De Europese Centrale Bank vreest de euro

De financiële markten zijn wereldwijd in afwachting van de vergadering van de Europese Centrale Bank (ECB) op donderdag. Tijdens deze cruciale vergadering komt de ECB met het vervolg van het opkoopprogramma (QE) dat eind december afloopt. De ECB gaat door uit vrees dat het stopzetten zware negatieve consequenties kan hebben voor de euro, zo schrijft Laurens Maartens van de Nederlandsche Betaal en Wisselmaatschappij.


De ECB koopt elke handelsdag voor bijna € 3 mrd. aan (staats)obligaties en andere activa om de Europese economie een steun in de rug te geven. Drie miljard euro per dag… Hoewel de economische groei in veel landen duidelijk aantrekt, is de bank niet van plan om binnenkort te stoppen met dit programma. In de aanloop naar de ECB-vergadering van komende donderdag werd al bekend dat de aankopen tot september of zelfs december volgend jaar worden doorgezet.
Toch houdt de financiële wereld in afwachting van de bijeenkomst de adem in. Alles wijst er namelijk op dat de ECB de omvang van de steunmaatregelen gaat terugschroeven. De grote vraag is: hoeveel. De meeste economen voorspellen dat het huidige bedrag van € 60 miljard per maand wordt teruggeschroefd naar € 20 à € 30 miljard.

Europese economie op eigen benen
De eurozone stevent dit jaar af op een economische groei van ruim 2%. Dat is een stuk beter dan het gemiddelde van 0,1% in de jaren voordat de ECB in 2015 het opkoopprogramma startte. Het heeft er alle schijn van dat de Europese economie straks weer op eigen benen staan. De belangrijkste reden waarom de ECB de aankopen toch langer doorzet is het signaal dat uitgaat van de aankondiging dat het stimuleringsprogramma op zijn eind loopt.
De volgende stap in de normalisering van het beleid is dan een verhoging van de rente. Een stijgende rente zal de waarde van de euro een duw in de rug geven. En daar zit de ECB niet op te wachten. Een duurdere munt zet een rem op de exportsector en dat vormt een bedreiging voor het mooie economisch herstel dat zich nu aftekent.

Vertragingstactiek
Begin september kreeg de bank al een voorproefje van wat er kan gebeuren als het opkoopprogramma wordt stilgezet. Indertijd kondigde de ECB aan dat het bij de komende vergadering de plannen hiervoor zou ontvouwen. Meteen na deze mededeling schoot de euro omhoog tot het hoogste niveau ten opzichte van de dollar in meer dan twee jaar.

De strategie van de ECB is er nu op gericht om de markt ervan te overtuigen dat een renteverhoging niet voor 2019 aan de orde komt. In de Verenigde Staten is de Federal Reserve ondertussen minder terughoudend met het opschroeven van de rente. Het meest waarschijnlijke scenario is nu dat de Amerikaanse rente eind volgend jaar op 2% staat. Het toenemende renteverschil met de euro maakt het aantrekkelijker voor partijen om hun vermogen in dollars aan te houden.

Stroomversnelling
Door het vooruitzicht dat een Europese renteverhoging langer op zich laat wachten dan waar veel marktpartijen op anticipeerden, is de Amerikaanse munt na een daling van 13% in de eerste acht maanden van 2017 sinds half december met 2% gestegen ten opzichte van de euro. Die recente opmars kan in een stroomversnelling komen wanneer de ECB zich donderdag op de vlakte houdt over bijstellingen aan de omvang en looptijd van het opkoopprogramma.
Aan de andere kant zal elke zinspeling op een einde aan de stimuleringsmaatregelen of een groter dan verwachte verlaging van het maandelijkse bedrag er juist toe leiden dat de euro de recente daling weer snel ongedaan maakt. Als grote verrassingen uitblijven, dobbert de wisselkoers waarschijnlijk zijwaarts door tot 1 november. Dan is de Federal Reserve namelijk weer aan zet.

Laurens Maartens (laurens.maartens@nbwm.nl) is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (www.nbwm.nl). Hij is in 1998 zijn loopbaan begonnen bij de Zwitserse bank UBS. Sindsdien is hij werkzaam geweest bij verschillende partijen in binnen- en buitenland. Hij geeft commentaar op de actuele valuta-ontwikkelingen in kranten, op websites en op de radio. Daarnaast verzorgt hij lezingen en trainingen voor ondernemers op het gebied van valutamanagement. Hij drukt daarbij deelnemers op het hart om vooral te kiezen voor eenvoudige en goedkope valutaproducten. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer. Deze informatie is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen via de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij NV.