De Nederlandse economie kan niet zonder arbeidsmigranten, maar de overheid en het bedrijfsleven moeten de toestroom met beleid veel meer beperken en sturen. Dat adviseert de Sociaal-Economische Raad (SER). Technologische innovatie en het activeren van mensen die nu nog geen baan hebben, zijn daarbij belangrijk. Tegelijkertijd moet de overheid harder optreden tegen misstanden met laagbetaalde buitenlandse werknemers, vindt de SER.
Het adviesorgaan van werknemers- en werkgeversorganisaties concludeert dat Nederland momenteel veel arbeidsmigranten toelaat voor werk dat weinig toegevoegde waarde heeft, terwijl de maatschappelijke kosten hoog zijn. De SER stelt dat de vraag naar arbeidsmigranten kan worden beperkt door technologische vernieuwingen, zoals oogstmachines in de tuinbouw, te stimuleren. Nu zijn er vaak nog obstakels, onder andere door hoge aanloopkosten.
Hogere boetes en strengere straffen
Om misstanden sneller te kunnen aanpakken, pleit de SER voor hogere boetes en de mogelijkheid voor de Arbeidsinspectie om bedrijven sneller stil te leggen bij overtredingen. Ook zou de overheid de positie van buitenlandse werknemers moeten verbeteren, bijvoorbeeld door te garanderen dat zij twee maanden recht hebben op het minimumloon.
Volgens de SER blijven arbeidsmigranten wel noodzakelijk. Hoogopgeleide kenniswerkers in sectoren als chip- en biotech dragen bij aan het verdienvermogen van Nederland. Daarnaast zijn arbeidsmigranten nodig in de zorg en voor het werk aan verduurzaming van het land.
Gerichter arbeidsmigranten naar Nederland halen
Het adviesorgaan adviseert de regering daarnaast om gerichter bepaalde groepen arbeidsmigranten van buiten de EU naar Nederland te halen en internationale studenten te behouden. De SER roept ook op om mensen die moeilijk aan werk komen te ondersteunen, zoals werklozen met een migratieachtergrond en arbeidsmigranten. Het negatieve effect hiervan voor de werkgelegenheid zal volgens de SER waarschijnlijk klein blijven, omdat veel Nederlanders al deelnemen aan de arbeidsmarkt.
Het SER-advies richt zich op drie doelen: het verbeteren van de rechtspositie van laagbetaalde arbeidsmigranten, het sturen van arbeidsmigratie die bijdraagt aan maatschappelijke opgaven en een toekomstbestendige economie, en het behouden van maatschappelijk draagvlak door schaarse voorzieningen toegankelijk te houden. Uiteindelijk kan het aantal werkzame internationale arbeidskrachten in Nederland hierdoor dalen, terwijl degenen die komen meer zekerheid en goede arbeidsvoorwaarden krijgen.
Bron: SER
