Tholen - De laatste jaren verschijnen er steeds meer verhalen in de AGF-sector over problemen in bedrijfsopvolging en alsmaar ouder wordende eigenaren in de land- en tuinbouw. De sector zou niet meer aantrekkelijk zijn voor jonge ondernemers. Toch blijven er wel degelijk jonge, gepassioneerde kwekers en telers over. Een voorbeeld hiervan is Mathias De Vestele, die sinds kort samen met zijn vriendin Lore zijn eigen hydro-slateeltbedrijf Delova heeft in het Vlaamse Pittem. "Er zijn meer dan genoeg uitdagingen waar je in de tuinbouw moedeloos van kunt worden, maar ik ben in deze sector opgegroeid en zou niets anders willen," zo vertelt de 25-jarige ondernemer.
Tot voor kort baatte Mathias nog samen met zijn broer Cedric het bedrijf Devo-Fleur in Jabbeke uit. Daar groeiden ze samen op in het teeltbedrijf van hun ouders, waarna ze op 18-jarige leeftijd besloten in de zaak te stappen. Begin 2024 besloot Mathias echter dat het tijd was voor een nieuwe stap.
"Dat heeft overigens niets te maken met mijn broer. We helpen elkaar nog altijd waar nodig, maar we wilden allebei onze eigen stappen maken, waardoor we nu beide zaakvoerder zijn van verschillende onafhankelijke bedrijven. Hij heeft nu de ruimte om door te groeien in de vollegrondsgroententeelt en voor mij kwam de kans op mijn pad om het prachtige bedrijf van Dominiek De Craemer over te nemen. Hij zocht een opvolger voor zijn bedrijf en ik was eigenlijk vrijwel gelijk verkocht."
"Lore en ik besloten de stap te wagen, waardoor Delova was geboren," zo vervolgt Mathias. "Daarbij krijgen we nog altijd veel hulp van Dominiek. We hebben een prachtig bedrijf met een areaal van 2,3 hectare van multicolor en kropsla in hydroteelt overgenomen, maar om daarbij de volledige bedrijfsvoering gelijk zelf te moeten doen is een gigantische stap. Dominiek bood vervolgens aan om ons een tijdje te blijven ondersteunen in het wel en wee van het bedrijf. Ondersteuning in de teelt, maar ook bij zaken als het klaarzetten van de leveringen en de communicatie naar de klanten toe. We willen namelijk echt verder gaan op de weg die Dominiek ingeslagen had. Het is dan fijn dat je in die omschakeling, maar ook in de communicatie naar bestaande relaties, je voorganger hebt die een helpende hand biedt. In de komende weken/maanden zullen we dit langzamerhand af gaan bouwen tot mijn vriendin en ik volledig zelfstandig het bedrijf uit zullen baten. Daarna heeft Dominiek overigens toegezegd dat ik altijd mag bellen als er iets is," zo lacht Mathias. "Ik denk dat we deze eerste stappen niet bij een beter bedrijf hadden kunnen zetten."
Meer ritme in hydro-sla
En waar Devo-Fleur zich voornamelijk richt op de vollegrondsteelt van prei en kropsla, zal Mathias nu dus volledig duiken in de hydroteelt van multicolor- en kropsla. "Dat is wel even schakelen. Natuurlijk ben ik wel bekend met de slateelt, maar de hydroteelt is toch compleet anders dan de vollegrondsteelt. Ik ben er echter ontzettend enthousiast over, want het hydro-verhaal stond me eigenlijk al een aantal jaar aan. Het grote voordeel is hierbij dat je mooi continu werk hebt. Je hebt minder last van klimatologische extremen, waardoor je een soort stabiliteit kunt creëren. 's Morgens oogsten we de sla, waarna we 's middags weer opplanten en dat ritme is heel fijn om te hebben. Zo staat het bedrijf jaarrond vol in productie," vertelt Mathias, die met Delova zijn sla vermarkt via de REO Veiling. "Bovendien helpen Cedric en ik elkaar nog in bepaalde aspecten, zoals logistiek. Daarbij is het fijn een goede relatie met een bedrijf in de buurt te hebben."
Toch blijven er ook in de hydro-slateelt voldoende uitdagingen. "Doordat er constante leveringen worden gevraagd, moet je ook zorgen dat alles tot in de puntjes geregeld is om aan deze leveringen te voldoen. Dat vraagt een zeer strakke planning. Daarnaast blijf je afhankelijk van een markt. We hebben dan wel constantheid en stabiliteit in productie, maar momenteel is de slamarkt gewoon dramatisch. Sinds de boerenbetogingen in België zijn de kropslaprijzen echt bar slecht. Dat maakt het natuurlijk ook uitdagend om te starten. Het is ook niet dat het even een dipje is, maar het houdt aan. Op het moment wordt soms de helft niet verkocht op de veiling en met prijzen van 15 eurocent schiet het sowieso niet op. Daar kom je niet mee uit de kosten."
Bestaansonzekerheid
"Wij werken dan wel met vaste prijzen, maar ik heb ook een stukje areaal vrij. Het is niet zo leuk als je deze aan 15 cent op de markt moet brengen. Dat kost je meer dan het je oplevert. Bovendien kan het als dit aanhoudt ook zorgen voor een daling in contractprijzen. We zullen altijd ons uiterste best doen om optimale kwaliteit te verzorgen en dan verwacht ik ook wel dat het uiteindelijk weer zal kantelen. De vraag is echter wanneer. Dat blijft afwachten. Traditiegetrouw komt met het zonnetje van de zomer ook de verkoop van sla in een positieve trend, maar niemand heeft een glazen bol."
Het maakt vooruitkijken wel moeilijk, zo stelt Mathias. "In de tuinbouwsector wordt er van je geëist constant door te blijven groeien en te investeren. Alleen dat is simpelweg niet te doen als je rendabiliteit constant schommelt. Ik ben nu gestart en de eerstkomende jaren gaan we vooral ervaring op doen en ons het bedrijf eigen maken. Toch blijf je uiteraard altijd de ambitie houden om verder te kijken, wat in de tuinbouw ontzettend moeilijk is. Door het inkrimpen van het aantal telers liggen er mogelijkheden voor jonge bedrijven als die van ons, maar de kosten worden hoger en hoger. Je kunt geen buffer opbouwen en als je na een investering dan een langere slechte periode hebt, komen velen er niet meer uit."
"Uiteindelijk hebben we hoge verwachtingen met Delova, maar je draagt daardoor wel altijd een bepaalde mate van bestaansonzekerheid met je mee. Misschien is het iets waar we mee moeten leren leven, maar ik denk dat we als sector ook moeten kijken hoe we ambitieuze ondernemers hierin kunnen helpen. Voor nu kijken wij stap voor stap naar de toekomst. Het is belangrijk jezelf niet voorbij te lopen, maar een toekomstbestendig bedrijf neer te zetten op een gezonde basis. Daar richten we ons de komende jaren op en dan zien we vervolgens wat de toekomst ons brengt. Ik heb nog wel een aantal jaar te gaan als teler," besluit Mathias.
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Delova
Egemstraat 92 B
Pittem, Belgie
[email protected]