De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft marge-onderzoek gedaan in o.a. de tomatenmarkt en de resultaten van dat onderzoek afgelopen vrijdag gepresenteerd. Enkele conclusies uit het onderzoek zijn dat supermarkten 4% verlies maken op biotomaten en dat telers in zijn algemeenheid de tomatenmarkt als ondoorzichtig ervaren.
LTO heeft al gereageerd op de resultaten. De brancheorganisatie, die o.a. namens Glastuinbouw Nederland spreekt, vindt de monitor 'nog te weinig zeggen over de werkelijkheid'.
Financiële kant van omschakelen
In het onderzoek, op verzoek van het ministerie van LNV door de ACM uitgevoerd in samenwerking met Wageningen Economic Research, duikt men in de cijfers en de keten. Gekeken is o.a. of het voor telers financieel mogelijk is duurzamer te gaan telen.
De winstmarges, zo becijferen de onderzoekers, verschillen niet zoveel tussen biologische en gangbare tomaten. In beide gevallen gaat het om 10-20%. De meerkosten van biotelen komen in de prijs van biotomaten terug. Wel is de markt, die groeit, gevoeliger voor schommelingen in aanbod.
De grootste belemmering voor omschakelen naar bio is de investering die ervoor nodig is, zo geven de telers in het onderzoek aan. Daarnaast worden ook hogere teeltkosten en een lagere productie genoemd. Een knelpunt is o.a. de omschakelperiode naar biologische gecertificeerd telen van twee jaar, waarin wel de kosten, maar niet de meeropbrengst aan de teler ten deel valt.
Reactie brancheorganisaties
Volgens de brancheorganisatie bevatten de eerste resultaten van de monitor nog te veel onduidelijkheden om harde conclusies te kunnen trekken. Daarnaast wordt volgens hen door de ACM de indruk gewekt dat alleen biologisch produceren duurzaam zou zijn.
Verdere kritiekpunten zijn dat de monitor volgens de brancheorganisaties geen volledig beeld geeft als het gaat om de diversiteit tussen bedrijven binnen de primaire sector, waardoor appels met peren worden vergeleken. Hetzelfde geldt voor de invloed die internationale markten hebben, een onderdeel dat in de monitor teveel buiten beschouwing wordt gelaten.
Ook de periode waarover de eerste vergelijking is gemaakt geeft een beperkte blik op de werkelijkheid. Per jaar kan de inkomenssituatie in de land- en tuinbouw namelijk verschillen, als gevolg van bijvoorbeeld marktontwikkelingen, het weer en ziekten of plagen. Daarnaast geeft het weergeven van margeverdeling in de keten, zoals de monitor nu doet, nog geen beeld van het verdienmodel van verschillende schakels.