spanje levert daarnaast ook veel aan Slowakije en Hongarije. Dan volgen Polen en Italië. Vanuit beide landen wordt steeds minder verse groenten en fruit ingevoerd in Zuidoost-Europa. Pools product is groot in vooral Roemenië en in mindere mate ook in Slowakije. Italië is weer groot in Tsjechië en verder ook in Slovenië en Kroatië.
Klik hier voor de analyse met alle achtergrondcijfers
Voor meer informatie:
Jan Kees Boon
Fruit and Vegetable Facts
www.fruitandvegetablefacts.com
fruitvegfacts@gmail.com