Waarnemers zijn het erover eens dat klimaatverandering de grootste uitdaging is geworden waarmee de Marokkaanse tuinbouw wordt geconfronteerd. Die these wordt ook bevestigd door telers die ter plaatse al te lijden hebben onder klimaatverstoringen.
Aanhoudende droogte, acute waterschaarste en extreme temperaturen zijn in veel delen van het land een factor waarmee ondertussen rekening moet worden gehouden, vooral in de regio Souss Massa, waar de temperatuur afgelopen augustus een recordhoogte van 50,4 graden bereikte. Hele velden lagen er verschroeid bij, wat voor een vertraging van het Marokkaanse seizoen zorgde.
Als gevolg van de steeds ongunstigere weersomstandigheden gaan er stemmen op om het kasteeltmodel te heroverwegen en in te zetten op verdere modernisering. Het is een netelige kwestie, want de discussies daaromtrent zijn al geruime tijd aan de gang, zonder dat er duidelijke beslissingen worden genomen.
Volgens verschillende telers kunnen ze dergelijke investeringen niet aan, willen ze ondertussen winstgevend blijven, zeker niet in de economisch kwetsbare tomatensector. Maar wat als telers geen keuze hebben? Samir Belhouari, directeur van Horti Sud, een Marokkaanse techniekleverancier, gaat in op de vraag.
"De meest gebruikte kassen in Marokko, en met name in de regio Souss Massa, zijn Canarische kassen van het Almería-type, met of zonder goten voor het opvangen van regenwater. Maar dit model kan zich niet verder aanpassen aan de huidige klimaatveranderingen, het loopt tegen zijn grenzen aan. De nieuwe klimatologische realiteit en de wens van grote telers om jaarrond te telen vereisen de overstap naar een volgend kasmodel, dat beter geschikt is voor extreme weersomstandigheden en voor zowel winter- als zomerteelt."
"Er zijn zeker economische beperkingen voor vele telers, omdat hun huidige teeltmodel geen nieuwe, winstgevende investeringen toestaat. Maar wie de investeringen niet doet, ziet de gewassen gewoon verschroeien door de hitte", vervolgt Belhouari. Op het hoogtepunt van de hittegolf in Souss Massa liepen de temperaturen in de kassen op tot 70°C overdag en tot meer dan 45°C 's nachts. En dat drie dagen lang, zodat hele gebieden met tomaten en vroege groenten verschroeiden.
Tussenoplossing
Ergens tussen de Canarische kassen en de voor de telers te dure hightech modellen in biedt Horti Sud een tussenoplossing aan. "We bieden upgrades zoals schermen met schaduwgaas en mistsystemen. De netten worden over de kassen gespannen en beperken de invloed van zonnestraling, waardoor de temperatuur in de kassen daalt maar de opbrengst wel kan toenemen door de absorptie van de lichtgolven die nodig zijn voor de fotosynthese. Het mist- of vernevelingssysteem sproeit water in de kassen, dat verdampt en de temperatuur verlaagt. Het water wordt gefilterd, op een druk van 5 bar gebracht en naar sproeiers geleid die boven de gewassen zijn geïnstalleerd. Het systeem verbruikt voornamelijk energie voor de overdruk van het water en omdat het systeem maximaal één maand per jaar wordt gebruikt, zijn de kosten verwaarloosbaar, vergeleken met de kosten van irrigatie die gedurende het hele groeiseizoen wordt toegepast", legt Belhouari uit.
Deze oplossingen zijn voldoende gebleken om de gevolgen van de hittegolf tegen te gaan, concludeert Belhouari. "Telers die midtechoplossingen hadden ingezet, hebben hun gewassen kunnen redden. De grootste beperking blijft de beschikbaarheid van water, nodig voor de verneveling."
Voor meer informatie:
Samir Belhouari
Horti Sud
Tel: +212 5 28 24 51 86 (Marokko)
[email protected]
www.hortisud.com
