Sinds enkele jaren is PFAS alomtegenwoordig in Vlaanderen. Het begon met de PFAS-verontreiniging in en rond de fabrieksterreinen van 3M, maar al snel bleek dat PFAS veel verder reikt dan de Oosterweel-site in Zwijndrecht. Ook verwerking van PFAS-houdend afval en het gebruik van brandblusschuim zorgen voor verspreiding van deze forever chemicals naar het milieu. Door verschillende omstandigheden hebben land- en tuinbouwbedrijven ook bijkomende kosten en grote zorgen. Er wordt vanuit de tuinbouworganisaties een schrijven gericht aan de overheden om te voorzien in een PFAS-schadefonds.
Bodems en water zijn belangrijk voor land- en tuinbouwers, wanneer deze hoge concentraties PFAS bevatten ondervinden zij hier impact van. Over de transfer van PFAS in bodem en water naar plant- en dierafgeleide weefsels is nog weinig geweten. Wel zijn er sinds 1 januari 2023 normen opgelegd voor eieren, vis, schaaldieren, tweekleppige weekdieren, vlees en eetbaar slachtafval. Voor plantaardige producten bestaan er op heden nog geen normen. Land- en tuinbouwbedrijven in de PFAS-risicozones moeten de richtsnoeren van het FAVV volgen en hun productie monitoren op PFAS. Zij hebben bijkomende kosten voor deze autocontrole en ervaren grote onzekerheid over de afzet van hun producten.
Onzekerheid over de afzet van producten
Die grote onzekerheid over de afzet van hun producten blijkt ook terecht te zijn. In de ruime omgeving van de Antwerpse haven zijn er al enkele bedrijven met dierlijke producten boven de normen. Deze bedrijven worden geblokkeerd en leiden grote (imago)verliezen door iets waar zij niets aan kunnen doen. Zij zijn hier niet de oorzaak, maar louter het slachtoffer.
De tuinbouworganisaties vragen naar een oprichting van een PFAS-schadefonds om getroffen bedrijven te vergoeden. Dit schadefonds moet de onkosten voor staalnames, bodemsaneringen, aansprakelijkheidsclaims en (imago)verliezen vergoeden, ook buiten de omgeving van 3M. Wie beroep doet op het PFAS-schadefonds moet de mogelijkheid behouden om beroep te doen op een schadevergoeding van de vervuiler.
In overleg met de overheid
Op het terrein zijn er heel wat onduidelijkheden voor land- en tuinbouwers, daarom vragen de landbouworganisaties ook aan de overheid om voldoende overleg en informatiedoorstroming naar de tuinbouwers te voorzien. Met het organiseren van informatiesessies in de risicozones moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn voor hun bedrijfsvoering. De tuinbouworganisaties zullen op korte termijn in overleg gaan met de overheid om hun eisen en bezorgdheden verder te duiden.
Bron: Boerenbond