Tholen - Een watergeefsysteem is eigenlijk een ketting met verschillende onderdelen: waterpomp, leidingen, enzovoort. Een cruciaal onderdeel in die ketting is het filter. “Die mag eigenlijk niet stukgaan, en als het stukgaat, moet je het heel snel kunnen repareren. Het SAF-filter is zo robuust dat het eigenlijk niet kapot kan,” vertelt Stefan Bakker, product manager bij Netafim. Het van oorsprong Israëlische bedrijf introduceerde pas een nieuwe, verbeterde versie van het SAF-XN-filter.
Het SAF-XN-filter is een typisch product voor de Nederlandse markt: hier stellen we hoge eisen aan watersystemen, die vaak, net als de kas waar ze onderdeel van zijn, hightech zijn. Maar Stefan ziet inmiddels ook een fikse markt voor de export. “Nederlandse kassenbouwers nemen het filter vaak mee als ze projecten wegzetten in het buitenland. In dat opzicht is het SAF-XN-filter als een motorblok van een auto die wordt geëxporteerd.”
Van industrie naar tuinbouw
Het SAF-XN-filter is een industrieel filter, gebaseerd op een filter dat onder meer ook in koeltorens en in de scheepvaart wordt gebruikt – daar mogen processen absoluut niet uitvallen. Bij toepassing in de glastuinbouw liep Netafim tegen specifieke uitdagingen aan.
“Wij zijn de enige sector die het filter bouwen op PVC-leidingwerk in plaats van op staal. Zet je hem op stalen buizen, dan hoef je het filter niet te ondersteunen. PVC is niet sterk genoeg om het filter te dragen, dus moesten er steunen onder geplaatst worden. Amiad, de fabrikant van het filter, was niet bekend met dat principe van bouwen op PVC-leidingen, dus dat had nog wat voeten in de aarde, maar uiteindelijk is dat helemaal goed gekomen.”
‘Boven verwachting’
Inmiddels zijn we een half jaar verder sinds de introductie van het nieuwe filter. “Zowel het aantal klanten als het aantal stuks dat we wegzetten, is boven verwachting hoog.” Dat het nieuwe filter zo populair is, zit hem in kleine dingen. “Het is geen rocket science, maar het werkt allemaal wel een stuk prettiger. Zo hebben we in het nieuwe model een luikje ingebouwd om onderhoud veel makkelijker te maken.”
Nog een belangrijke update is dat de serie SAF-XN-filters niet langer bestaat uit vier verschillende modellen, maar nu één model heeft, waarvan alleen de maat iets anders is: er is een met 1500 cm2, 3000 cm2 en 4500 cm2 schermoppervlakte. “Je kan tijdens het gebruik van het filter ook gewoon door met de productie, want die schermen worden automatisch schoongemaakt door een soort kleine stofzuigertjes.”
Continu bijleren
In de 26 jaar sinds het SAF-filter voor het eerst op de markt verscheen, is er veel veranderd. “En we leren steeds bij. Een voorbeeld: we kwamen er onlangs achter dat het filter meer water aankan dan we altijd dachten. Het advies was altijd om bijvoorbeeld iedere 10 kuub te spoelen, maar in de scheepvaart jagen ze er zo 40 kuub doorheen, ze spoelen er continu mee – dat kan zo’n filter kennelijk dus aan zonder direct kapot te gaan. Dat is weliswaar niet de bedoeling, maar het is goed om te weten dat overbelastingssituaties niet meteen tot grote problemen leiden.”
Prakken in de knikkerbaan
Vervolgens benoemt Stefan de ‘stip aan de horizon’ van het product, waar het volgens hem uiteindelijk allemaal om draait. “Onderdelen die je niet nodig hebt, moet je weglaten. Een filter kan je niet weghalen, om te voorkomen dat druppelaars en sproeiers ook maar een klein beetje verstoppen.”
Stefan heeft het daarbij over twee factoren: de grootte van de vervuiling, en het ‘knikkerbaaneffect’. “Een filter is niets anders dan de vergiet in je keukenkastje. Als je je eten afgiet, is er een deel wat achterblijft, en een deel wat er toch doorheen komt – ga je vervolgens prakken, dan komt er meer doorheen.”
Dan komt de knikkerbaan om de hoek kijken. Daar zit onderin een trechter, en als er één voor één een knikker ingaat, is er niets aan de hand. Maar gooi je een hele hand knikkers tegelijk erin, dan verstopt de boel. “Dat heb je bij druppelaars ook: een paar vuildeeltjes gaan er gewoon doorheen, maar komen er te veel deeltjes tegelijk, ook al zijn ze klein genoeg, dan verstopt de druppelaar toch. Ga je verkeerd om met je filter, dan ga je de zachte biologische vervuiling ‘prakken’, en dan krijg je dus die verstoppingssituaties.”
In het SAF-XN-filter is het scherm op zo’n manier ‘geweven’ dat door de gaatjes van bijvoorbeeld een 30 micron scherm slechts een kwart van een haar past. “Sinds het eerste SAF filter zijn we met die weeftechnieken ook weer dertig jaar verder. Die filteren dus veel beter – we kunnen de schermen preciezer maken qua doorlaat, maar we kunnen de schermen ook zo maken dat de vervuiling er beter op blijft liggen. Dan zijn we zo min mogelijk aan het prakken.”
Waterfootprint
Tot slot illustreert Stefan nog even op een andere manier de stappen die zijn gemaakt, aan de hand van de waterfootprint van een tomaat. “Slechts 1 procent van het water op aarde is zoet en bruikbaar. Dus watergebruik moet je kritisch bekijken. In Italië heb je het in de tomatenteelt voor blikjes puree over een footprint van 600 liter per kilo. In de foliekassen in Almeria praat je over 150 liter per kilo. In Nederland doen we het met ongeveer 10 liter water per kilo.”
Hoe meer hightech, hoe lager dus de waterfootprint. “Dat is waar we in Nederland mee bezig zijn: het verschil tussen vollegrond en kassen, zeker hightech kassen. Ik ken geen land waar de voedselproductie op zo’n hoog niveau ligt als Nederland, zowel in de kas als in de vollegrond.”
Voor meer informatie:
Stefan Bakker
Netafim
Aartsdijkweg 22
2676 LE Maasdijk
T: +31 174 525444
M: +31 6 13237160
[email protected]
www.netafim.nl