In Nederland en België komen de tomatenproducties uit de onbelichte teelt op gang. Rond de Paasdagen lagen de prijzen nog op een hoog niveau, maar de toenemende volumes kunnen druk gaan geven op de markt.
Ook Italië heeft een paar goede weken achter de rug. Er was veel vraag naar tomaten, vooral uit Duitsland. Het Spaanse seizoen loopt binnen zes weken ten einde en over het algemeen kende het seizoen een zwakke prijsvorming.
Zuid-Afrika kampt met tekorten vanwege hevige regenval en ook Mexico heeft nog geen grote tomatenvolumes beschikbaar.
Nederland: Wat gaat de markt na Pasen doen?
In Nederland komen de tomatenproducties uit onbelichte teelt inmiddels goed op gang. Daarmee wordt het traditioneel ook spannend hoe de markt de toenemende volumes gaat opnemen. Richting Pasen, dit jaar vroeg, waren de prijzen nog flink hoog. Vooral de kleinere soorten tomaten waren in trek met goede prijzen als gevolg.
In het begin van week 14 leek zich vervolgens wel een daling in prijs af te tekenen. De prijzen voor tros lagen hoger dan los. De prijsdaling is niet ongewoon voor de tijd van het jaar, maar met corona nog steeds volop overal aanwezig is het de vraag hoe de markt gaat reageren op toenemende volumes.
En of de prijzen (extra) onder druk komen te staan. Tot nu toe slechts een beetje het geval, al kan de markt snel veranderen.
Importproduct is er ondertussen ook nog volop met in Almería nog steeds grote volumes. Andere Noordwest-Europese teeltgebieden zullen ook steeds meer in productie komen. Wel zijn zij later dan telers in Nederland.
België: Redelijk stabiele prijsvorming specialty tomaten
Na een periode van zeer hoge prijzen door beperkte volumes, is de tomatenmarkt wat gestabiliseerd. De aanvoer van tomaten verloopt overzichtelijk. Productie van traditionele teelt zal nu snel starten, waardoor de volumes op de markt toe zullen nemen. De specialty tomaten kwamen van hele hoge prijzen, maar zijn momenteel redelijk stabiel in prijsvorming. Vleestomaten zijn de duurste soort op de klok.
Duitsland: Breed aanbod, afzet verschilt per regio
In Duitsland is er momenteel een breed aanbod beschikbaar: Trostomaten komen voornamelijk uit Spanje, Nederland, Turkije en Italië en schoten qua prijs iets omhoog. Goedkopere import uit Turkije vond gretig aftrek op de groothandelsmarkt in Frankfurt. Bij de grotere tomaten domineerden de eveneens relatief goedkope partijen uit Marokko.
Cherrytomaatjes uit binnenlandse teelt liggen momenteel rond de 8,50-9,50 euro/kg. De markt voor vleestomaten verschilt per regio: In Frankfurt komt de afzet traag op gang, in Hamburg kwam de afzet daarentegen in een stroomversnelling. In Berlijn gingen de prijzen voor Belgische vleestomaten naar beneden door de aanwezigheid van goedkope Marokkaanse partijen. Over de gehele linie liggen de tomatenprijzen beduidend hoger dan vorig jaar.
Italië: Afgelopen weken veel vraag naar Italiaanse tomaten
De afgelopen weken was er veel vraag uit het buitenland voor Italiaanse tomaten. Volgens een handelaar zijn er de laatste tijd vooral uit Duitsland orders voor trostomaten, cocktailtomaten en kerstomaten. De trostomaat is één van de topproducten en wordt in Duitsland en Oostenrijk in bulk verkocht. De andere soorten worden meestal verpakt. De laatste maanden zijn de verpakkingskosten wereldwijd gestegen als gevolg van de hogere grondstofprijzen. Op dit moment hebben de grote tomatenproducenten, dankzij schaalvoordelen, de kosten in de hand kunnen houden, maar op korte termijn zouden zij zich genoodzaakt kunnen zien de prijzen te verhogen.
Wat de prijzen betreft, hebben op 7 april 2021 op de groothandelsmarkt van Vittoria (Sicilië) kleine tomaten zoals pruim (2,56 euro/kg), kers (1,69 euro/kg) en midi-pruim (1,81-1,62 euro/kg) het goed gedaan. De andere segmenten blijven min of meer achter, komen niet altijd boven 1 euro/kg uit en schommelen zeer dicht bij de productieprijzen. Het verkoopseizoen 2021 voor verwerkte tomaten wordt gekenmerkt door ontelbare onbekenden, van productie tot afzet. Ook wordt in Italië een stijging van het areaal van meer dan 25% verwacht. Sommige producenten zeggen het volgende: "Tijdens de eerste lockdown in maart 2020 was er een buitengewone race om tomaten in blik te hamsteren. We willen dus leren van de ervaring, zodat we niet onvoorbereid zijn." Het klimaatprobleem is een zeer grote risicofactor voor de hele toeleveringsketen.
Spanje: Exportseizoen binnen zes weken ten einde
Het Spaanse tomatenexportseizoen zal over ongeveer 5 à 6 weken ten einde lopen en vanaf dan zal alleen nog de productie voor de bevoorrading van de binnenlandse markt overblijven. Op dit moment zijn er al Europese handelaren die van de Spaanse productie overschakelen op Nederlandse, Belgische of Hongaarse tomaten. De aanwezigheid van plagen is dit jaar minder. De omvang is op dit moment klein en de prijzen zijn acceptabel na een goede maand maart, toen er een klein tekort was. Toch is het seizoen over het algemeen zwak geweest wat de prijzen betreft, waarbij januari en februari de slechtste maanden waren. Het Spaanse tomatenareaal blijft jaar na jaar afnemen en verliest terrein aan Marokkaanse tomaten, vooral de ronde losse tomaten en aan Nederlandse, vooral trostomaten. Het Spaanse handelsvenster wordt steeds kleiner en de telers schakelen daarom over op andere gewassen zoals paprika, courgette, aubergine of komkommer.
Zuid-Afrika: Tomatentekort zal hele maand april aanhouden
De hevige regenval in januari en februari heeft aanzienlijke gevolgen gehad voor de tomatenvolumes in Zuid-Afrika, met als gevolg een grotere plaagdruk (telers kunnen niet op het land komen om te spuiten) en gespleten vruchten. Bovendien vallen de bloemen af en is de vruchtzetting slecht wanneer het zo lang regent. Het gevolg is een tekort aan tomaten en dat zal naar verwachting de hele maand april aanhouden. Ook is er nog steeds een tekort op de markt in Johannesburg. Volgens een handelaar waren er vandaag ongeveer 300 pallets tomaten beschikbaar en dat is een zeer lage voorraad voor de markt van Johannesburg.
De tomatenproducenten in de Westkaap naderen het einde van hun seizoen, terwijl de producenten in Limpopo en Mpumalanga Lowveld leveren aan de wintermarkt. Traditioneel zijn er minder tomatenvoorraden in de herfst (april) en de lente (oktober) in Zuid-Afrika. De prijzen liggen tussen R20 (1,15 euro) en R30 (1,7 euro) per kilo, met enige weerstand van de consument tegen de hoge prijzen.
Verenigde Staten: Ruime tomatenvoorraden
De tomatenvoorraden zijn ruim. "Er is een overvloed aan grotere ronde tomaten voor ongeveer zes weken," zegt een Canadese handelaar. Regio's die tomaten telen, waaronder Mexico en Florida, hebben goed weer dat van invloed is op de productie. "We hebben onlangs ook een opstart gezien van Canadese kassen," voegt de handelaar toe. "Dit jaar worden er, meer dan voorgaande jaren, nog steeds tomaten met winterlancering uit kassen verscheept, vooral in Oost-Canada. Er is bijna een verdubbeling van de productie."
Het gebrek aan vraag in de foodservice blijft de tomatenindustrie beïnvloeden, terwijl de vraag van de retail stabiel is. Dit alles heeft ertoe geleid dat sommige prijzen lager zijn en op twee verschillende niveaus liggen. "De prijzen van gewone ronde zijn erg zacht, maar ik zie dat tegen eind april/begin mei geleidelijk veranderen," zegt de Canadese handelaar. "Maar onlangs is de prijs van pruimtomaten gedaald. Er is een overvloed aan pruimtomaten en dat was twee weken geleden niet het geval."
Mexico: Volumes nemen binnenkort toe
De Mexicaanse tomatenproductie is stabiel gebleven, maar de volumes zijn momenteel wat laag omdat de productiecyclus voor veel telers ten einde loopt. Na een paar weken van hoge volumes en lage prijzen is dit geen groot probleem voor de markt, die nu weer aantrekt. Nu de productiecycli elkaar opvolgen, zullen de volumes binnenkort weer toenemen, maar de vraag op de markt (vooral in de VS) neemt toe (foodservice stelt zich meer open, wat helpt), zodat de markt de volumes in de komende maanden zou moeten kunnen absorberen.
China: Specialty tomaten steeds populairder bij Chinese consument
De laatste jaren zijn in China steeds meer hoogtechnologische kassen gerealiseerd en is het gebruik van high-end technieken voor de tomatenteelt op de Chinese markt gangbaarder geworden.
De levensstandaard van de Chinese consument wordt steeds hoger, waardoor mensen zich meer bewust worden van gezonde voeding. Deze tendens is tijdens de Covid-19-pandemie alleen maar toegenomen. Hoogwaardige tomatenvariëteiten met een hoge voedingswaarde genieten meer populariteit bij de consument. De paarse Yoom-tomaat heeft met succes zijn intrede gedaan op de Chinese markt. Ook enkele andere variëteiten kerstomaten worden door de plaatselijke consumenten positief onthaald.
Australië: Tomatenexport vorig jaar met 34% gedaald
In het jaar eindigend in juni 2020 werd in Australië 460.789 ton tomaten geproduceerd, volgens de laatste cijfers van Hort Innovation, waarvan 46% naar de verwerkende industrie ging. Het volume was twee procent lager dan het jaar ervoor, terwijl de waarde met 13% daalde tot 584,4 miljoen dollar. Ook de export daalde met 34% tot 658 ton en met 22% in waarde tot 2,9 miljoen dollar. De invoer daalde eveneens met 43% tot 1,2 miljoen dollar in waarde en met 12% in volume tot 2,9 ton. De daling van de productie kwam op een moment dat 86% van de Australische huishoudens aangaf verse tomaten te kopen. Hoewel tomaten het hele jaar door in het hele land worden geproduceerd en verkrijgbaar zijn, is er een groter aanbod van de herfst tot de lente.
Ondertussen investeerde TomatoesNZ in een promotiecampagne tijdens de piek van het zomerseizoen, van half november tot eind februari, toen het aanbod overvloedig was. Het doel van de social media-campagne was de aankoopfrequentie te verhogen door consumenten aan te moedigen tomaten toe te voegen aan hun wekelijkse boodschappenmandje, onder de nieuwe naam "NZ Tomatoes". De campagne werd als een succes bestempeld met ongeveer 10.000 engagements via de social media-platforms.
Voor volgende week op www.agf.nl: Overzicht wereldmarkt kleinfruit