Het aantal uitzenduren in de personeelsbemiddelingsbranche krimpt in 2023 naar verwachting licht, door een combinatie van een afkoelende economie en aanhoudende personeelsschaarste. Nieuwe regelgeving en een structureel krappe arbeidsmarkt zetten het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk. De behoefte aan flexibele inhuur van personeel blijft, alleen zal deze op een andere, meer verantwoorde manier, worden ingericht dan in de afgelopen jaren het geval was.
Goed werkgeverschap wordt belangrijker. Ook flexibele arbeidskrachten hebben recht op een eerlijke beloning, meer zekerheid en een duurzame inzetbaarheid. Zo wordt het voor uitzendorganisaties interessanter om een grotere rol te pakken op het gebied van arbeidsmobiliteit tussen krimp- en groeisectoren. Bijvoorbeeld door zich meer te richten op het begeleiden van uitzendkrachten gedurende hun gehele loopbaan. Dit blijkt uit het nieuwe vooruitzicht flexbranche van ING Research.
Volume flexbranche krimpt in 2023
Het aantal uitzenduren in de gehele flexbranche, bestaande uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers, krimpt in 2023 naar verwachting met 2%, na twee jaren van forse groei. Met een economische groei die in 2023 naar verwachting sterk terugvalt van 4,2% in 2022 naar slechts 0,4%, neemt ook de vraag naar flexwerkers af. Bovendien zorgt de structureel krappe arbeidsmarkt voor een rem op de groei. Het blijft voor veel flexbedrijven immers lastig om geschikte kandidaten te vinden. Tegelijkertijd wordt de terugval enigszins getemperd doordat er, mede door de personeelsschaarste, vraag blijft naar werving & selectiediensten, onder meer vanuit de overheid en semipublieke sector.
Inhuur flexkrachten valt stil
Dankzij een sterke economische groei van 4,2%, bleef de vraag naar flexwerkers vooral in de eerste helft van 2022 hoog. Door de lichte economische krimp in het derde kwartaal 2022 en de hoge inflatie maken bedrijven richting het einde van het jaar echter een pas op de plaats met de inhuur van personeel. De groei van het aantal uitzendbanen (jaar op jaar) vlakte in het derde kwartaal dan ook af ten opzichte van de voorgaande kwartalen. Door de toegenomen kans op een recessie verwachten flexorganisaties dat bedrijven in eerste instantie ook in de eerste helft van 2023 terughoudend zullen blijven met de inhuur van flexkrachten. Minder dan de helft van de ondernemers in de flexbranche verwacht in 2023 dan ook een hogere omzet te realiseren. Naar verwachting zijn het vooral de specialistische uitzenders en detacheerders in krappe beroepen die in 2023 goede zaken blijven doen.
Personeelsschaarste zet rem op groei
De grootste uitdaging voor de flexbranche is de krapte op de arbeidsmarkt. Ondanks dat de werkloosheid in 2023 naar verwachting licht oploopt, blijft de arbeidsmarkt, onder meer door de vergrijzing, de komende jaren structureel krap. In 2022 ervaart bijna twee derde van de flexbedrijven de personeelsschaarste als een belemmering. Dit betreft zowel het vinden van personeel voor de eigen organisatie als voor opdrachtgevers. De structureel krappe arbeidsmarkt zorgt ervoor dat het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk staat doordat volumes steeds moeilijker zijn te realiseren. Dit geldt met name voor de grote generieke flexbedrijven die vooral volumegedreven zijn. Immers, door het personeelstekort stokt de toestroom van (nieuwe) uitzendkrachten en daarmee ook de groei. De kleinere, specialistische uitzenders hebben hier weliswaar ook last van, zij het in mindere mate.
Strategische keuzes noodzakelijk
Flexbedrijven ontkomen er niet aan om duidelijke strategische keuzes te maken om ook in de toekomst bestaansrecht te hebben. Daarbij biedt de structureel krappe arbeidsmarkt ook weer nieuwe mogelijkheden. Zo wordt het voor uitzendorganisaties interessanter om te investeren in goed werkgeverschap om uitzendkrachten langdurig aan zich te binden, bijvoorbeeld door ze direct een vast contract aan te bieden. In de afgelopen tien jaar waren uitzenders daar zeer terughoudend mee. Het aantal uitzendkrachten met een vast contract (fase C of 4) is in tien jaar tijd weliswaar verdubbeld van 2% naar 4%, maar daarmee nog altijd relatief laag. Verder kunnen flexbedrijven door middel van opleidingen en loopbaanbegeleiding een grotere rol pakken op het gebied van arbeidsmobiliteit tussen krimp- en groeisectoren. Ten slotte kunnen ze vanwege hun marktkennis bedrijven adviseren op het gebied van het slimmer indelen van werk om zo alsnog personeel te kunnen vinden.
Behoefte aan flexwerk blijft, alleen in een andere vorm
"Het is duidelijk dat de flexmarkt in de huidige vorm niet langer volledig naar behoren functioneert", stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom Services bij ING Research. "Het zijn de werknemers met onzekere flexibele contracten en zzp’ers die het meest kwetsbaar zijn en bij de eerste de beste economische tegenslag worden ontslagen. Bovendien is uitzenden, door de sterke concurrentie, verworden tot een lage marge-business. Alleen daar red je het niet meer mee, tenzij je specialistisch bent of in een nichemarkt opereert. Hierdoor lijkt het dat de sector weinig tot geen bestaansrecht meer heeft, maar dat is zeker niet het geval. De behoefte aan flexwerk blijft, zowel bij bedrijven als bij werkenden, alleen zal deze op een andere, meer duurzamere manier, worden ingericht dan in de afgelopen jaren het geval is geweest. Goed werkgeverschap wordt belangrijker. Ook flexibele arbeidskrachten hebben recht op een eerlijke beloning, meer zekerheid en een duurzame inzetbaarheid."
Lees hier het hele vooruitzicht
Bron: ING