Tholen - De agrarische sector heeft goede voorbeelden nodig om de huisvesting van arbeidsmigranten te stimuleren. Die voorbeelden zijn er steeds meer en zijn er ook al een tijdje. Wel moet daarvoor soms even over de eigen gemeentegrens heen gekeken worden.
In een dinsdagmiddag gehouden talkshow van de Werkgeverslijn land- en tuinbouw vertelde teler Geert-Jan van Tuyl over hoe hij een aantal jaar terug besloot het gemeentebestuur van zijn gemeente mee te nemen met de bus naar goede voorbeelden van huisvesting van arbeidsmigranten bij agrarisch ondernemers op het erf.
Op bezoek in Noord-Brabant zagen de bestuurders dat het kan, ondernemers die zelf arbeidsmigranten huisvesten. De vrees voor uitbuiting, omdat wonen en werken verweven raken en de ondernemer zowel werk als woning levert, kon het bezoek bij de gemeente wegnemen. Inmiddels heeft Kwekerij van Tuyl in Zaltbommel al zo'n vier jaar eigen huisvesting voor 40 arbeidsmigranten.
Voorheen werkten de telers met zes hectare glas voor de teelt van aardbeien en frambozen met uitzendbureaus die huisvesting voor medewerkers regelden en huurden de telers ook zelf woningen. In gesprek met de telers in de buurt en na het bezoeken van positieve voorbeelden veranderde de 'nee' van de gemeente in een 'ja'. Sindsdien krijgt Geert-Jan naar eigen zeggen vooral positieve reacties, onder meer omdat de druk op de woningmarkt in de gemeente is afgenomen.
Thomas Zwiers van de VNG en teler Geert-Jan van Tuyl
Extra wetgeving toont urgentie
In de talkshow bespraken naast teler Geert-Jan ook Eric Douma van LTO Nederland, Thomas Zwiers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Kees Pleijsier, procesregisseur huisvesting arbeidsmigranten voor gemeenten en regio’s, het onderwerp tijdens de Dag van de Agrarische huisvesting.
Het rapport Roemer, waarin aanbevelingen staan om beter met arbeidsmigranten om te gaan, kwam voorbij, net als certificeringen voor huisvesting (SNF en AKF) en wat er beleidsmatig nog aan zit te komen. Daarover vertelde Clementine Vooren namens het ministerie van Binnenlandse Zaken, waar ze hoofd van de afdeling Huisvesting Aandachtgroepen is.
De Wet goed verhuurderschap is sinds 1 juli van kracht én er komt ook een Wet Versterking Regie Volkshuisvesting aan. Daarmee beoogt de landelijke overheid gemeenten een stok achter de deur te geven zodat huisvesting, van onder meer arbeidsmigranten, nog meer prioriteit krijgt.
Als het van 'Den Haag moet', dan helpt dat, zo is de gedachte, al helpt het ook als brancheorganisaties en ook ondernemers zelf prioriteit geven aan het onderwerp. Met de eerste editie van de Dag van de agrarische huisvesting geven ze daar blijk van. "We zetten het onderwerp op de middenstip", aldus Eric.
Goede voorbeelden
Met meerdere werkbezoeken aan huisvestingslocaties dit jaar werd dat ook al gedaan. Maandag nog bij Drenthe Growers. Ook het verhaal van teler Stijn Kavelaar in een video tijdens de talkshow draagt bij. Hij is fruitteler in Noord-Brabant en was in zijn gemeente, Moerdijk, de eerste met huisvesting op eigen erf. "Goede huisvesting verdien je zeker terug", stelt hij, al benadrukt hij dat het geen verdienmodel hoeft te worden. Ook belangrijk: laten zien wat er gebeurt op zijn bedrijf. "Het is geen geheim."
Bij nieuwvestiging van bedrijven ging lange tijd wel aandacht uit naar realisatie van parkeerplaatsen, maar niet naar huisvesting van medewerkers, vaak arbeidsmigranten. Dat is wel aan het veranderen, ziet Kees. Agrarische ondernemers hebben hierbij oplossingen voor bijvoorbeeld de druk op de woningmarkt, mits zij op eigen erf mogen huisvesten.
Inge Bergsma-De Vries tijdens het werkbezoek in het kader van de Dag van de agrarische huisvesting aan Drenthe Growers.
Certificeringen
Die huisvesting kunnen ze ook certificeren. Op dit moment met twee keurmerken. Een vraag was hoe ver het staat met een samensmelting van zowel SNF als AKF. Eric vertelde hoe men druk bezig is de certificeringen gelijk te schakelen.
Een uitdaging is hierbij nog de component seizoensarbeid. Roemer plakt op het begrip seizoensarbeid de termijn van 4 maanden, terwijl in de praktijk dat vaker 7 maanden is. Voor AKF is een vereiste dat medewerkers in eigen dienst zijn. Bij SNF niet. Voor AKF is het handhaven van goed werkgeverschap een belangrijk punt, zegt Eric, die ook voorzitter is van AKF. Met Geert-Jan zat aan de talkshowtafel een ondernemer die voor het AKF-keurmerk koos.
Dat er overigens momenteel twee certificeringen zijn is volgens Eric geen probleem. Een groter probleem wat hem betreft is de grote hoeveelheid huisvestingslocaties zonder certificering. Ondanks alle goede voorbeelden kan een kwaliteitsslag altijd nog gemaakt worden. Maatwerk is hierbij een veel genoemd begrip, zo bleek ook tijdens het werkbezoek aan Drenthe Growers.
Teler Stijn Kavelaar liet in een video tijdens de talkshow zien hoe hij eigen huisvesting heeft gerealiseerd.
Geen arbeidsmigranten? Utopie
Een laatste onderwerp was de verkiezingsuitslag. Komt arbeidsmigratie onder druk te staan? Alle talkshowdeelnemers zijn het erover eens dat arbeidsmigranten erg belangrijk zijn voor Nederland. Zonder arbeidsmigranten draaien is, in de woorden van Eric, 'een utopie'. Al neemt dat niet weg dat het ook goed is te kijken naar onder meer robotisering, vindt Thomas. "Er is geen oneindige bron aan arbeidsmigranten." Maar de arbeidsmigranten die komen, die moeten gekoesterd worden met ook goede huisvesting.