Vorig jaar is BelOrta voor het eerst aan de slag gegaan met de vermarkting van biologische aardbeien. Biologisch is tegenwoordig in veel productgroepen een veel voorkomende optie, maar onder aardbeien was het biologische aandeel moeilijker te vinden. Toch besloot biologisch teler David Hermans, die zijn aardbeien vermarkt via BelOrta, er vorig jaar, na veel testen, mee aan de slag te gaan.
"Er kwamen de nodige uitdagingen bij kijken, maar zeker onder de moeilijke weersomstandigheden van vorig seizoen kunnen we toch spreken van een succesvolle introductie," aldus de teler uit het Vlaamse Herk-de-Stad. Ook Gunther De Vadder (verkoop biologisch bij BelOrta) heeft vertrouwen in de stap, waarbij David één van de twee aangesloten telers van biologische aardbeien voor de coöperatie is.
Oogst 2024
Fruitbedrijf Hermans is in 2022 volledig overgestapt op biologisch, waarbij een groot deel van de grond (zo'n 9 hectare) aangewezen werd voor het biologische hardfruit. Hier teelt hij de appelvariëteiten Marnica en Boerenkamp en daarnaast ook biologische Conference peren. "Mijn vader had echter ook altijd aardbeien, wat ons teelttechnisch altijd wel lag," legt David uit. "Daardoor besloten we, in samenspraak met Gunther, dat we dit ook wel eens biologisch konden gaan proberen. Hierbij heb ik bewust gekozen voor een korte voorjaarsteelt in tunnels. Dan heb je veel minder problemen met plagen zoals trips of de Suzukivlieg."
"In de proeftuin van Proefcentrum Pamel deden ze al onderzoek naar biologische aardbeien, waarbij ik zelf ook wat opgezet heb. Aan de hand daarvan besloten we een kernproef te doen. Dat lukte eigenlijk verrassend goed, waardoor ik dan heb besloten alles in omschakeling te brengen," legt hij uit. De keuze voor het ras was, zo stelt David, daarbij wel belangrijk. "Er zijn niet veel telers die de overstap naar biologische aardbeien durven te maken, maar we waren ervan overtuigd dat met de juiste kennis en een goede rassenkeuze veel mogelijk was. Hierbij kwamen we al snel op de variëteit Falco uit. Ik heb vroeger in het gangbaar veel andere variëteiten gehad, waar het absoluut niet mee mogelijk was, maar hier hadden we toch vertrouwen in."
Oogst 2025 ten tijden van interview (Begin april)
Waarom het niet vaker op grootschalige wijze geprobeerd wordt? "Dat vind ik lastig, maar het speelt zeker mee dat je in bio moet werken op bestelling. Je gaat niet zomaar plukken zonder afzet, dus die commerciële onzekerheid is een drempel." Daarnaast koos hij bewust voor een teelt met weinig risico's. "Ik denk dat een teelt gedurende de zomer een stuk moeilijker is. Dan krijg je echt te maken met trips en Suzukivlieg, en voor die laatste hebben we nog altijd geen biologische bestrijding. Het is vast wel mogelijk met een zomerteelt, maar deze periode brengt niet alleen meer plagen, maar ook meer praktische uitdagingen. Hoe langer de teelt duurt, hoe moeilijker het is om je planten gezond te houden. Dan kan er van alles fout gaan. En vergeet niet: onkruidbestrijding moet volledig manueel gebeuren. Dat maakt het arbeidsintensief, zeker op grotere percelen. Meerdere hectare manueel onderhouden, dat weegt zwaar door."
Promoweek tijdens productiepiek
De commerciële zekerheid was ook voor Gunther vorig seizoen nog een ontdekkingstocht. "Als je voor het eerst op grote schaal met zoiets aan de slag gaat, moet je natuurlijk een aantal zaken nog onder de knie krijgen," legt hij uit. "Zeker de variëteit Falco heeft een korte en opvallende productieperiode. Deze geeft de eerste, tweede en de helft van de derde productieweek zeer grote aardbeien. Daarna worden ze dan kleiner, wat in het gangbaar 'normaal' wordt genoemd. Bovendien is er in de derde week een gigantische piek in productie. Je moet je voorstellen dat Falco in totaal zo'n 30 ton opbrengt op 4 tot 5 weken productie, maar in die derde week moet je denken aan 10 ton. Daar moet je wel afzet voor vinden."
"Dat was nog veel ontdekken. In biologische aardbeien zie je dat er veel lokaal geteeld wordt. Veel telers zien het namelijk als een tussenteelt, waarbij er in een bepaalde periode op elke hoek wel bio-aardbeien verkocht worden. Als er dan al lichte overproductie is, krijg je het moeilijk. Dit gaat niet naar de retail, maar het is er wel. Ik wil niet zeggen dat het een vechtmarkt is, maar je kunt de aardbeien dus niet zonder plan op de markt brengen. Extra volumes kun je dan niet via de geijkte bio kanalen opvangen, waardoor we aan de slag zijn gegaan om zekerheid in te bouwen. Zo hebben we er vorig jaar een Engelse klant bijgehaald. Deze heeft besloten zijn promoweek precies tijdens die piek in de derde week van productie te plaatsen. Zij hebben dan zelf weinig productie en ook Spanje is over de top, waardoor ze zich gecommitteerd hebben aan een mooi programma van begin tot eind. Daardoor zitten we nu op drie grote klanten. In Nederland, België en het VK, met daarnaast uiteraard wat natuurvoedingswinkels links en rechts. Daardoor hebben we die afzetzekerheid kunnen garanderen."
Kijken naar doordrager
Hierbij is het eerste seizoen dus naar tevredenheid gegaan. "Ik denk dat we in zeer moeilijke weersomstandigheden, met veel vocht en weinig licht, toch goede resultaten hebben gehaald. Eigenlijk in heel die periode heeft David geen last gehad van waterschimmel. De Falco is daarnaast zeer rood, wat men in gangbaar niet gewend is, maar in biologisch is deze toch goed verkocht. Onze telers hebben mooie volumes kunnen produceren en over de prijzen hebben we ook niet hoeven klagen. Eigenlijk hebben we louter positieve reacties mogen ontvangen van de klanten die vorig jaar met ons meegedaan hebben, waarbij de consument bereid leek te zijn de prijs ervoor te betalen," zegt Gunther.
Het betekent dat Gunther en David al met veel vertrouwen naar de komende jaren kijken. "Als je het goede ras hebt en continuïteit kunt waarborgen, is er een gat in de markt voor te vinden. Dat is met Falco gelukt, maar nu kijken we ook naar de doordrager Verity, waarmee we tot eind september door kunnen gaan," vervolgt Gunther. "Die produceert wel minder met zo'n 10 ton per maand, maar daarmee zouden we wel een stuk langer door kunnen gaan. Het is een stevige aardbei, vergelijkbaar met Falco, maar iets lichter van kleur, die we samen met David voorzichtig aan het testen zijn. Met Falco heeft het ook drie jaar geduurd voor we op de markt gekomen zijn als bio, waardoor we ook deze doordrager eerst als gangbaar af zullen zetten, waarna we stap voor stap willen gaan kijken of we kunnen uitbreiden." Wat betreft het nieuwe seizoen is David echter al enthousiast. "Met Falco verwachten we in de eerste week van mei weer te zullen starten en het ziet er goed uit. Ze staan mooi in bloei en na vorig jaar weten we dat we in bijna alle omstandigheden mooie volumes kunnen leveren."
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
David Hermans
Fruitbedrijf Hermans
Nieuwmolenstraat 4
3540 Herk-de-Stad, België
Tel.: +32 13 55 41 04
Gunther De Vadder
BelOrta
Mechelsesteenweg 120
B-2860 Sint-Katelijne-Waver, België
Tel.: +32 155 655 291
[email protected]
www.belorta.be