Virussen in de teelt zijn van alle tijden. Sinds twee jaar waart het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) rond in de glastuinbouwsector. Het lid van de tobamovirusfamilie is een écht hardnekkig virus dat zich niet zo makkelijk laat bestrijden.
Al tientallen jaren wordt onderzoek gedaan naar ontsmettings-methoden tegen tobamovirussen. Die virussen maken het telers namelijk ook al tientallen jaren lastig. Met ultrasoon geluid is er ook al jarenlang een techniek tegen dergelijke virussen én volgens Kees Luykx van Luykx Ultrasound ook tegen ToBRFV. "Inmiddels hebben we een ultrasoonzender met een dermate hoog wattage dat tobamovirussen in drain- en/of gietwater bestreden kunnen worden."
Onderzoek
Tegen tobamovirussen waaronder ook het tomatenmozaïekvirus (ToMV) en het tabaksmozaïekvirus (TMV) worden vele ontsmet-tingsmethoden gebruikt ziet Kees in de praktijk. Naar veel van deze technieken is ook wetenschappelijk onderzoek gedaan om te kijken wat het effect van een techniek op o.a. de bovengenoemde virussen is.
"In onderzoek uit 2013 werd gekeken naar azijnzuur, waterstofperoxide, zoutzuur, natriumhypocloriet, droge hitte, een warmwaterbehandeling, ozon en UV-ontsmetting", somt Kees op. "UV-ontsmetting kwam als een van de minst effectieve behandelingen tegen tobamovirussen uit de bus. Ontsmetting met UV gaf hier een vermindering van pathogenen tussen de 27 en 12 procent. Dat betekent dus dat 73 tot wel 88 procent van de aanwezige virussen volledig intact bleef ná UV-behandeling."
Volgens Kees is het aannemelijk dat bestraling van virussen met UV door water slechter zal verlopen dan bij de hierboven in het aangehaalde onderzoek bestraling door lucht. Belangrijk, omdat ToBRFV wateroverdraagbaar is, waardoor Kees focust op bestrijding van het virus in drain- en/of gietwater. "UV-licht verplaatst zich moeilijker door water dan door lucht. Dit als gevolg van aanwezige vervuiling van het water. In de praktijk houdt dit in dat drainwater met virussen, bijvoorbeeld ToBRFV, na de UV-ontsmetter nog in grote hoeveelheden virussen bevat die weer terug de kas in gaan. Dan is het volgens mij niet de vraag óf het virus toe zal slaan maar wanneer."
Een blik op het virus dankzij een elektronenmicroscoop. Links het virus intact, rechts na behandeling met ultrasoongeluid in diverse stukken gebroken.
Ultrasoon: niet 'nieuw'
Terug naar de ultrasoontechniek. Daarnaar werd ook onderzoek gedaan, in 1951 zelfs al. Daaruit bleek, zo vertelt Kees, dat ultrasoon geluid (tobamo)virussen kan breken en volledig onschadelijk kan maken. "De techniek bestaat dus al tientallen jaren en is vrijwel onveranderd succesvol. Op de afbeelding (hierboven) zie het TM-virus, het tabaksmozaïekvirus. Dat is door ultrasoongeluid gebroken en onschadelijk gemaakt, zo zie je rechts. Links, voor de behandeling, is het virus nog in tact."
Kees zelf deed al onderzoek met USAF, de ultrasoontechniek die hij produceert, voor bestrijding van het PIAM-virus (Plantago asiatica mosaic virus) in de lelieteelt. "Daarin werd m.b.v. USAF het virus volledig onschadelijk gemaakt."
Nog krachtiger ultrasoon geluid
Tot nu toe was het niet mogelijk ultrasoongeluid op praktijkschaal toe te passen. "Voldoende sterke onderwaterzender ontbraken", legt Kees uit. "Nu hebben we zo'n zender ontwikkeld met een veel hoger wattage dan de tot nu toe gebruikelijke 100 Watt. Daarmee ontwikkelen we een dusdanig hoog vermogen dat tobamovirussen in drain- en/of gietwater effectief bestreden kunnen worden. Daardoor is het mogelijk water van schadelijke virussen en andere pathogenen, zoals bacteriën en schimmels, te ontdoen."
ToBRFV houdt de gemoederen flink bezig en dus is de doorbraak in ultrasoontechniek belangrijk voor de geplaagde tomatentelers met het virus en de dreiging van besmetting volgens Kees. Maar ook bacteriën en schimmels kunnen worden bestreden met de ultrasoontechniek. "USAF kan het uitvalpercentage als gevolg van crazy roots verlagen. Hierdoor kunnen telers een meeropbrengst realiseren, dankzij een lager aantal pathogenen in het gietwater. De extra omzet en minder uitval maken dat de terugverdientijd van USAF-apparatuur laag is. Een ROI, return on investment, van minder dan een jaar is mogelijk."
Voor meer informatie:
Luykx Ultrasound bv
Dorsvlegel 10
1648 HX De Goorn
www.ultrasoundinfo.nl
mail@ultrasoundinfo.nl
Kees Luijkx
kees@ultrasoundinfo.nl
+31 (0) 6 535 12 961