Tsjechië staat onderaan de lijstjes als het gaat om de hoeveelheid groenten die per hoofd van de bevolking per jaar wordt gegeten. Daarom heeft Farma Bezdinek altijd een duidelijk doel voor ogen gehad bij de oprichting van het bedrijf: de Tsjechische bevolking te voorzien van duurzame, jaarrond en lokaal geteelde groenten. "Ik had een agrarische opleiding en heb mijn hele professionele carrière in de snelle wereld van consumentengoederen gewerkt," zegt Jan Fucik, operations manager van Farma Bezdinek. "Toen ik Jiří Stodůlka ontmoette en over het concept hoorde, heb ik niet getwijfeld toen hij me vroeg hier te komen werken. De rest is geschiedenis!"
Jan Fucik, operations manager van Farma Bezdinek
Gestopt met belichten
Het bedrijf begon in 2018 met een kas van 5 hectare. Een jaar later werd er een tweede kas van 6 hectare aan toegevoegd. "We telen kleine pruimtomaten van de variëteit Sweetelle en grotere trostomaten van de variëteit Marinice," zegt Milan Kula, een agronomist van Farma Bezdinek. "Voorheen gebruikten we kunstmatige verlichting voor onze gewassen. Maar nu de energieprijzen zo zijn gestegen, hebben we onze strategie moeten aanpassen. Daarom hebben we de lampen uitgeschakeld en zijn we overgestapt op alleen een zomerproductie. Tenminste, als er voldoende zonlicht is uiteraard."
De meerderheid van de door Farma Bezdinek geteelde tomaten komen op de lokale markt terecht. "In 2022 hebben we wel een deel van onze tomaten geëxporteerd, omdat we van juni tot augustus een overproductie hadden," zegt Milan. Maar in het huidige scenario is een overproductie tijdens de zomermaanden wel te verwachten. "Dat komt omdat alle Europese telers met dezelfde hoge energieprijzen te maken hebben. Ze zullen zich daarom vaker richten op meer productie in de zomermaanden."
Constante leveringen
Telers zoals Farma Bezdinek zijn daarnaast heel belangrijk voor de voedselketen in de Tsjechische Republiek. "Ik schat dat er ongeveer 60 hectare aan moderne kassen zijn in het land," zegt Jan. "Op ongeveer 10 hectare worden trostomaten geteeld, de rest is voor cherrytomaten. Daarnaast is er nog 8 hectare voor de teelt van komkommers. Al die groenten komen op de lokale markt terecht. Tegelijkertijd verwachten we dat het areaal voor trostomaten volgend jaar nog zal toenemen."
Hij zegt ook dat consumenten in Tsjechië niet veel toegang hebben tot verse producten. "We willen dat veranderen door hen te voorzien van smakelijke, lokaal geteelde tomaten," zegt hij. "Bij Farma Bezdinke zijn we ervan overtuigd dat een duurzame teeltomgeving noodzakelijk is, iets wat we niet alleen voor onszelf doen, maar ook voor toekomstige generaties."
Daarom willen ze ook graag residuvrije groenten telen. "Vanaf het begin zijn we ervan overtuigd geweest dat dat de manier is om voedsel van hoge kwaliteit te produceren. Het teeltproces is ingewikkelder en duurder. Helaas zien we dat de productprijs voor consumenten vaak nog de belangrijkste factor blijft. Soms meer dan de kwaliteit."
Een uitdagende markt
Dat is gezien het huidige wereldwijde scenario ook wel logisch. "Dit zijn natuurlijk moeilijke tijden," zegt Jan. "In Tsjechië is de inflatie naar 20% gestegen en huishoudens hebben steeds minder geld te besteden. Ik verwacht dat het volgend jaar nog veel moeilijker zal worden." Maar toch weerhoudt dat het bedrijf er niet van om gezondere eetgewoontes te blijven promoten in het land. "Ondanks alle gebeurtenissen investeren we nog altijd veel tijd om mensen uit te leggen dat het belangrijk is om verse groenten te eten. Daarom stellen we social mediacampagnes samen en organiseren we rondleidingen in onze kas, zodat consumenten leren hoe ze worden geteeld. We zien dat mensen graag meer willen leren over de kasteelt en de groenten die we produceren, evenals over de voordelen van een veranderd eetpatroon."
"In Tsjechië zijn we ons ervan bewust dat geavanceerde tomatenkassen nog altijd een nieuwigheid zijn," zegt hij. Dit kan een uitdaging vormen als het aankomt op de implementatie van innovatieve systemen in de kas. "We zien meerdere manieren voor ons waarop de technologie ons in de kas kan ondersteunen. We geloven sterk in kunstmatige intelligentie om de gaten in onze kennis op te vullen, zodat we betere telers kunnen worden. We realiseren ons ook dat we veel informatie en gegevens nodig hebben om de beste planten te kunnen telen. Daarvoor hebben we nauwkeurige sensoren nodig, voor eigenlijk alles van de wortelzone en de pH-waarde tot aan de waterinhoud. Daarnaast zien we prachtige mogelijkheden om het gebruik van robots in een kas effectiever te maken. Niet om de medewerkers te vervangen, maar om hen efficiënter en nauwkeuriger te laten werken."
Het veranderen van het voedsellandschap in Tsjechië is een langetermijnproces. Maar de activiteiten van Farma Bezdinek gaan verder dan de grenzen van het land. Daarom werken ze samen met Eat This. "We zijn erg blij met onze samenwerking met Eat This," zegt Jan. "Daardoor kunnen we bruggen bouwen met andere collega's in de tuinbouwsector en het algemene publiek. Om ons doel te bereiken, moeten we geduld hebben. Dat motiveert ons, evenals de impact die we maken in de levens van mensen."
Voor meer informatie:
Farma Bezdinek
Jan Fucik
jan.fucik@farmabezdinek.cz
www.farmabezdinek.cz/en/
EatThis.
Renee Snijders
renee@nethwork.info
www.eatthis.info