Tholen – In de glastuinbouw brengen telers lucht vaak van onderaf in de kas. In de utiliteit precies andersom. Daar wordt lucht altijd van bovenaf een pand ingeblazen. Het zorgt voor een doeltreffende luchtverplaatsing en een goed binnenklimaat, voor mens of bedrijfsproces.
Ook telers willen een optimaal klimaat, maar dan voor de plant. In indoor- en vertical farming komen beide werelden samen en komt steeds meer exacte wetenschap bij het maken van een klimaat kijken. Of eigenlijk een microklimaat, want daar draait het uiteindelijk om wil een plant goed groeien. “Wij zien steeds meer discussies over microklimaat, terwijl dat aspect naar onze mening lange tijd te veel werd gebagatelliseerd. Ten onrechte, want het is heel complex. Alleen als de energie- en waterbalans van een plant klopt, groeit een plant goed. Voldoende luchtbeweging rond de plant is daarvoor cruciaal”, vertelt Gerjo de Zeeuw, directeur van KE Fibertec en KE GrowAir.
Luchtverdeelslangen in de kas
Minder ruimte, meer sturingsmogelijkheden
KE Fibertec is actief in de utiliteit, maar met KE GrowAir de laatste jaren in samenwerking met Orange Climate ook in de glastuinbouw en in indoor- en vertical farming. Daar brengt meer dan 135 klimaatervaring in.
Voor Orange Climate werkt Jeroen Verhagen als Business Unit Manager. Beide mannen zij het erover eens dat een veelgemaakte fout is om bij de bouw van een indoor- of vertical farm pas te laat aan het klimaat te denken. Jeroen: “In kassen, die de laatste jaren ook steeds hoger worden, heb je een ‘klimaatbuffer’, omdat de ruimte vrij groot is. De grootste verstorende factor is hier het buitenklimaat met temperatuur, luchtvochtigheid en zoninstraling. Met relatief eenvoudige technieken zoals luchtramen, schermen en ventilatoren én de juiste kennis kun je in de kas het klimaat regelen. In vertical farms heb je weinig tot geen invloed van buiten, waardoor er meer mogelijk is op het gebied van klimaatsturing. Die kansen moet je grijpen, maar wel op de juiste manier.”
Een luchtbehandelingskast met luchtverdeelslangen
Wat wil de plant precies?
Wat die juiste manier is, is nog wel een dingetje. Gerjo: “Er is heel veel onderzoek gedaan naar mens en klimaat. Van een mens is goed bekend welke luchtsnelheden, temperatuur en luchtvochtigheid wij op prijs stellen. Van planten weten we dat veel minder gedetailleerd. Toch denken wij, zelfs in een ogenschijnlijk al ‘ideale teelt’ nog ‘next level’ te kunnen gaan met nog betere voeding, nog beter licht én een nog beter microklimaat. Daarvoor is wel een stappenplan nodig, waarbij we waarschijnlijk nog maar aan het begin van de ontwikkeling daarvan staan.”
Luchtbehandeling bij een cannabisteelt
Hoewel beide mannen vooral technisch onderlegd zijn, is het uitgangspunt ook voor hen altijd de plant. Gerjo: “Hoe groot een plant is maakt bijvoorbeeld al veel uit. De optimale luchtsnelheid voor een cannabisplant van een meter is heel anders dan die voor basilicum of bladgroenten die veel lager blijven. Met een optimale luchtsnelheid is een plant in staat goed te verdampen. Dat vocht moeten wij uit de ruimte halen willen we een optimaal microklimaat creëren.”
Jeroen valt bij: “Wat vaak ook vergeten wordt, is dat een juiste klimaatoplossing ook een besparing op water- en CO2-gebruik oplevert. Allemaal aspecten om mee te nemen in de businesscase van telers. Daarom zitten wij graag vanaf het begin aan tafel, zodat op alle vlakken het beste teeltconcept kan worden uitgetekend.”
Luchtbehandeling bij kruidenopkweek
Meer teeltlagen niet altijd beter
Als voorbeeld van zo’n project waarbij beide mannen vanaf het begin aan tafel konden meepraten, noemen zij het project van Urban Farming Partners in Singapore. Daar wordt een vertical farm gebouwd. Gerjo: “Er stond daar al een pand, waarvoor de ideale teeltopstelling moest worden bepaald. De belangen lopen daarbij echter vaak uit elkaar. De telers wilden zoveel mogelijk lagen in de farm in de hoop op zoveel mogelijk productie. Vanuit onze kant hebben wij juist aangedrongen op niet té veel lagen, met inachtneming van de minimale hoogte tussen de teeltlagen om wel een optimaal microklimaat te kunnen maken.”
Hoe dichter de lagen op elkaar, hoe duurder vaak de installatie, vult Jeroen aan. “Met alle partners samen zijn uiteindelijk berekeningen gemaakt en daaruit zijn uiteindelijk minder lagen dan gepland gekomen. Komend voorjaar is de eerste oogst.”
Urban farming project in Singapore van Urban Farming Partners
Van utiliteit naar vertical farm
Veel kennis vanuit de utiliteit kan één-op-één ook in de kas, indoor of vertical farm worden toegepast. Gerjo heeft het idee dat in de nieuwere, vooruitstrevendere sector die indoor en vertical farming is, de theorieën uit de utiliteit makkelijker overgenomen worden. “In de glastuinbouw is veel meer historie waarop men terug kan vallen.”
In deze nieuwe sector is dat niet zo, ziet ook Jeroen. “Het is een andere industrie, waarin alles nog niet zover is uitgedokterd als in de glastuinbouw het geval is.” Op termijn verwacht Gerjo daarbij zelfs dat opgedane kennis vanuit vertical farms haar weg gaat vinden in de glastuinbouw, in plaats van andersom. “Zeker weten. De opmars van deze industrie stimuleert ook veel nieuwe onderzoeken. Niemand weet bijvoorbeeld nog precies wat 60, 65 of 70% RV met een gewas doet. De techniek is er al wel. Onze luchtbehandelingskasten kennen vanuit de utiliteit al ruim 2000 configuraties om uit te kiezen. De vraag is nu alleen nog waar welke configuratie gevraagd is.”
Voor meer informatie:
KE GrowAir
www.ke-growair.nl
info@ke-growair.nl
Orange Climate
www.orangeclimate.com
info@orangeclimate.com